عوارض مصرف آسپارتام:
گمانه زنی های بسیاری در مورد مصرف این ماده و عوارض آن وجود دارد اما هیچ یک به طور رسمی تایید نشده اند. با این حال عوارض و معایبی برای این ترکیب نامبرده شده که در ادامه به معرفی آن ها خواهیم پرداخت.
فنیل کتونوریا:
فنیل کتونوریا یک بیماری ارثی و نادر است که از تجزیه فنیل آلانین جلوگیری می کند. از طرفی آسپارتام در بدن متابولیزه می شود، به این معنی که پس از خوردن به همان شکل دفع نمی شود و به فنیل آلانین تجزیه می شود. به همین دلیل باید افرادی که مبتلا به بیماری فنیل کتونوریا هستند، از مصرف آن اجتناب کنند.
این موضوع باعث شده کارخانجات و تولیدی های مواد غذایی موظف به زدن برچسب حاوی شیرین کننده بر روی مواد غذایی حاوی این ترکیبات شوند. همچنین ترکیبات حاوی این ماده باید دارای هشدار «حاوی منبع فنیل آلانین» نیز باشند.
دیسکینزی تاخیری:
دیسکینزیای تاخیری یا TD یک اختلال عصبی است که باعث حرکات تکان دهنده ناگهانی و غیرقابل کنترل صورت و بدن می شود. بیشتر اوقات ناشی از استفاده طولانی مدت از داروهای ضد روان پریشی است. برخی تحقیقات در مورد علل TD نشان می دهد که فنیل آلانین ممکن است باعث تحرکات ماهیچه ای TD شود.
خطرات ادعا شده:
متخصصان پزشکی، از جمله دکتر جان اولنی، محقق برجسته در زمینه روانپزشکی عصبی، نگرانی های جدی را در مورد اثرات سمی عصبی این ترکیب مطرح کرده اند.همچنین برخی از بیماری ها نیز به این ماده نسبت داده می شود که می تواند ایجاد کننده یا تشدید کننده آن ها باشد.
تأثیر آسپارتام بر افسردگیاز جمله این بیماری ها می توان موارد زیر اشاره کرد:
همچنین این ماده با ایجاد تشنج شدید و سرطان مغز در پستاندارانی مانند موش صحرایی و میمون ارتباط دارد. اما بررسی های رسمی انجام شده توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده و سازمان ایمنی غذا در اروپا نشان می دهد که هیچ شواهد ثابتی مبنی بر آسیب در انسان وجود ندارد.
همچنین تاکنون گزارشی مبنی بر تأثیر آسپارتان بر سرطان یافت نشده است. اما با وجود اعلام بی خطر بودن از طرف سازمان غذا و دارو، تعدادی از دانشگاهیان برجسته هنوز در مورد ایمنی این شیرین کننده اظهار تردید کرده اند.
جایگزین های آسپارتام:
کسانی که مایلند مصرف این ماده را در رژیم غذایی محدود کنند می توانند یک شیرین کننده طبیعی جایگزین را از لیست زیر را امتحان کنند:
اگرچه ممکن است گزینه های فوق نسبت به آسپارتام ترجیح داده شوند، اما افراد فقط باید از آن ها در مقادیر کم استفاده کنند. این مواد می توانند کالری بالایی داشته باشند، همچنین ارزش غذایی کم یا بدون ارزش غذایی می باشند. مقادیر بیش از حد نیز می تواند باعث پوسیدگی دندان شود.
جمع بندی:
علیرغم تأیید مقامات سراسر جهان، هنوز بحث های زیادی پیرامون ایمنی آسپارتام وجود دارد. شواهد علمی اخیر نشان می دهد که مصرف منظم و طولانی مدت این ترکیب و سایر شیرین کننده های کم کالری تأثیرات منفی بر مدیریت وزن دارد.
اما برای تأیید این یافته ها تحقیقات دقیق تری لازم است. شواهد کمی وجود دارد که نشان دهد مصرف گاه به گاه این ماده برای سلامتی کسانی که وزن مناسبی دارند مضر است. اما برای افراد چاق، مصرف منظم شیرین کننده های کم کالری ممکن است خطر بیماری های متابولیک از جمله دیابت نوع دو را افزایش دهد.