مراحل آماده سازی چرم اشبالت

خیسانیدن و شستشو

در این مرحله پوست خام درون درام و یا حوضچه هایی که دارای پره جهت جابه جایی پوست هستند، قرار می گیرند عملیات شستشو و موگیری به مدت حدود 24 ساعت انجام می شود، سپس مواد شیمیایی شامل سولفات سدیم، آهک و شوینده های صابونی به آن می افزایند و پس از این مرحله، پوست ها از درون درام تخلیه می شوند، پوست های نمک سود شده را در مکانی قرار داده و بر روی آن ها آب سرد می ریزند، به این ترتیب نمک در آب حل شده و غلظت نمک در فضای بین الیاف پوست کم می شود.

حذف نمک از بین الیاف پوست، فشار اسمزی آب را داخل الیاف بالا برده و پوست دوباره آبدار می شود. ضمن اینکه پوست آب را به خود می گیرد، پروتئین های کروی نیز از الیاف کلاژن خارج می شوند. پروتئین های جدا شده حاوی آلبومین، خون و دیگر پروتئین های محلول در آب هستند که با کم شدن نمک، با آب شسته شده و از پوست خارج می شوند. بدیهی است ماندن این پروتئین ها از کیفیت چرم تولیدی می کاهد. برای تهیه چرم مرغوب باید در مرحله خیسانیدن به نکات فنی زیادی توجه نمود.

آهک دهی

عملیات آهک دهی برای سست کردن ریشه مو و بالا بردن PH و از طرفی از بین بردن و یا کمک به از بردن پروتئین های زاید و چربی از پوست است. آهک آب دیده هر چند که انحلال پذیری کمی در آب دارد می تواند PH محلول را تا 12.5 افزایش دهد. آهک هیدراته موجب آبکافت پروتئین ها و تجزیه تدریجی ساختار آن ها می شود. تأثیر آهک آبدیده بر روی سه نوع پروتئین اصلی موجود در پوست متفاوت است.

انحلال پذیری پروتئین های کروی زیاد است. کلاژن نیز تنها در مجاورت اسید ها و قلیایی های قوی و در زمان طولانی حل می شود. این محیط بدون اینکه به کلاژن پوست و در نتیجه به کیفیت چرم آسیبی وارد کند موجب شکسته شدن مولکول های کراتینی و حل شدن آن ها می شود و ریشه مو را به حد مطلوبی سست می کند. این محیط با تأثیرگذاری بر روی مولکول های آلاستین، آن ها را آماده حذف کامل در مرحله آنزیم دهی می نماید و پروتئین های کروی را کاملا از بین می برد.

لش زدایی

لش گیری برای حذف تمامی بافت های غیر ضروری پوست که در سطح درونی و بدون موی پوست وجود دارد، می باشد و پس از مرحله آهک دهی انجام می پذیرد. پس از اینکه پوست کاملا با جذب آب نرم شد، زایده های چسبیده به قسمت های گوشتی که به هنگام جدا شدن پوست از لاشه روی آن باقی مانده و سایر بافت های زاید دیگر، توسط دستگاهی به نام"لش بر" از پوست جدا می شود. این عمل باعث می شود، مواد شیمیایی که در مرحله بعدی به پوست افزوده خواهند شد به طور یکنواخت و به خوبی داخل پوست نفوذ کنند و موجب ارتقا کیفی محصول گردند.

موگیری

برای موگیری پوست های سنگین نظیر گاو، گوساله و گاو میش مو برداری همراه با تجزیه ساختار مو انجام می پذیرد. در این روش پوست ها را درون درام قرار داده و به آن ها سولفید سدیم، سولفیدات سدیم و آب اضافه می کنند.

آهک گیری و آنزیم دهی

عملیات آهک گیری چندین ساعت طول می کشد، به منظور حذف آهک اضافی و تنظیم PH در مرحله آنزیم دهی، باید هیدروکسیدکلسیم جذب شده در پوست از آن خارج و PH پوست کاهش یابد. برای کاهش PH می توان از اسید هیدروکلریک استفاده کرد. مواد دیگر همراه پوست را می توان به روش شستشو با آب یا اسید از میان برد. در انتهای عملیات پوست با آب فراوان شستشو داده می شود. در مرحله آنزیم دهی مواد زاید پوست تجزیه و پوست آماده دباغی می شود.

دباغی کروم

روش های بسیار زیادی برای دباغی انواع پوست وجود دارد. مهم ترین روش های دباغی عبارتند از: دباغی گیاهی، دباغی با زاج سفید، دباغی با سولفات زیرکونیم، دباغی با مواد روغنی، دباغی نیم کروی، دباغی نیم زاجی، دباغی کروم و... چرم اشبالت بیشتر به روش کروم، دباغی می شود. در دباغی کروم، اسید فرمیک، کربنات سدیم و نمک مواد شیمیایی مورد استفاده هستند. در این فرایند، نمک ها با الیاف پوست واکنش انجام داده و پایداری بسیار زیادی به الیاف پوست می بخشند. و آن ها را در برابر عوامل میکروب ساز و باکتری ها مقاوم می سازند، چرمی که با این روش ساخته می شود بسیاری از ویژگی های مطلوب را ندارد و در مرحله پوشش پلی یورتان به مشخصات مورد نظر خواهد رسید.

سمباده زنی

لایه پوستی جدا شده از عملیات قبلی که مراحل آماده سازی و دباغی را گذرانده است، وارد دستگاه سمباده زنی می شود. در این مرحله با توجه به ظرافت مورد نظر، سطح چرم سمباده می خورد. اکنون چرم اشبالت آماده ورود به فرایند" چرم مصنوعی "می باشد.