پمپ جابه جایی مثبت:
در بررسی انواع پمپها به «پمپ های جابه جایی مثبت» (Positive Displacement Pumps | PD) می رسیم. این پمپ ها با مکش سیال و پر کردن یک «حفره» (Cavity)، حجم ثابت و مشخصی را در هر سیکل پمپ فارغ از فشار خروجی، خارج می کنند.
تفاوت پمپ های جابه جایی مثبت از پمپ های سانتریفیوژ در این است که برای حرکت سیال، حجم حفره تغییر می کند. در این سیستم ها، زمانی که یک پلانجر (مکنده) برای افزایش حجم به عقب رانده شود، یک محیط خلا ایجاد و سبب پر شدن سیلندر خواهد شد.
عکس حرکت پلانجر نیز سبب خروج سیالات می شود. البته همیشه یک پلانجر برای جابه جایی سیالات، مورد استفاده قرار نمی گیرد بلکه از دستگاه های مکانیکی دیگری نیز استفاده می شود که این دستگاه ها می توانند پیستون، دیافراگم، چرخ دنده یا لوب (گوشواره) باشد.
پمپ های جابه جایی مثبت (PD) برای جابه جایی سیالات حاوی مواد ساینده مورد استفاده قرار می گیرند. سرعت های بالای سیالات حاوی این مواد در پمپ های گریز از مرکز، بدنه و پره ها را به طور کامل از بین می برند.
پمپ های جابه جایی مثبت، سرعت کارکرد پایین تری دارند و برای سیالاتی با ویسکوزیته بالا یا سیالات حاوی مواد ساینده، انتخاب مقرون به صرفه ای به شمار می آیند. انواع پمپها در میان پمپ های جابه جایی مثبت، به صورت زیر طبقه بندی می شوند:
پمپ رفت و برگشتی:
این پمپ ها از مکانیسم میل لنگ، همانند موتور خودروها استفاده می کنند. این مکانیسم، حرکت دوار میل لنگ را به حرکت مستقیم یا خطی پیستون تبدیل می کند. پمپ های رفت و برگشتی دارای 3 جزء اصلی یعنی سوپاپ ورودی، پلانجر یا پیستون و سوپاپ خروجی هستند.
با عقب رفتن پیستون، فشار هوای اطراف، سیال را از طریق سوپاپ ورودی وارد محفظه می کند. با برگشت پیستون، فشار باعث بسته شدن سوپاپ ورودی و باز شدن سوپاپ تخلیه خواهد شد. در هر چرخه پمپ، حجم سیال ثابت می ماند اما نوع پیکربندی پمپ، فشار و جریان پمپ را مشخص می کند.
پمپ دیافراگمی:
پمپ های دیافراگمی (غشایی) از یک دیافراگم انعطاف پذیر برای ایجاد فشار پایین و بالا استفاده می کنند. با هر حرکت (رفت و برگشت) دیافراگم، سیال به کمک سوپاپ ها، به محفظه پمپ وارد و خارج می شود.
این پمپ ها برای جابه جای کردن سیالات ویسکوز و دوغاب های حاوی ذرات جامد، مورد استفاده قرار می گیرد و می توانند فشار تخلیه ای در حدود 1200bar ایجاد کنند.
پیستونی و پلانجری:
هریک از این پمپها در صنعت می توانند سیال را با حرکت خطی در داخل سیلندر، جابجا کنند. تفاوت پمپ پیستونی با پلانجری در این است که در پمپ پیستونی، آب بندی توسط تماس پیستون با دیواره سیلندر انجام می گیرد اما در پمپ پلانجری، آب بند ثابت است و فشار بیشتری نسبت به پمپ پیستونی ایجاد می شود.
دو نوع پمپ پیستونی وجود دارد که در زیر آورده شده است:
پمپ «Lift»:
این نوع از پمپ ها سه زمانه (سه حرکتی) هستند. در حرکت اول، حرکت رو به بالای پیستون، سیال را به پایین محفظه پمپ هدایت می کند. در حرکت دوم، آب با عبور از یک سوپاپ، محفظه بالایی سیلندر را پر می کند. در مرحله سوم نیز آب در محفظه بالایی خارج می شود.
پمپ «Force»:
این پمپ ها تنها به دو حرکت نیاز دارند تا در حرکت اول، سیلندر پر و در حرکت دوم، سیلندر خالی شود.
پمپ دوپلکس:
این پمپ ها شامل دو سیلندر بخار (گاز) و دو سیلندر آب هستند که با یکدیگر کار می کنند. هوای فشرده بسته به حرکت محورها، وارد یک طرف سیلندر می شود. همانطور که در تصویر زیر مشاهده می کنید. در ابتدا بخار وارد حفره بالا در سمت چپ خواهد شد و حرکت رفت پیستون را به وجود می آورد.
با رسیدن پیستون به انتها در طرف دیگر سوپاپ های خروجی و ورودی قرار دارند که جابه جایی سیال را امکان پذیر می کنند. برای کاهش ضربه جریان نیز همواره از یک آکومولاتر هیدرولیکی در بالای پمپ بهره می گیرند.
پمپ مالتی پلکس:
به بیان ساده، پمپ های مالتی پلکس، چندین پمپ پلانجری هستند که به صورت سری (پشت سرهم) با یک موتور و خروجی به یکدیگر متصل شده اند. در داخل این پمپ یک میل لنگ قرار دارد که محورهای متصل به آن در اثر حرکت میل لنگ، سبب حرکت پلانجرها می شوند. این نوع از پمپ ها دبی جریان بالایی را در فشارهای پایین فراهم می کنند که در صنایع نفتی و به هنگام حفاری مورد استفاده قرار می گیرند.
پمپ تیغه ای:
در انتهای بررسی انواع پمپها باید به «پمپ تیغه ای» (Vane Pump) اشاره کنیم که شامل روتوری شیاردار است که کمی خارج از مرکز قرار دارد. تیغه ها در درون پروانه جای می گیرند با حرکت روتور، این تیغه ها به طرف بالا و پایین حرکت و ایجاد خلاء می کنند که در نهایت، جابه جایی سیال را به همراه دارد.
پمپ های تیغه ای می توانند سیالاتی با ویسکوزیته پایین مانند گاز پروپان، آمونیاک، حلال ها، الکل، سوخت ها و مواردی از این دست را حمل کنند. از نقاط ضعف این پمپ ها نیز باید به این نکته اشاره کرد که نمی توانند در فشارهای بالا و سیالات با ویسکوزیته بالا عملکرد مناسبی داشته باشند.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
