معرفی یاتاقان غلتشی در صنایع مکانیک

معرفی یاتاقان غلتشی در صنایع مکانیک:
منطق عملکرد یاتاقان ساده است. غلتیدن دو جسم روی هم، نسبت به لغزش آنها، نیروی کمتری نیاز دارد. چرخ های اتومبیل مانند چهار یاتاقان بزرگ عمل می کنند. حرکت یک اتومبیل را با حرکت سورتمه ای با همان وزن مقایسه کنید.

کدام یک راحت تر است؟ هنگامی که دو جسم روی هم می لغزند، اصطکاک بین آنها نیرویی ایجاد می کند که سرعت آنها را کُند می کند.

ولی اگر همان دو جسم بتوانند نسبت به هم بغلتند، اصطکاک بین آنها به میزان زیادی کاهش خواهد یافت. یاتاقان وسیله ایست که آن دو جسم را مقید می کند در گام اول، نسبت به هم فقط نوع خاصی از حرکت را داشته باشند و در گام دوم، اصطکاک بین قطعات متحرک کاهش یابد.

یاتاقان طوری طراحی می شود که مثلاً به یک قسمت، اجازه حرکت آزادانه خطی بدهد و به طور همزمان، به قسمتی دیگر اجازه دهد به دور یک محور دوران کند.

حتی ممکن است قطعه ای دیگر را از حرکت در یک جهت منع کند. این قطعات مکانیکی را می توان با توجه به نوع عملکرد، شکل مجاز حرکت و جهت نیروی وارده به اجزای مختلف، دسته بندی کرد. به طور کلی، یاتاقان ها به دو دسته غلتشی و لغزشی تقسیم می شوند.

در یاتاقان های غلتشی، حرکت سطوح نسبت به هم از نوع غلتشی است. ولی در یاتاقان های لغزشی، سطوح نسبت به هم لغزش دارند.

عبارت یاتاقان غلتشی به دسته ای از یاتاقان ها گفته می شود که در آن، انتقال بار اصلی از طریق تماس غلتشی انجام می شود. در یاتاقان غلتشی (Rolling Bearing)، لغزش آستانه حرکت دو برابر لغزش حرکتی است.

ولی این مقدار اصطکاک در مقایسه با یاتاقان های بوشی (Sleeve Bearings) قابل صرف نظر کردن است. بار، سرعت و ویسکوزیته روغن، عواملی هستند که روی مشخصه های اصطکاکی در یاتاقان غلتشی اثر می گذارند. با این حال، هنوز هم به اشتباه در صنعت به این نوع یاتاقان، یاتاقان ضد اصطکاک گفته می شود.

یاتاقان ها طوری طراحی می شوند تا بار خالص شعاعی، بار خالص تراست (Thrust) یا ترکیبی از این دو بار را تحمل کنند. شکل زیر، قسمت های مختلف یک یاتاقان غلتشی را نشان می دهد.

چهار قسمت اصلی یاتاقان غلتشی عبارتند از حلقه (Ring) یا کنس بیرونی، حلقه (Ring) یا کنس درونی، عضو غلتنده و جداکننده. در یاتاقان های ارزان قیمت، گاهی وقت ها از جداکننده صرف نظر می شود. ولی باید توجه داشت که جداکننده نقش مهمی در یاتاقان ایفا کرده و از تماس مالشی بین قطعات جلوگیری می کند.