ذخایر و معادن فلوئوریت در ایران و جهان

تاکنون بیش از 30 کانسار و منطقه پی جویی فلوریت در ایران شناسایی شده که در مجموع دارای ذخیره 1٫35 میلیون تن، معادل 0/6 درصد ذخایر فلوریت دنیاست. در ایران بیشتر ذخایر فلوئوریت از نوع گرمابی (و یا به عقیده برخی ته نشستی - دیاژنتیک) بوده و در شمال بلوک طبس، البرز مرکزی، و یا در حاشیه زون ایران مرکزی قرار گرفته اند.

بیشتر این کانسارها در استان های خراسان، مازندران، اصفهان، کردستان، مرکزی، یزد، سمنان و کرمان قرار دارند. از جمله این کانسارها می توان به ذخایر معدنی فلوئوریت کمرمهدی در جنوب غربی طبس، پیناوند در شمال شرقی اصفهان، بُزیجان در غرب محلات، و کمربند فلوریت سوادکوه در جنوب قائم شهر و کانسار فلوریت- باریت آتشکوه در جنوب دلیجان اشاره کرد.

فلوریت بنفش مکعبیفلوریت در ایران بیشتر به صورت کانی همراه با کانسارهای فلزی چون سرب و روی و همچنین در توده های آذرین پگماتیتی به صورت رگچه ای و یا به همراه ذخایر باریت و زغال سنگ گزارش شده است. موقعیت برخی از کانسارهای فعال فلوریت ایران در شکل نشان داده شده است. چین (بزرگ ترین)، مکزیک، آرژانتین، استرالیا، برمه، مراکش، ایالات متحده، آلمان، فرانسه، کانادا، انگلستان، نامیبیا، روسیه، سوئیس و اسپانیا از مهم ترین ذخایر فلوئوریت در جهان هستند.

سنگ فلوئورایت سیاه از آلمانفلوریت معمولا مورد بهسازی قرار نمی گیرد. اگرچه برخی فروشنده ها جلای این سنگ را به وسیله بهسازی با روغن بهبود میبخشند. همچنین فلوریت می تواند به روش حرارت دهی بهسازی شود که موجب حذف هیدروکربن های مزاحم می شود. همچنین گاهی این سنگ را تحت پرتوافکنی پرتو گاما قرار می دهند تا به رنگهای مختلف از جمله نئونی دست یابند. به علت سختی پایین فلورایت گاهی آن را در استفاده جواهراتی روکش دار یا اشباع سازی می کنند. فلوریت های مصنوعی و سنتتیک نیز در انواع رنگها وجود دارد.

دستبند سنگ فلوریتاز سنگ فلوریت به ندرت به عنوان نگین سنگ انگشتر استفاده می شود و بیشتر به صورت کلسیونی (به خصوص نوع شفاف آن)، مجسمه، تسبیح، مدال و … استفاده می شود. به علت سختی پایین هنگام استفاده از این سنگ به صورت جواهری باید دقت کنید که مورد سایش قرار نگیرد زیرا به راحتی روی آن خش می افتد. این کانی در صنایع سرامیک، متالوژی و شیمیایی نیز کاربرد دارد.

این کانی که در صنعت با نام تجاری فلوئوراسپار مشهور است امروزه در سه شاخه مهم صنعتی یعنی صنایع متالوژی (به عنوان گداز آور)، صنایع شیمیائی (در تهیه (HF و در صنایع سرامیک و شیشه (در تهیه شیشه های اپال) به کار می رود. فلوریت یا به صورت یک محصول فرعی در بسیاری از ذخایر سرب و روی و یا به عنوان یک کانی اصلی در ذخایر گرمابی، پگماتیتی و یا ته نشستی مشاهده می شود.