تجزیه اسید نیتریک

تجزیه اسید نیتریک:
این ماده اسیدی قوی با خاصیت اکسیدکنندگی است و معرف اصلی نیترات (همانند افزودن یک گروه نیترو به یک مولکول آلی) می باشد.

نیتریک اسید محلول در آب است و همچنین نوعی اکسید کننده قوی است که بسیار خورنده و سمی می باشد. این ماده با فلزات، اکسیدها و هیدروکسیدها واکنش داده و نمک های نیترات را تشکیل می دهد.

اسید نیتریک غلیظ یا خالص، در دمای اتاق به صورت مایعی بی رنگ است. نیتریک اسید، یک آزوتروپ با آب در غلظت 68٪ HNO3 است. این محلول دارای دمای جوش 120.5 درجه سانتیگراد در فشار 1 اتمسفر می باشد.

اسید نیتریک در معرض تجزیه حرارتی است و به این علت اغلب در بطری های شیشه ای قهوه ای تیره نگهداری می شود:

HNO3 → 2 H2O + 4 NO2 + 4 O2

طی این واکنش امکان ایجاد برخی تغییرات غیر قابل اغماض در فشار بخار بالای مایع، وجود دارد. زیرا اکسیدهای نیتروژن حاصله به طور جزئی یا کامل در اسید حل می شوند. دی اکسید نیتروژن (NO2) در اسید نیتریک محلول باقی مانده و در دماهای بالاتر آن را زرد یا حتی قرمز رنگ می کند.

در حالی که اسید نیتریک خالص تمایل دارد تا در معرض هوا، بخارهای سفید رنگ ایجاد کند. نیتریک اسید با دی اکسید نیتروژن محلول، بخارهای قهوه ای مایل به قرمز رنگ تشکیل می دهد. در نتیجه "اسید نیتریک بخور دهنده قرمز" و "اسید نیتریک بخور دهنده سفید" نامیده می شوند. اکسیدهای نیتروژن (NOx) در اسید نیتریک محلول هستند.

برخی از ترکیبات حاصل از نیتروژن مواد منفجره حساس به شوک و حرارت هستند، تعدادی از آن ها به اندازه کافی پایدار هستند که می توانند در مهمات و تخریب استفاده شوند، در حالی که برخی دیگر هنوز پایدارتر هستند و به عنوان رنگدانه در جوهرها و رنگ ها استفاده می شوند.آب باران حاوی کمی اسید نیتریک می باشد.

نیتریک اسید در دمای معمولی به مقدار کمی تجزیه می شود، اما در اثر گرم شدن یا قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید، به شدت و با سرعت بیشتری تجزیه می شود. بنابراین تأکید شده است که این ماده را در ظروف تیره رنگ قرار دهید. در اثر تجزیه رنگ آن به زرد یا قهوه ای تغییر می یابد. اسید نیتریک با اکثر فلزات، به استثنای طلا و پلاتین، برای تولید نیترات واکنش می دهد.

اسید نیتریک خالص بی رنگ می باشد اما نمونه های قدیمی تر به دلیل تجزیه به اکسیدهای ازت و آب، به رنگ زرد تبدیل می شدند.

اسامی دیگر اسید نیتریک:
نیتریک اسید را با نام های نظیر ازوتیک اسید یا اسید ازوتیک، نیترات هیدروژن یا هیدروژن نیترات، جوهر شور، اسید ازته و نیتروکسید آنیل نیز شناخته می شود.