اکسید زیرکونیوم یا زیرکونیا که نام آیوپاک آن دی اکسید زیرکونیم است، یک اکسید فلزی می باشد که یا از ماده معدنی بدلایت فرآوری می شود یا از ماسه سیلیکات زیرکونیوم استخراج می شود.در حالی که مقدار زیادی ماده اولیه و بیشتر در استرالیا و آفریقای جنوبی وجود دارد، فرآیندهای استخراج این ماده متنوع و گران هستند. هر فرآیند میزان خلوص از 75 تا بیشتر از 99 درصد زیرکونیا تولید می کند که هر کدام خواص منحصر به فرد خود را دارند.
فرم هایی که در آن بلورهای زیرکونیا وجود دارد با تغییر دما دگرشکل می شوند، در دمای 1170 درجه سانتی گراد مونوکلینیک، در 2370 تتراگونال، و در دمای ذوب شدن در 2880 درجه سانتیگراد ساختار مکعبی به خود می گیرد.
در فرمولاسیون های لکه ای برای تثبیت و کمک به رنگ های خاص استفاده می شود.به عنوان ماده کمک پخت و برای کمک به چسباندن ذرات بهم، به سرامیک های غیر اکسیدی اضافه می گردد.به فرمولاسیون های بدنه و لعاب اضافه می شود تا سختی ایجاد شود.برای مقاومت در برابر حمله فلزات مذاب در بوته ها، نازل ها، شیرآلات و حتی آجرهای نسوز استفاده می شود.
به عنوان opacifier در لعاب و سرخ شده استفاده می شود تا مواد شفاف را سفید کند که قدرت شفاف سازی شبیه سیلیکات زیرکونیوم است. به عنوان سفید کننده در ظروف چینی استفاده می شود.زیرکونیا کاربردهای جالب دیگری نیز دارد:
در دماهای کاملاً بالای نقطه ذوب آلومینا مقاومت شیمیایی و خوردگی دارد. سختی و مقاومت در برابر گرما، آن را برای استفاده در ابزار ساینده، برش و قطعات موتور مناسب می کند.به عنوان ماده ایمپلنت پزشکی مفید است. همچنین هدایت یونی آن باعث می شود که در حسگرها و سلول های سوختی ارزشمند باشد.
در فرم خالص، مقاومت مکانیکی اکسید زیرکونیوم محدود است، اما با افزودن یک تثبیت کننده می توان مقاومت و سختی بسیار بالایی ایجاد کرد. زیرکونیا تا حدی تثبیت شده (PSZ) مقدار کمی آهک، ایتریوم یا منیزیم اضافه می کند تا یک ماتریس چند فازی فوق العاده سخت ایجاد کند.