سنگ یاقوت کبود (سفایر آبی) چیست؟

سنگ یاقوت کبود (سفایر آبی Blue Sapphire) دومین کانی سخت بعد از الماس می باشد. علاوه بر خواص یاقوت کبود به دلیل سختی بالای خود قابلیت استفاده در مصارف صنعتی نیز دارد ولی آنچه این جواهر را منحصر به فرد کرده است زیبایی خیره کننده آن است. رنگ نفیس آن از تیتانیوم و آهن می آید. آهن به تنهایی رنگ زرد تولید می کند. غالبا نمونه هایی که بیش از حد روشن و کمرنگ باشند ارزانتر هستند.

یاقوت کبود یا سفایر آبی (Blue Sapphire) برگرفته از زبان یونانی و به معنی آبی رنگ بوده و به طور کلی برای سنگهای آبی رنگ بکار می بردند. در دوران قرون وسطی نام "سفایر" به سنگ لاپیس لازولی اطلاق می شد. بعد از سال 1800 میلادی گوهرشناسان دریافتند که این گوهر از انواع کروندوم همانند یاقوت قرمز یا روبی است.

این در حالی بود که قبل از این سال ها انواع رنگهای مختلف کروندوم با نام های اشتباهی بکار می رفت. مثلا به انواع رنگ سبز سفایر، پریدوت مشرق زمین (Oriental Peridot) و به نوع زرد آن توپاز مشرق زمین می گفتند! امروزه به هر نوع کروندوم که قرمز رنگ نباشد یاقوت کبود گفته می شود.

مشخصات سنگ یاقوت کبودسفایر کبود سنگی از گروه کروندوم با سختی بالا یعنی 9 در مقیاس موس دومین ماده سخت در جهان می باشد. سنگهای مادر اصلی سفایر بازالت، مرمر و یا انواع پگماتیک ها هستند. امروزه جهت بهبود کیفیت رنگ و شفافیت در سنگ یاقوت کبود و روبی با کمک حرارت دهی ارزش آنها را بالا می برند به طوری که بهبود 5% در ظاهر سنگ قیمت آن را 25% افزایش می دهد.

خصوصیات ذاتی این سنگ مثل ضریب شکست دوگانه و وزن مخصوص با حرارت دهی تغییر نمی کنند اما خصوصیت دو رنگی، طیف جذبی نوری و فلورسانس کاملا تغییر می کنند. تغییراتی که در ناخالصی ها به وجود می آید مثل ذوب شدن یا گسترش کانی های میهمان به دلیل نقطه ذوب پایین آنها و یا حتی شکسته شدن این گونه ناخالصی ها می تواند به شناخت این روش بهبود کیفیت کمک کند، اغلب یاقوت های کبود و سرخ امروزه بدین گونه بهبود کیفیت می یابند.