کاربرد سلنیوم در سلامت انسان

عنصر سلنیوم یکی از املاح معدنی کمیاب و بسیار ضروری برای بدن انسان ها است. سلنیوم به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می کند و روند پیری را کند می نماید. آنتی اکسیدان ها در حقیقت موادی محسوب می شوند که سلول ها را می توانند از آسیب در برابر رادیکال های آزاد محافظت کنند. رادیکال های آزاد و تنش های اکسیداتیو در حقیقت عامل اصلی سرطان ها و بیماری های قلبی می باشند.

علاوه بر آن، سلنیوم به تولید آنزیمی دیگری در بدن به نام گلوتاتیون پراکسیداز کمک می کند. این آنزیم، ایفا کننده نقشی مهم در دفع مواد زائد و مخرب از بدن انسان ها از فلزت سمی گرفته تا مواد شیمیایی است. از این جهت، بیشترین غلظت سلنیوم در کبد و کلیه است. همچنین باعث استفاده بهینه از ویتامین E در بدن می شود. این ویتامین دارای نقشی مهم در تقویت سیستم ایمنی بدن انسان ها است.

این ماده معدنی برای سلامت تیروئید نیز ضروری می باشد. تیروئید مسئول تنظیم هورمون ها، متابولیسم بدن، سلامت سیستم عصبی و سایر موارد است. در واقع غده تیروئید از سلنیم برای تولید هورمون T4 بهره می برد. به علاوه این عنصر در تبدیل هورمون T4 به هورمون T3 نیز نقش مهمی دارد. در حقیقت، یکی از دلایلی که امروزه کم کاری تیروئید (به ویژه در بانوان) بسیار زیاد شده است، کمبود عناصر ید و سلنیم در رژیم غذایی می باشد.

عنصر معدنی سلنیوم همچنین در کاهش احتمال ابتلا و پیشگیری از پوکی استخوان نقش دارد. در واقع می تواند آثار التهابی آرتروز و درد ها را کاهش دهد. از فواید دیگر این عنصر در بدن می توان به موارد درمان ناباروری مردان، افزایش عملکرد سیستم ایمنی بدن، کاربرد به عنوان عامل ضد التهاب، پیشگیری از سرطان، حفظ جوانی، گر گرفتگی دوران یائسگی، انعطاف بافت ها، معالجه شوره سر و محافظت چشم ها در مقابل بیماری آب مروارید اشاره کرد.

لازم به ذکر است که عوارض کمبود این عنصر در بدن عبارتند از: کم کاری تیروئید، ریزش مو، افزایش کلسترول بد، کاهش عملکرد سیستم ایمنی بدن، بیماری های قلبی، مشکلات مرتبط با پوست و ناخن ها، درد عضلانی، ضعف، بیماری های پارکینسون و آلزایمر، آسم، افسردگی، بی حوصلگی، اضطراب و پرخاشگری. از طرفی دیگر، تعدادی از تحقیقات نشان داده است که کمبود این عنصر می تواند باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست و پروستات گردد.

انسان ها در حالت عادی، روزانه نیاز به حدود ده تا پانزده میلى گرم سلنیوم دارند. این مقدار می تواند به وسیله حبوبات، خشکبار، تخم مرغ، فرآورده هاى لبنى به خصوص پنیر و کره، ماهى، میگو، بادام برزیلی، گردو، جو، یونجه، دانه رازیانه، جینسنگ، تخم آفتابگردان، برگ تمشک، بومادران، سیر، نان سبوس دار، مخمر آبجو، کشمش، صدف دریایی، برنج قهوه ایی، جوانه گندم، مرغ و گوشت تامین شود. توجه داشته باشید که بادام برزیلی دارای مقدار بسیار زیادی از سلنیوم است، پس در مصرف آن نباید زیاده روی کرد. توجه داشته باشید که بیماران مبتلا به ایدز، استعمال دخانیات، استرس، زندگی در شهر های آلوده، ورزش و فعالیت های سنگین بدنی نیاز به سلنیوم را بالا می برد.