کاربردهای صنعتی سنگ زیرکن

ماسه زیرکن ضریب انبساط پایینی دارد و در دماهای بالا بسیار پایدار است. در ریخته گری عنوان ماده نسوز استفاده می شود. یکی از رایج ترین کاربردهای آن در تولید سرامیک است. دی اکسید زیرکنیوم (زیرکونیا) با گرم کردن ماسه زیرکن تا دمای کافی بالا برای تجزیه مولکول آن تولید می شود. به صورت پودر، دی اکسید زیرکنیوم به رنگ سفید روشن، بسیار بازتابی و از نظر حرارتی پایدار است.

از آن به عنوان سفید کننده و رنگدانه در لعابها و رنگیزه مورد استفاده در سرامیک و سفال استفاده می شود. زیرکونیای تثبیت شده با ایترایا برای تولید کوبیک زیرکونیا، اجزای فیبر نوری، پوشش های نسوز، سرامیک، دندان مصنوعی و سایر محصولات دندانپزشکی استفاده می شود.

زیرکن به عنوان سنگ معدن اصلی فلز زیرکنیوم است. زیرکنیوم در انواع فلزاتی مورد استفاده قرار می گیرد که نیاز به مقاومت در برابر گرما و خوردگی دارند. از آن برای ساخت آلیاژهای با کارایی بالا، فولاد مخصوص، رشته های لامپ، چاشنی های انفجاری، تجهیزات رایانه ای و بسیاری از قطعات الکترونیکی استفاده می شود.

بسیاری از بلورهای زیرکن حاوی مقدار کمی از اورانیوم و توریم هستند. این عناصر رادیواکتیو در زمان تبلور درون این سنگ گنجانیده شده اند. آنها با نسبت ثابت به واپاشی محصولات خود تبدیل می شوند. از نسبت مواد والد به محصولات فرزند می توان برای تخمین زمان تبلورسازی استفاده کرد. با استفاده از این روش، بلورهای زیرکن از قدیمی ترین دانه های معدنی جهان هستند که در استرالیا نمونه هایی یافت شده که تخمین زده می شود حدود 4/4 میلیارد سال قدمت داشته باشند.

هنگامی که عناصر رادیواکتیو در بلورهای زیرکن یا مواد اطراف آن فروپاشی می کنند، تشعشع ساطع می شود. بلور زیرکن در اثر این پرتوی آسیب می بیند. بعضی از بلورها در اثر قرار گرفتن در معرض این پرتو جوری آسیب دیده اند که دیگر پاکی و ویژگی های اپتیکی یک سنگ قیمتی جذاب را ندارند. به همین دلیل است که برخی از زیرکن ها برای استفاده به عنوان یک گوهر مناسب نیست.

زیرکن بیش از 2000 سال است که به عنوان سنگی قیمتی مورد استفاده قرار می گیرد. پراکندگی نور و ضریب انعکاس بسیار بالای زیرکن، آن را درخشش و بازی آتشی می بخشد که رقیبی برای الماس می شود. به همین دلیل، نوع بی رنگ با تراش بریانی آن به عنوان یک جایگزین محبوب و کلاهبردار برای الماس استفاده شده است.

متخصصان گوهرشناسی و بسیاری از جواهرفروشان حرفه ای با بررسی سریع می توانند زیرکن را از الماس متمایز کنند. برای انجام این کار، آنها با یک لوپ 10x از سمت فست Table و تمرکز بر محل اتصالات فست پاویلیون به درون سنگ نگاه می کنند. اتصالات فست پاویلیون (قسمت زیرین کمربند) در اثر انکسار دوگانه نور، زیرکن به صورت دوتایی (دو بینی) دیده می شود. این درحالی است که الماس دارای ویژگی تک انکساری است و انعکاس نور دوتایی دیده نمی شود.

از همین آزمایش می توان برای تفکیک "زیرکن" از "کوبیک زیرکونیا" استفاده کرد زیرا کوبیک زیرکونیا خاصیت دو شکستگی نور را ندارد.اگرچه به اندازه الماس بادوام نیست، اما زیرکن از نظر دوام فیزیکی خوبی برخوردار است. دارای سختی 6 تا 7.5 و رخ ناقص است. این ویژگیها باعث می شود آن را برای بیشتر برای استفاده در هر نوع جواهری مناسب باشد. بعضی از زیرکن ها، به ویژه آنهایی که تحت حرارت دهی قرار گرفته اند می توانند شکننده باشند. لبه های فست این نوع جواهرات می تواند حساس به لب پریدگی و خوردگی باشند.