عنصر لانتان چیست؟

نصر لانتان (Lanthanum) با نماد شیمیایی La، یکی از عناصر شیمیایی جدول مندلیف است که عدد اتمی آن 57 می باشد. این عنصر در حقیقت پنجاه و هفتمین عنصر از جدول تناوبی بوده که در گروه IIIB و دوره ششم جدول تناوبی قرار دارد. در واقع عنصر لانتان یک فلز واسطه (Transition Metals) نرم به رنگ سفید- نقره ای و از عناصر گروه لانتانید ها است.

این فلز با عناصر اسکاندیم (Sc)، ایتریم (Y) و آکتینیوم (AC)، در گروه سوم واسطه جدول تناوبی قرار گرفته است.عنصر لانتان برای اولین بار در سال 1839 میلادی، توسط شیمیدان سوئدی کارل گوستاف موسندر (Carl Gustaf Mosander) به عنوان نا خالصی در نیترات سریم کشف شد.

زمانیکه آقای موسندر، نمونه ای از نیترات سریم را به صورت جزئی تجزیه می کرد، به کمک گرم کردن و همچنین افزودن نمک حاصله به اسید نیتریک رقیق، موفق به کشف عنصر لانتانیم شد. در واقع وی توانست عنصر خاکی کمیابی را از محلول حاصله جداسازی کند. واژه لانتان از کلمه یونانی لانتانین (lanthanein) به معنی مخفی ماندن، دروغ پنهان و یا گمراه شدن گرفته شده است. لازم به ذکر است که این عنصر به شکل نسبتا خالص در سال 1923 میلادی تهیه شد.

پیدایش و منابع عنصر شماره 57 جدول تناوبی

همانطور که بیان شد، این عنصر در گروه عناصر کمیاب زمین قرار دارد. با این وجود، عنصر لانتان بیست و هشتمین عنصر فراوان در پوسته زمین محسوب می شود. در واقع و به طور تقریبی چیزی حدود سه برابر عنصر سرب می باشد. این عنصر در کانی های کمیابی همچون سریت، مونازیت، آلانیت و باستنازیت پیدا می شود. توجه داشته باشید که کانی های مونازیت (Ce, La, Th, Nd, y, PO4) و باستنازیت (Ce, La, Y, CO3F) از مهم ترین کانی ها محسوب می شوند که درصد وجود لانتانیوم در آنها به ترتیب 25 و 38 درصد است.

دسترسی به لانتان و دیگر عناصر کمیاب در سال های اخیر بسیار پیشرفت کرده است. این فلز را می توان با کاهش فلورید همراه کلسیم تهیه نمود. همانطور که بیان شد، این عنصر فراوان ترین عنصر خاکی کمیاب است که در کشور های برزیل، هند، استرالیا و آفریقا پیدا می شود.