عنصر مولیبدن (Molybdenum) با نماد شیمیایی Mo، یکی از عناصر شیمیایی جدول مندلیف است که عدد اتمی آن 42 است. این عنصر در حقیقت چهل و دومین عنصر جدول تناوبی بوده که در گروه VIB و دوره پنجم جدول تناوبی قرار دارد. در واقع عنصر مولیبدن یک فلز واسطه (Transition Metals) نرم به رنگ سفید متمایل به خاکستری یا سفید- نقره ای است. این فلز با عناصر کروم (Cr)، تنگستن (W) و سیبورگیوم (Sg) در گروه شش واسطه جدول تناوبی مندلیف قرار گرفته است.
واژه مولیبدن از کلمه یونانی مولیبدوس (molybdos) به معنای شبیه سرب گرفته شده است. زیرا در طی سال ها سنگ معدن این عنصر با سنگ معدن سرب اشتباه گرفته شده بود. به همین دلیل آن را با این اسم نام گذاری کرده بودند. این عنصر برای اولین بار در سال 1778 میلادی، توسط ویلیام شیله (Wilhem Scheele) کشف شد. اما این فلز در سال 1781 میلادی برای اولین بار توسط پیتر جیکوب (Peter Jacob) جدا شد.
عنصر مولیبدن به عنوان پنجاه و چهارمین عنصر رایج در پوسته زمین شناخته می شود. این عنصر در طبیعت به عنوان یک عنصر آزاد پیدا نمی شود. در واقع آن را می توان در حالات مختلف اکسیداسیون در مواد معدنی پیدا کرد. به عنوان مثال به صورت MoS2 در کانی مولیبدنیت، به صورت PbMoO4 در کانی ولفنیت، به صورت CaMoO4 در کانی پوولیت، به صورت FeMOP12. 8 H2O در کانی فری مولیبدیت، به صورت MoO3 در کانی مولیبدیت.
سایر کانی های مولیبدن عبارتند از: آکرماتیت، چیلاژیت، بلونزیت، ایلسمانیت، ائوسیت، ژوردیسیت، کواک و نییت، لیندگرنیت و پانریت. لازم به ذکر است که کانی اصلی مولیبدن همان مولیبدنیت (MoS2) می باشد. کشور های چین، آمریکا، کانادا، شیلی، کلمبیا، ارمنستان و روسیه بیشترین مقدار ذخایر دنیا را به خود اختصاص داده اند.
ترکیبات عنصر مولیبدن
همانطور که بیان شد اکسید های مولیبدن از مهم ترین ترکیبات فلز مولیبدن هستند. از دیگر ترکیبات مهم آن می توان به موارد زیر اشاره کرد.