نحوه تشکیل سنگ هماتیت و استخراج آن

حدود 2.4 میلیارد سال پیش زمانی که اقیانوسها مملو از آهن و درصد ناچیزی اکسیژن بود فتوسنتز سیانوباکتری ها ناشی از نور خورشید موجب شد تا اکسیژن آزاد تولید و با آهن ترکیب و طی میلیون ها سال هماتیت در طی کف اقیانوس ها تولید شود. درواقع سنگ هماتیت از 70% آهن و 30 درصد اکسیژن تشکیل شده است.

هماتیت (حدید) در اثر تصعید شدن در فرآیندی آتشفشانی تشکیل می شود و به عنوان مهم ترین و فراوان ترین نوع سنگ معدن آهن در نهشته های دگرگونی مجاورتی و یا با منشا رسوبی دیده می شوند. هنگامی که توده های سیلیسی مجاور نهشت های رسوبی بزرگ توسط آب فرو می نشینند هماتیت غنی تر شده و مقدار خلوص آهن آنها بالا می رود.

همانند بسیاری از مواد معدنی دیگر هماتیت خالص نیز کمتر دیده می شود. این سنگ به دلیل شرایط هیدروترمال یا تخریبی در طبیعت می تواند همراه سیلیکا، کالسدونی، چرت و لایه های باندی سنگ جاسپر قرمز ظاهر شود.

بسیاری تصور دارند که هماتیت یا حدید اصل باید حتما جذب آهنربا شود درصورتی که این تفکر نادرست است. اگرچه برخی از هماتیت ها به اندازه خیلی کمی خاصیت مغناطیسی دارند که جذب آهنربا شوند ولی این موضوع درباره همه آنها صدق نمی کند.

گاهی نیز تصور می شود قطعه یافت شده به علت خاصیت مغناطیسی سنگ مگنتیت یا پیروتیت است. بنابراین باید دیگر خصوصیات سنگ مانند وزن مخصوص، رنگ خاکه یا شکل کریستال آن را نیز بررسی کنید. گاهی رگه قرمز هماتیت به همراه سنگ مگنتیت (آهنربای طبیعی) نیز یافت می شود.

نکته مهم اینکه سنگ حدید از آهن خالص سخت تر ولی نسبت به آن بسیار شکننده است. همچنین این سنگ در اسید کلریدریک حل می شود. چنانچه نگین یا سنگ حدید را پشت ظرف چینی بدون لعاب بکشید رنگ قرمز به اصطلاح "سرخاب" از خود باقی می گذارد. البته باید توجه داشته باشید که به نگین خود آسیب نرسانید.