فرم های هیدراته سدیم کربنات سبک:
کربنات سدیم بی آب که به آن سودا کلسینه نیز گفته می شود، با گرم شدن هیدرات ها تشکیل می شود. همچنین هنگامی که کربنات هیدروژن سدیم گرم می شود (کلسینه) به وجود می آید.
کربنات سدیم، یک پودر سفید بی آب و رطوبت ساز با خلوص بالاست و دارای نقطه ذوب 851 درجه سانتیگراد می باشد که در صورت گرم شدن تجزیه می شود و بنابراین نمی توان یک نقطه جوش برای آن تعیین کرد.
این نمک غیر آلی، فشار بخار ناچیزی دارد و محلول در آب می باشد، به گونه ای که با درجه حرارت، حلالیت آن افزایش می یابد. قطر متوسط اندازه ذرات آن (d50) است. کربنات سدیم سبک در محدوده 90 تا 150 میکرومتر و کربنات سدیم سنگین یا متراکم در محدوده 250 تا 500 میکرومتر است. کربنات سدیم یک ترکیب قلیایی قوی است.
کربنات سدیم سبک دارای چگالی معادل 0.77 گرم بر سانتی متر مکعب بوده، که تقریبا نصف چگالی فرم سنگین به حساب می آید. هنگام اندازه گیری از نظر وزنی، مقدار وزن شده از فرم سبک با فرم سنگین برابر خواهد بود.
این موضوع در صورتی رخ می دهد که اندازه گیری این ترکیب ها از نظر حجمی متفاوت باشد. در این صورت که با اندازه گیری حجمی یکسان از این دو ترکیب، فرم سبک همواره وزن بیشتری از فرم سنگین خواهد داشت.
اندازه کوچک دانه های سودا اش سبک موجب ایجاد پودری یک دست و نرم شده و تفاوت ظاهری آن با سودا اش سنگین به سادگی قابل رویت است. این پودر فاقد بو و خاصیت سمی بوده و به عنوان یک ترکیب پایدار و غیر قابل اشتعال شناخته شده است، که تا حدود 0.5 درصد حاوی کلرید سدیم می باشد.
کربنات سدیم به صورت سه هیدرات و نمک بی آب به دست می آید:
دکا هیدرات کربنات سدیم (ناترون): Na2CO3·10H2O، که به راحتی گل می کند و مونوهیدرات را تشکیل می دهد.
هپتاهیدرات کربنات سدیم (به فرم معدنی مشخص نیست): Na2CO3·7H2O.
مونوهیدرات کربنات سدیم (ترموناتریت): Na2CO3·H2O. کربنات کریستال نیز شناخته می شود.
تولید کربنات سدیم سبک:
منبع اصلی سدیم کربنات سنگ ترون است اما به طور کلی دو منبع اصلی برای تولید کربنات سدیم وجود دارد:
الف) از نمک و کربنات کلسیم (از طریق فرآیند سودا آمونیاک (Solvay))
ب) از سنگ معدن های کربنات سدیم و کربنات هیدروژن (ترونا و نهکولیت)