بیشترین مصرف کبالت در گذشته مربوط به سوپرآلیاژهای پایه کبالت بود. این آلیاژها به دلیل پایداری دمایی در ساخت توربین های گازی، موتورهای جت هواپیما و پره های کاربرد دارند. گفتنی است آلیاژهای تک کریستال برپایه نیکل از عملکرد بهتری برخوردارند.
کبالت در ساخت آلیاژهای مغناطیسی و باتری های لیتیوم یونی کاربرد دارد. همچنین برای اضافه نمودن رنگ آبی به شیشه، رنگ ها، لعاب، جوهر و سرامیک از ترکیبات سیلیکات کبالت و آلومینات کبالت استفاده می شود. کبالت -60 به عنوان منبع اشعه گاما در پرتو درمانی، رادیوگرافی صنعتی برای تشخیص عیوب ساختاری قطعات فلزات و استرلیزه کردن غذاها با روش تابشی کارایی دارد.کبالت مرکز فعال گروهی از کوآنزیم ها به نام کوبالامین مانند ویتامین B12 بوده که یک ویتامین ضروری برای همه جانداران است. همچنین این عنصر به شکل غیرآلی ریز مغذی جلبک ها، قارچ ها و باکتری ها است.
کبالت می تواند از طریق آشامیدن آب، تنفس هوا، خوردن غذاهایی که حاوی این عنصر هستند و تماس پوست وارد بدن انسان شود. کبالت نقش مهمی در بدن انسان دارد برای مثال بخشی از ویتامین B12 را تشکیل داده و برای برطرف کردن عارضه کم خونی در زنان باردار به دلیل تحریک تولید سلول های خونی کاربرد دارد. اما اگر میزان کبالت در بدن انسان یا در هوای تنفسی بیشتر از حد مجاز شود مشکلات تنفسی مانند آسم و ذات الریه را در پی خواهد داشت. اثرات مصرف بالای کبالت عبارتند از:
همچنین ایزوتوپهای رادیواکتیو کبالت باعث ریزش مو، نازایی، خونریزی، تهوع، کما و حتی مرگ می شوند. غبار این فلز سبب بیماری هایی مانند آسم شده و دارای علائمی مثل سرفه، انقطاع تنفس و تنگی نفس می شود که این علائم به تدریج افزایش یافته و باعث مشکلاتی چون بیماریهای ریوی، تصلب شرایین، ناتوانی دائمی و مرگ خواهد شد.قرار گرفتن در معرض کبالت افراد را دچار آماس پوست، کاهش وزن و حساسیت بالای دستگاه می کند. همچنین این فلز می تواند سرطان زا باشد.
کبالت به صورت طبیعی در آب، خاک، سنگ، هوا، جانوران و گیاهان وجود دارد. همچنین می تواند توسط وزش باد وارد آب، هوا و سطح زمین شود و یا با عبور هرزآب های شهری از خاک و سنگ ها ی دارای کبالت وارد آب های سطحی شود. همچنین فعالیت هایی مانند معدنکاری، احتراق زغال سنگ، تولید و استفاده از موادشیمیایی و فرآوری کانسنگ های دارای کبالت باعث ورود این عنصر به اتمسفر می شود.
هنگامی که کبالت وارد محیط می شود، به سرعت از بین نمیرود. این فلز می تواند با سایر ذرات مانند خاک یا رسوبات آبی واکنش دهد یا جذب شود. گیاهانی که در خاک خود با کمبود کبالت مواجه هستند، رنج میبرند و همچنین جانورانی که از چنین گیاهان تغذیه می کنند، با کاهش کبالت رو به رو می شوند. در نزدیکی معادن کبالت، خاک ها دارای مقدار زیادی از این فلز هستند، بنابراین گیاهان و جانوران در این مناطق دچار بیماری می شوند و در بدن آن ها تجمع می یابد. کبالت وارد زنجیره غذایی نمی شود.
ایزوتوپهای رادیواکتیو کبالت در کارخانه های انرژی اتمی بر اثر فعالیت های هسته ای ایجاد و تولید می شود و علت نیمه عمر نسبتاً کوتاهی که دارند خطرناک نیستند.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
