سنگ مولداویت چیست؟

مولداویت (Moldavite) شیشه طبیعی و یک شبه کانی به رنگ سبز زیتونی است که در اثر حرارت ضربه ناشی از شهاب سنگ به زمین تشکیل شده است. مولداویت در منطقه ای که امروزه شامل بخش هایی از کشورهای جمهوری چک، اتریش و آلمان است یافت می شود.

این شبه کانی با نام هایی چون Bouteille به معنی بطری شیشه ای یا vltavin نیز شناخته شده است. اسامی ای چون شهاب سنگ شیشه ای، کریزولیت شیشه ای، کریزولیت بوهمی نامعتبر و اشتباه هستند زیرا مولداویت نوعی شهاب سنگ نیست و یا ارتباطی با کریزولیت که نوع زرد مایل به سبز اولیوین سبز است نیست.

تراش های فست و کابوشن مولداویت از سال 1800 میلادی وارد بازار جواهرات شدند و به علت پیشینه تشکیل فرازمینی بودن مولداویت، کلکسیونرها به دنبال قطعات زیبا و بزرگ از این شبه کانی هستند. به دلیل شکنندگی و سختی پایین آن بهتر است از مولداویت در گردنبند و یا گوشواره استفاده شود تا احتمال برخورد آنها با اجسام کمتر گردد.

مولداویت معمولا با رنگهای سبز مایل به زرد، سبز و قهوه ای مایل به سبز دیده می شود. از نظر فیزیکی دارای همان سختی شیشه یعنی 5.5 - 5 است. از لحاظ شیمیایی محتوای سیلیکاتی SiO2 مولداویت ها بیش از 80 درصد وزنی می باشد، همچنین آنها نسبتا از K2O غنی شده هستند و از طرف دیگر در مجموع از Al2O3، Tio2، FeO و Na2O تهی شدگی نشان می دهند که این خود یکی از دلایل اصلی شفافیت بالای آنها بحساب می آید.

تصور می شود مولداویت ها در اثر برخورد یک شهابسنگ از نوع سنگی یا یک کندریت کربن دار در حدود 14.7 میلیون سال پیش در اروپای مرکزی تشکیل شده باشند. به اعتقاد محققان این شهابسنگ در عبور از جو به دو قسمت شکسته شده و با سرعت 20km/s و با زاویه 30 تا 45 درجه به زمین برخورد کرده که این برخورد سبب شد تا دو کراتر یا دهانه برخوردی Ries (به پهنای 25 کیلومتر و عمق 600 متر) و Steinheim در جنوب شرقی آلمان به وجود آیند.

طی برخورد شهابسنگ بخشی از سنگ ها یا رسوبات سطح زمین ذوب شده و به هوا پرتاب می شوند، زمانی که این مواد مذاب سرد شده و صدها کیلومتر دورتر از محل برخورد سقوط می کنند و که به آنها تکتایت گفته می شود.

کتایت های اروپای مرکزی از نوع مولداویت هستند. امروزه در نهشت های رسوبی اواسط تا اواخر دوره میوسن می توان میلیون ها قطعه مولداویت با اندازه های بسیار ریز تا چند سانتیمتر اغلب در جمهوری چک به خصوص در سرزمین تاریخی بوهم (Bohemia) یافت. این مولداویت ها به علت تماس با آب های اسیدی شکل ها و نقش های نامعمولی روی خود دارند.