وکس صنعتی چیست؟

وکس (یا واکس)، یکی از مواد پرمصرف در صنعت است که به عنوان کمک فرآیند در صنعت پلاستیک مورد استفاده قرار می گیرد. این محصول، انواع مختلفی دارد و با توجه به خصوصیات آن، در کاربردهای مختلفی استفاده می شود. از مهم ترین انواع وکس، می توان به نوع پلی اتیلنی، پارافینی و میکروکریستالین آن اشاره کرد. وکس، کاربردهای فراوانی دارد که بهبود و اصلاح خواص محصول نهایی یکی از مهم ترین کاربردهای آن است.

وکس ها، دسته متنوعی از مواد آلی با زنجیره های نسبتاً بلند هستند که در دمای محیط جامد بوده و در دمای بالاتر به مایع تبدیل می شوند. این ماده از نفت خام به دست می آید، اما به این معنی نیست که تمامی پالایشگاه های نفتی آن را تولید می کنند. ترکیب شیمیایی وکس ها متعدد و بسیار پیچیده بوده به طوری که این مواد از یک یا چند نوع مولکول مشابه با وزن های مولکولی متفاوت تشکیل شده که توزیع وزن مولکولی در آن ها گسترده است و به جای نقطه ذوب یک محدوده دمایی ذوب دارند.

وکس های هیدروکربنی، به صورت شیمیایی قابلیت اصلاح دارند تا منطبق با نیازهای بازار شوند. یکی از روش هایی که به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد، در گام اول، اکسیداسیون آن ها در حضور یا در غیاب کاتالیست است، که در این مرحله معمولاً عدد اسیدی محصول کمتر از 30 و عدد صابونی آن بیشتر از 25 خواهد شد.

گام دیگر، واکنش با یک پلی کربوکسیلیک اسید، مثل مالئیک اسید، در دمای بالا است؛ در حقیقت وکس اکسیدشده با گروه های کربوکسیلیک در واکنش هایی چون صابونی شدن و استری شدن، می تواند بیشتر اصلاح شود. وکس اکسیدشده در آب با استفاده از مواد فعال سطحی یا صابون های ساده به راحتی تعلیق می شود، بنابراین می توان به طور گسترده در بسیاری از کاربردهای پوشش دهی و پولیش از آن سود برد.

سیال بودن وکس تحت تأثیر تغییرات دمایی آن است؛ به گونه ای که بعد از نقطه ذوب به شدت جریان می یابد. محدوده نقطه ذوب محصول بالای 40 درجه سانتی گراد بوده که با افزایش دما منبسط و با کاهش دما منقبض می شود.

خواص مکانیکی این مواد مانند مدول الاستیک و استحکام فشاری در مقایسه با سایر افزودنی ها کم بوده و تمامی این خواص به طور محسوس بستگی به دما دارد به عنوان مثال با افزایش دما، انعطاف پذیری این ماده افزایش می یابد. انعطاف پذیری وکس های با محدوده ذوب گسترده تر، بیشتر از حالت محدوده ذوب متمرکزتر است. و در آخر اگر این ماده خیلی خالص و پالایش شده تولید شود، کاملاً شکننده خواهد بود.