عنصر روتنیوم، در واقع فلزی شکننده و کمیاب است. خصوصیات قابل توجه روتنیم از ساختار اتمی آن ([36Kr] 4d75s1) ناشی می شود. همانطور که مشخص است، اوربیتال d لایه ما قبل آخر در این عنصر در حال پر شدن است. این عنصر به واسطه آرایش الکترونی که دارد، در گروه فلزات واسطه قرار می گیرد. فلزات واسطه در میان فلزات قلیایی خاکی (گروه دوم) و عناصر گروه بور در جدول تناوبی قرار گرفته اند.
به عناصر واسطه، عناصر گروه B نیز گفته می شود. توجه داشته باشید که روتنیوم تنها عنصر گروه هشت است که دو الکترون در لایه بیرونی خود ندارد. با توجه به آرایش الکترونی آن مشخص است که تنها یک الکترون در دورترین لایه الکترونی روتنیم وجود دارد.لازم به ذکر است که عنصر روتنیم در دسته فلزات نجیب قرار دارد. فلزات نجیب در واقع به فلزاتی گفته می شود که در مقابل خوردگی و اکسیداسیون، به ویژه در آب و هوای مرطوب، مقاوم باشند
لیست کوتاه فلزات نجیب شامل عناصر روتنیوم، رودیم، پالادیوم، اوزیم، ایریدیم، پلاتین، نقره و طلا است. لیست های بزرگ تر عناصر مس، رنیوم و جیوه را نیز شامل می شود. این فلزات در زمینه هایی مثل متالورژی، فناوری های پیشرفته و همچنین تزئیناتی همانند جواهرات، هنر، مقدسات و غیره مفید اند.
عنصر شماره 44 جدول تناوبی، با آب، هوا و اسید ها واکنش نمی دهد، در حالی که اکسید کننده ها بر آن موثر می باشند. به بیان دیگر، به وسیله اسید های گرم و سرد تغییری در آن ایجاد به وجود نمی آید. اما با اضافه شدن کلرید پتاسیم حل می شود و در حالت اکسیدی حتی منفجر می گردد. این ماده همچنین در قلیا های مذاب نیز حل می شود. همچنین این عنصر می تواند با هالوژن ها و هیدروکسید ها واکنش دهد. از دیگر ویژگی های عنصر روتنیوم می توان به موارد زیر اشاره کرد: