کلرید نئودیمیم (III) یا تری کلرید نئودیمیم یک ترکیب شیمیایی حاصل از نئودیمیم و کلر است. این ترکیب در حالت بدون آب خود به شکل یک ماده جامد رنگ بنفش می باشد که با قرار گرفتن در معرض هوا سریعاً رطوبت موجود را جذب می کند.
نئودیمیم (III) کلرید از مواد معدنی مونازیت و باستنوزیت با استفاده از یک فرآیند استخراج چند مرحله ای پیچیده تولید می شود. کلراید چندین کاربرد مهم به عنوان یک ماده شیمیایی میانی برای تولید لیزرهای فلزی نئودیمیم و لیزرهای پایه نئودیمیوم و فیبرهای نوری دارد.
سایر کاربردها شامل کاتالیزور در سنتز آلی و تجزیه آلودگی فاضلاب، محافظت در برابر خوردگی آلومینیوم و آلیاژهای آن و برچسب زدن فلورسنت مولکول های آلی (DNA) است.کلرید نئودیمیم (III) برای انسان و حیوان سمی به نظر نمی رسد (تقریباً شبیه نمک خوراکی). تحریک خفیف پوست هنگام قرار گرفتن در معرض 500 میلی گرم در طی 24 ساعت اتفاق می افتد.
NdCl3 از مواد معدنی مونازیت و باستن سایت تولید می شود. این سنتز به دلیل فراوانی کم نئودیمیم در پوسته زمین (38 میلی گرم در کیلوگرم) و به دلیل دشواری جداسازی نئودیمیم از لانتانیدهای دیگر، پیچیده است. روش های دیگر سنتز این ترکیب وجود دارد و می توان آنها را به صورت زیر ساده کرد:
ماده معدنی خرد شده با اسید سولفوریک غلیظ داغ تصفیه می شود تا سولفات های محلول در آب در مواد کمیاب تولید شود. فیلترهای اسیدی تا حدی با هیدروکسید سدیم تا pH 3-4 خنثی می شوند.
توریم به صورت هیدروکسید از محلول رسوب کرده و خارج می شود. پس از آن محلول با اگزالات آمونیوم تصفیه می شود تا ترکیبات نادر را به اگزالات محلول آنها تبدیل کند. اگزالات ها با عمل جوشکاری به اکسیدها تبدیل می شوند. اکسیدها در اسید نیتریک حل می شوند و اجزای اصلی، سریم را که اکسید آن در HNO3 نامحلول است، حذف می کند.
اکسید نئودیمیم با تبادل یونی از سایر اکسیدهای ترکیبات کمیاب جدا می شود. در این فرآیند، یون های ترکیبات کمیاب توسط تبادل یونی با یون های هیدروژن، آمونیوم یا کاپریک موجود در رزین بر روی رزین مناسب جذب می شوند. سپس یون های خاکی کمیاب به طور انتخابی توسط ماده کمپلکس کننده مناسب مانند سیترات آمونیوم یا نیتریلوتراستات شسته می شوند.
این فرآیند به طور معمول Nd2O3 را تولید می کند. تبدیل اکسید به نئودیمیم اولیه دشوار است، که اغلب هدف کل، روش فن آوری است. بنابراین، اکسید با اسید کلریدریک و کلرید آمونیوم تصفیه می شود تا نوع پایدارتر NdCl3 را تولید کند:
Nd2O3 + 6NH4Cl → 2NdCl3 + 3H2O + 6NH3
به این ترتیب NdCl3 به سرعت آب را جذب می کند و به هیدرات NdCl3·6H2O تبدیل می شود که برای ذخیره سازی پایدار است و در صورت لزوم می تواند دوباره به نئودیمیوم خشک تبدیل شود. پس از آماده سازی، معمولاً با تصعید درجه حرارت بالا و در خلاء زیاد خالص می شود.