رادون گازی پرتوزا محسوب می شود که از فروپاشی رادیم به وجود آمده است. خصوصیات ویژه و قابل توجه رادون از ساختار اتمی ([54Xe] 4f14 5d10 6s2 6p6) آن ناشی می شود. همانند دیگر گاز های نجیب، هشت الکترون در دورترین لایه الکترونی رادون وجود دارد. در نتیجه با توجه به آرایش الکترونی رادون و قاعده اکتت مشخص می شود که اوربیتال های لایه آخر این عناصر از الکترون پر می باشند.
بنابراین این عنصر میلی به گرفتن و یا از دست دادن الکترون ندارد. در حقیقت از این حیث پایدار خواهد بود.جالب است بدانید که رادون در حالت عادی یک گاز بی رنگ می باشد. در حالی که با سرما دادن به آن (تا زیر دمای انجماد)، به رنگ سبز درخشان و فسفری مشاهده می شود. با سرد کردن بیشتر، به رنگ زرد در می آید. در نهایت و با رسیدن به دمای ذوب، به رنگ نارنجی مایل به قرمز تغییر می کند.
خطرات رادون بر روی سلامتی انسان
گاز رادون، یک گاز رادیواکتیو طبیعی است. پس همواره باید با احتیاط کامل با رادون کار کرد. همانطور که بیان شد، رادون یکی از سنگین ترین گاز ها است. بنابراین برای سلامتی مضر می باشد. این گاز به عنوان ماده ای سرطان زا شناخته می شود. از آنجاییکه این عنصر، از خود ذرات آلفا انتشار می دهد، بنابراین استنشاق آن بسیار خطرناک است. ذره آلفا در حقیقت جرم سنگینی دارد. همچنین بار الکتریکی آن نیز دو برابر بار الکترون، اما با علامت مثبت می باشد.
ذرات آلفا انتشار یافته در ریه، انرژی دارند. این انرژی می تواند باعث حرکت ذرات آلفا در بافت های ریه شود. این ذرات کم کم و در مسیر حرکت خود و در هنگام برخورد با سلول بافت های ریه، یون سازی می کنند. این عمل تا زمانیکه ذرات، انرژی خود را به طور کامل از دست بدهند و متوقف شوند، ادامه دارد.
انرژی ذرات آلفا که به وسیله بافت ها جذب شده است، سبب آسیب به بافت ریه یا حتی مرگ آن می شود. در واقع اگر هوای تنفسی انسان دارای رادون بسیار زیاد باشد، بافت های ریه به آرامی آسیب می بینند. در نهایت و در دراز مدت، انرژی این ذرات آلفا می تواند سبب سرطانی شدن این بافت ها گردد. به بیان دیگر، گاز رادون دومین عامل اصلی سرطان ریه بعد ازمصرف سیگار است.