ویژگی های فیزیکی و شیمیایی عنصر ید

عنصر ید، جامد درخشانی به رنگ آبی- بنفش مایل به سیاه می باشد. همانطور که بیان شد، ید عنصری غیر فلزی از خانواده هالوژن ها است که بین عناصر برم و استاتین قرار دارد. ید از نظر الکترونگاتیویته در میان هالوژن ها در رتبه آخر قرار می گیرد، پس شدت واکنش آن در مقایسه با عناصر فلور، کلر و برم کمتر خواهد بود.

به بیان دیگر، واکنش مشخصه در هالوژن ها، واکنش مستقیم آنها با فلزات است. شدت این واکنش در عنصر ید در مقایسه با دیگر هالوژن ها کمتر می باشد، در نتیجه منجر به تشکیل یک جامد غیر فرار می شود. دقت داشته باشید که قدرت اکسید کنندگی ید از عنصر استاتین بیشتر است. به طور کلی می توان گفت که ید در دمای معمولی اتاق نسبت به دیگر هالوژن ها، ایمنی بالاتری دارد.

خصوصیات قابل توجه ید از ساختار اتمی آن ([36Kr] 4d105s25p5) ناشی می شود. همانطور که مشخص است، اوربیتال p لایه آخر در این عنصر در حال پر شدن است. این عنصر در اوربیتال p خود، دارای یک اوربیتال نیمه پر و دو اوربیتال پر است. با توجه به آرایش الکترونی آن مشخص می شود که هفت الکترون در دورترین لایه الکترونی ید وجود دارد.

در نتیجه با توجه به ساختار الکترونی ید انتظار داریم که این عنصر یک الکترون گرفته و به حالت اکتت یا پایدار خود برسد. در حالی که واکنش پذیری آن از تمام هالوژن ها کمتر است. در واقع الکترون دهنده ترین هالوژن شبه فلز (نافلز) محسوب می شود. پس حالت های اکسیداسیون 1-، 1+، 3+، 5+ و 7+را خواهد داشت. دقت داشته باشید که حالت اکسایش 4+ نیز در ترکیبی از ید دیده شده است.

عنصر ید در دمای جوش خود به بخاری بد بو، بنفش رنگ و بسیار سمی تبدیل می گردد. بخار این عنصر در فشار پایین، فلورسانس از خود نشان می دهد. اگر به وسیله نور خورشید یا قوس الکتریکی روشن شود، نوری به رنگ سبز مایل به زرد ساطع می کند.عنصر شماره 53 جدول تناوبی، علاقه زیادی به تشکیل زنجیر هایی با خود دارد.

از این خاصیت می توان در ترکیبات آلی که شامل ید می باشند، به عنوان کاتالیزور بهره برد. به علاوه خواص اکسیداسیونی ملایمی نیز در برابر اسید ها نشان می دهد. لازم به ذکر است که بخار مرطوب ید، می تواند اثر خورندگی بر روی فلزات و انواع استنلس استیل داشته باشد.دقت داشته باشید که ید عنصری حل نشدنی است. این عنصر به میزان کمی در آب حل می شود.

همچنین به راحتی در کلروفرم، کربن دی سولفید و کربن تتراکلرید حل شده و محلول های ارغوانی رنگ ایجاد می کند. از طرفی دیگر، با گاز های نجیب، گوگرد و یا سلنیم واکنش نمی دهد. بر خلاف کلر، ید نمی تواند واکنشی با ترکیبات مونوکسید کربن، نیتریک اکسید و یا دی اکسید گوگرد انجام دهد. اما می تواند با برخی عناصر به طور مستقیم واکنش دهد. عناصری مثل کربن، نیتروژن، اکسیژن و تعدادی از فلزات بی اثر.