تعریف اندازه گیری مداری:
از «اندازه گیری مداری» (Circuit Measurement) برای کنترل عملکرد مدارها و دستگاه هایی الکترونیکی و همچنین برای عیب یابی آن ها استفاده می شود.
از آنجا که جریان الکتریکی قابل مشاهده نیست، باید از دستگاهی استفاده کرد که بتواند بر رفتارهای داخل مدار الکتریکی نظارت کند.
از «تجهیزات آزمایش» (Test Equipment)، برای اندازه گیری کمیت های الکتریکی استفاده می شود. مشهورترین انواع تجهیزات آزمایش از «وسایل سنجش» (Metering Device) استفاده می کنند.
سنجش در داخل مدار:
برخی دستگاه های الکتریکی و الکترونیکی در داخل خود، وسیله سنجش دارند. به این نوع، «سنجش در داخل مدار» (In-Circuit Meter) گفته می شود.
از سنجش در داخل مدار، برای کنترل عملکرد دستگاهی که این وسیله اندازه گیری در آن نصب شده است، استفاده می شود.
برای مثال، می توان به ژنراتور یا آلترناتورمتر در برخی خودروها اشاره کرد. همچنین نیروگاه های تولید برق در پنل کنترل خود، دستگاه هایی برای سنجش ولتاژ، جریان و فرکانس دارند. کنتورهای داخل ساختمان نیز از این سیستم برای سنجش توان استفاده می کنند.
در عمل، نمی توان از این نوع سنجش در همه مدارهای الکتریکی بهره برد. معمولا با نگاه به این وسیله سنجش در برد کنترل، می توان به صحیح بودن تجهیزات پی برد.
اگر این وسیله سنجش نشان دهد که یک دستگاه الکتریکی به درستی کار نمی کند، با استفاده از عیب یابی می توان به دلیل خرابی رسید. عیب یابی فرآیندی است که طی آن محل دقیق خرابی در تجهیز شناسایی می شود. پس از شناسایی نوبت به تعمیر تجهیز می رسد.
سنجش خارج از مدار:
در فرآیند عیب یابی معمولا لازم است از یک دستگاه اندازه گیری استفاده شود که قابلیت اتصال به تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی را در نقاط مختلف دارد.
عیب یابی معمولا به صورت نقطه به نقطه داخل تجهیز انجام می شود. این دستگاه ها معمولا قابل حمل و بی نیاز از محیط بیرون خود هستند و سنجش را در خارج از مدار انجام می دهند.
دستگاه های اندازه گیری خارج از مدار نسبت به دستگاه های اندازه گیری داخل مدار از انواع بیشتری برخوردارند.
زیرا می توان در هر زمان از این دستگاه ها استفاده کرد. بنابراین، از این نوع سنجش بیشتر برای محل یابی خطا در یک دستگاه الکتریکی استفاده می شود.