انواع حرکت سنجه در صنعت الکترونیک:
حرکت سنجه همانطور که از نام آن مشخص است، قسمتی از سنجه است که می تواند حرکت کند. با حرکت سنجه، انرژی الکتریکی به انرژی مکانیکی تبدیل می شود. انواع مختلفی از حرکت سنجه وجود دارد. یکی از اساسی ترین این حرکات، به وسیله میدان مغناطیسی به وجود می آید.
قطب نما و سیم رسانا:
با عبور جریان از یک هادی رسانا، میدان مغناطیسی در اطراف هادی به وجود می آید. اگر یک قطب نما در مجاورت هادی قرار گیرد، به میدان مغناطیسی واکنش نشان خواهد داد.
شکل زیر را در نظر بگیرید:
شکل (14)
اگر باتری قطع باشد، قطب شمال قطب نما به میدان مغناطیسی شمال زمین اشاره می کند. این مسئله در شکل 14-الف نشان داده شده است. هنگامی که باتری متصل است، یک جریان از مدار عبور می کند..با عبور جریان، عقربه قطب نما با میدان مغناطیسی هادی هم جهت خواهد شد. شدت میدان مغناطیسی ایجاد شده در اطراف هادی با مقدار جریان متناسب است.
در شکل 14-الف، مقاومت مدار 6 اهم است. بنابراین جریان در این مدار برابر یک آمپر است. در شکل 14-ب مقاومت مدار 12 اهم شده است. به این ترتیب جریان در این مدار، نیم آمپر خواهد شد. میدان مغناطیسی در اطراف هادی در شکل 14-ب، نسبت به شکل 14-الف ضعیف تر است.
اگر جهت جریان عوض شود، عقربه قطب نما در جهت معکوس حرکت خواهد کرد زیرا قطبیت میدان مغناطیسی معکوس شده است.
در شکل جهت اتصال باتری عوض شده است. در نتیجه، عقربه قطب نما در جهت معکوس حرکت خواهد کرد.
با استفاده از مقاومت های با مقدارهای مشخص و علامت زدن صفحه مدرج، دستگاهی به وجود می آید که می تواند جریان را اندازه گیری کند. در شکل زیر، یک سنجه ساده جریان نشان داده شده است:
شکل (15)
اولین «گالوانومترها» (Galvanometers) توسط این روش توسعه داده شد ه اند. گالوانومتر، وسیله ای است که مقادیر کوچک جریان را اندازه گیری می کند و طبق اصول الکترومغناطیس و الکترودینامیک کار می کند.
وسیله اندازه گیری نشان داده شده در شکل برای کاربردهای عملیاتی در اندازه گیری الکترونیکی چندان مناسب نیست.
مقدار انحراف عقربه به میزان مجاورت عقربه و هادی حامل جریان وابسته است. به علاوه، مقادیر بسیار کوچک جریان نمی توانند بر میدان مغناطیسی زمین غلبه کنند و عقربه حرکت نخواهد کرد.