فلز سیبورگیم چیست؟

کشف عنصر سیبورگیم نیز بحث برانگیز و جالب است. زیرا کشف این عنصر به طور همزمان توسط دو گروه مختلف از ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی سابق ادعا شده بود. کشف عنصر سیبورگیم برای اولین بار در سال 1974 میلادی، به صورت مصنوعی در موسسه تحقیقات هسته ای دوبنا (Dunba) شوروی سابق گزارش شده است.

در این سنتز، دانشمندان روسی به سرپرستی گئورگی نیکولاویچ فلروف (Georgy Nikolayevich Flyorov) و یوری اوگانسیان (Yuri Tsolakovich Oganessian)، عنصر سرب (ایزوتوپ های 207Pb و 208Pb) را با یون های کروم (54Cr) بمباران کردند. بدین شکل، ایزوتوپ 259 را به دست آوردند. لازم به ذکر است که ایزوتوپ 259 در ابتدا پیشنهاد شد، اما بعد به ایزوتوپ 260 اصلاح شد.

چند ماه بعد در سال 1974 میلادی، اعلام شد که گروه دانشمندان آمریکایی یعنی آلبرت غیورسو (Albert Ghiorso)، گلن تی سیبورگ (Glenn T. Seaborg) و کارول آلونسو (Carol Alonso) در لابراتوار لارنس برکلی کالیفرنیا و ای کنت هولت (E. Kenneth Hulet) از آزمایشگاه ملی لارنس لیورمور نیز این عنصر را با بمباران یک کالیفرنیوم سنتز کرده اند. این گروه عنصر کالیفورنیم (249Cf) را با یون های اکسیژن (18O) بمباران کردند. بدین شکل موفق به تولید ایزوتوپ 263 از عنصر شماره 106 شدند.

همانطور که بیان شد، ادعا های مبنی بر سنتز عنصر سیبورگیوم از آزمایشگاه های اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده آمریکا مطرح شده بود. بنابراین اولویت اکتشاف و نامگذاری این عنصر در میان دانشمندان شوروی و آمریکایی مورد بحث بود. لازم به ذکر است که 3 سال قبل تر از گزارش کشف عنصر سیبورگیوم (یعنی در سال 1971 میلادی)، گروه آمریکایی برکلی، عنصر کالیفرنیوم را با اکسیژن بمباران کرده بودند و چندین فروپاشی آلفا گزارش شده بود. آنها تصور می کردند که این مشاهدات از عنصر 106 سرچشمه می گیرد، اگر چه این موضوع در آن زمان تایید نشد.

این واکنش چندین سال بعد، در سال 1974 میلادی، دوباره انجام شد و تیم برکلی متوجه شدند که داده های جدید آنها با داده های سال 1971 آنها مطابقت دارد. بنابراین، اگر داده های قبلی با دقت بیشتری تجزیه و تحلیل می شد، عنصر 106 جدول می توانست در سال 1971 میلادی کشف شود. در نهایت انجمن بین المللی شیمی محض و کاربردی یا همان آیوپاک (IUPAC)، با بررسی نتایج دو آزمایشگاه روسی و آمریکایی، تیم برکلی را به عنوان کاشفان رسمی به رسمیت شناخت.

آمریکایی ها نام سیبورگیم را به افتخار شیمیدان هسته ای آمریکایی و برنده جایزه نوبل یعنی گلن تی سیبورگ پیشنهاد دادند. اما پیشنهاد این نام، مباحثه و جدل های بسیار زیادی را بر انگیخت. زیرا سیبورگ هنوز زنده بود. آیوپاک بیان کرد که عنصری را نمی توان به نام یک فرد زنده نامگذاری کرد. بنابراین، این انجمن در ابتدا نام موقت Unnilhexium و نماد Unh را برای این عنصر تا زمانیکه یک تصمیم نهایی برای نامگذاری آن گرفته شود، انتخاب کرد. در نهایت در سال 1997 میلادی، آیوپاک به این مباحث نامگذاری و اختلافات خاتمه داد و واژه سیبورگیم را به عنوان نام رسمی این عنصر تایید کرد.