نحوه تولید عنصر دیسپروزیم

عنصر دیسپروزیم از شن مونازیت، مخلوطی از فسفات های مختلف به دست می آید. این ماده به عنوان یک محصول جانبی در استخراج تجاری اتریم حاصل می شود.در جداسازی این ماده، بسیاری از فلزات ناخواسته می توانند مغناطیسی شده یا با فرآیند شناور شدن از بین بروند.

پس از آن با یک فرآیند تبادل یونی از سایر فلزات خاکی کمیاب جدا می شود. یون های دیسپروزیم حاصل، می توانند با فلورین یا کلر واکنش داده و DyF3 یا کلرید دیسپروزیم (DyCl3) را تشکیل دهند. این ترکیبات را می توان با استفاده از فلزات کلسیم یا لیتیم کاهش داد و این ماده را تولید نمود.

خواص عنصر دیسپروزیم

عنصر دیسپروزیم عنصر شماره 66 دول تناوبی عناصر است. این ماده از عناصر کمیاب بشمار می آید. این ماده به قدری نرم است که با چاقو بریده می شود. اگر دیسپروزیوم زیاد گرم نشود، بدون جرقه تراشیده می شود.

توجه شود که ویژگی و خواص عنصر دیسپروزیم حتی با مقادیر بسیار کم ناخالصی تحت تأثیر قرار می گیرد. از خواص عنصر دیسپروزیم رنگ نقره ای درخشان آن است. این فلز کمیاب در دمای اتاق نسبتا پایدار است. اما در اسید های معدنی رقیق یا غلیظ به سرعت حل شده و هیدروژن آزاد می کند. برای آشنایی بیشتر خواص عنصر دیسپروزیوم می توان به مدل اتمی بور برای این ماده مراجعه نمود.

ترکیبات عنصر دیسپروزیم

ترکیبات مختلفی از این ماده شناسایی شده است. هر یک از این ترکیبات کاربرد های ویژه ای دارند. در ادامه به برخی از ترکیبات این عنصر اشاره شده است.

• فلوئورید ها: DyF3
• کلرید ها: DyCl2
• برومید ها: DyBr2 و DyBr3
• یدید ها: DyI2 و DyI3
• اکسید ها: Dy2O3
• سولفید ها: Dy2S3
• نیترید ها: DyN

خطرات عنصر دیسپروزیم

تمامی ترکیبات عنصر دیسپروزیم را باید کمی سمی در نظر گرفت. توجه شود که میزان سمیت آن ها به طور دقیق اعلام نشده است.پودر عنصر دیسپروزیم ممکن است هنگام مخلوط شدن با هوا و هنگام وجود منبع احتراق باعث ایجاد خطر انفجار شود.

از طرفی آتش سوزی ناشی از دیسپروزیم را نمی توان با آب خاموش کرد. چون این ماده می تواند با آب واکنش نشان داده تا گاز هیدروژن قابل اشتعال تولید کند.نمک های عنصر دیسپروزیم، مانند کلرید و نیترات دیسپروزیوم، در هنگام مصرف اندکی سمی هستند.

سمیت کلرید دیسپروزیم در موش ها آزمایش شده است. بنا بر این آزمایشات تخمین زده می شود که مصرف 500 گرم یا بیشتر از این ماده می تواند برای انسان کشنده باشد.توجه شود که نمک های نامحلول غیر سمی هستند.