خودرو وسیله نقلیهای است که انسان برای رفع نیازمندیهای خود از آن استفاده میکند، یک خودرو از بخشهای مختلفی تشکیل شده است، این بخشها عبارتند از:
معمولا روی تایرها، نوشتههایی وجود دارد که مشخصات تایر را نشان میدهد. معروفترین استاندارد بینالمللی به مانند زیر است که به طور مفصل در مورد آن صحبت خواهیم کرد:
P19574/70R
حرف P معرف خودروهایی است که می توانند از این تایر استفاده کنند. خوب است بدانید که برای خودروهای مسافرتی (Passenger) حرف P حک میشود و برای کامیونها (Truck) حرف T حک میشود.
عدد 195 نوشته شده، پهنای تایر را برحسب میلیمتر نشان میدهد.
عدد 70 که بعد از ممیز نوشته میشود، نسبت ارتفاع به پهنای تایر (Tire aspect ratio) را نشان میدهد، این عدد بر حسب درصد بیان میشود.حرف R نشاندهنده لاستیک رادیال است و برای لاستیکهای بایاس از خط تیره استفاده میشود.
همچنین عدد 14 معرف قطر رینگ(Diameter Of Ring) میباشد، این عدد بر حسب اینچ است.
در بالا فقط یک نوع استاندارد مشخصات خودرو را بررسی کردیم. در برخی دیگر از تایرها، حداکثر سرعت مجاز برای تایر روی آن حک میشود، بنابراین ضرورت دارد که هنگام تعویض لاستیک خودرو، از لاستیکی استفاده شود که سرعت مجاز آن در همان حد یا کمتر باشد زیرا در غیر این صورت، در سرعتهای بالاتر از حد مجاز سرعت تایر خط ترکیدگی لاستیک وجود دارد.
استاندارد متفاوتی در ایران متداول است که به صورت زیر تعریف شده است.
12.00R24
عدد 12 نشاندهنده ارتفاع فاق تایر (ارتفاع آج تایر تا سطح خارجی رینگ) میباشد که بر حسب اینچ نوشته شده است و حرف R نوع تایر (رادیال یا بایاس) را تعیین میکند که R نشاندهنده رادیال است و خط تیره معرف بایاس بودن است. عدد 24 قطر رینگ را بر حسب اینچ بیان میکند.
لازم است در این جا بحث کوچکی راجع به فشار باد درون لاستیک ایجاد نماییم.
با توجه به نوع و اندازه تایر، فشار باد مجاز لاستیکهای مختلف متفاوت است. برای لاستیکهای خودروی سواری فشار باد مجاز لاستیک تقریبا 30PSI (دویست کیلو پاسکال) و برای خودروهای سنگین در حدود 100PSI است.
اگر فشار باد درون لاستیک از حد مجاز بیشتر باشد، ضربههای وارد شده به چرخ به بدنه منتقل میشود و باعث میشود که آجهای وسط لاستیک زودتر ساییده شود و کار سیستم تعلیق مختل میشود، در نتیجه خودرو در وضعیتی ناپایدار قرار خواهد گرفت، برعکس اگر فشار باد درون آن کمتر از فشار استاندارد باشد، علاوه بر کاهش سرعت خودرو باعث میشود آجهای کناری زودتر ساییده شوند و لاستیک خیلی زود داغ شود.
خوب است بدانید که علاوه بر باد تایرها، عوامل دیگری در ساییدگی تایر خودرو موثر است. بالانس نبودن چرخها و وجود لقی در قطعات موجود، ساییدگی از جمله عواملی هستند که برای تایر خودروها ساییدگی ایجاد میکنند.
چون میزان سایش و نحوه ساییدگی در چرخهای مختلف متفاوت است، بهتر است بعد از مدتی کارکرد (حدود 20000کیلومتر) تایرها را به صورت ضربدری تعویض کرد. به این صورت که تایرهای عقبی به چرخ جلوی مقابل و تایرهای جلو به چرخهای عقب سمت مقابل منتقل شوند.