مفهوم مالیات بر عایدی سرمایه

مدتی است که در ایران مالیات جدیدی تحت عنوان مالیات بر عایدی سرمایه در حال بررسی در مراجع قانونی و طی کردن مسیر تصویب است که در جهان پیشینه ای بسیار قدیمی دارد و با نام CGT (Capital Gains Tax) نیز شناخته می شود. این مالیات بر سود سرمایه افراد، از جمله مسکن، زمین و … اعمال می شود.

به تازگی نیز پس از مباحث فراوان نمایندگان مجلس کلیات طرح مالیات بر عایدی سرمایه را تصویب کردند؛ به نحوی که از این پس فردی که طلا، ارز، مسکن و خودرو خریداری کرده و سپس اقدام به فروش آن کند، بر اساس مدت زمان تملک باید از محل سود این معامله، بخشی را به عنوان مالیات پرداخت کند.اخذ مالیات بر عایدی سرمایه دارای مزایای متعددی است که مهم ترین مزیت های آن را در ادامه می خوانید:

• اخذ مالیات باعث کم شدن نرخ تورم در کشور می شود.
• سرازیر شدن سرمایه ها به بخش های مولد و اقتصادی یکی دیگر از مزیت های اخذ این نوع از مالیات ها است.
• با اخذ مالیات بر عایدی سرمایه دولت می تواند فرارهای مالیاتی را کم کند.
• اخذ این مالیات موجب کم شدن نوسان های قیمت در بازارهای مختلف و همچنین قابل پیش بینی شدن آن می شود.
• دولت ها می توانند به وسیله گرفتن مالیات از عایدی سرمایه، اختلاف طبقاتی را کاهش داده و درآمدها را عادلانه توزیع کنند.

در این میان برخی نیز تصور می کنند مالیات بر عایدی سرمایه همان مالیات بر ارزش افزوده است، اما باید گفت هر چند تا حدودی این دو نوع مالیات بسیار به یکدیگر شباهت دارند، اما ماهیت آن ها کاملاً متفاوت است؛ مالیات بر عایدی سرمایه از جمله مالیات های مستقیم است، در حالی که مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات غیرمستقیم است.

مالیات بر ارزش افزوده، به سودی تعلق می گیرد که ناشی از کار انجام شده بر روی یک محصول است و دقیقاً به کالاها و خدماتی تعلق می گیرد که مولد هستند یا در چرخه تولید قرار دارند.مالیات بر عایدی سرمایه اما، به سود ناشی از فروش چیزهایی تعلق می گیرد که مولد نیستند و مالکان آن چیزی به ارزش های آن نیفزوده اند.

به عنوان نمونه یک زمین که فرد «الف» به فرد «ب» می فروشد و «ب» نیز آن را به «ج» می فروشد. در این مبادله هیچ چیزی به زمین افزوده نشده است. به طور کلی تمامی چیزهایی که در زنجیره تولید تا عرضه قرار نداشته و بدون تغییر توسط افراد خرید و فروش می شوند مشمول مالیات بر عایدی سرمایه هستند.

توجه داشته باشید که مالیات بر عایدی سرمایه تنها در صورتی اعمال می شود که مایملک خود را به فروش برسانید و از آن سود کنید. مادامی که مایملک خود را در اختیار دارید، مالیاتی بر آن تعلق نمی گیرد. به طور خلاصه می توان این گونه گفت تمامی چیزهایی که خرید و فروش آن ها به نوعی دلالی محسوب می شود، شامل مالیات بر عایدی سرمایه می شوند که اصلی ترین منابع مالیات بر عایدی سرمایه، مالیات بر عایدی مسکن و مالیات بر عایدی سهام است.