بندر جبل علی طی شش سال منتهی به سال 1392 هجری شمسی بیشترین میزان توسعه را تجربه کرد. به گفته برخی تجار یکی از اصلیترین دلایل موفقیت این بندر، افزایش دامنه تحریمهای ایران بوده است. توسعه این بندر و بحرانهای پیش روی بنادر ایرانی فرصتی تاریخی را مقابل شیخنشینهای خلیجفارس قرارداد و آنها از فرصت تحریمهای علیه ایران استفاده نمودند. درصورتیکه توسعه فاز 2 بندر شهید رجایی ایران با بحران مواجه نمیشد، احتمالاً بندر جبل علی رقیبی جدی در ایران پیدا میکرد. بااینحال به نظر میرسد که دولت یازدهم ایران قصد کرده باشد تا به وضعیت بندر شهید رجایی سر و سامانی دهد. بااینحال بندر شهید رجایی هنوز امکان رقابت جدی با بندر جبل علی را پیدا نکرده است. در دولت قبلی ایران علیاکبر محرابیان دستیار ویژه رئیسجمهور وقت سفری فوری به بندر شهید رجایی انجام داد و حتی وعده پرداخت بودجهای برای توسعه این بندر را ارائه کرد ولی با تغییر دولت رسماً پرونده این بودجه نیز بسته شد. بندر جبل علی در امارات رقیب بندر شهید رجایی بندر جاسک و بندر چابهار ایران است، اگر کشور ایران زودتر به توسعه بنادر رسیدگی میکرد بندر جاسک و چابهار توانایی رقابت با بندر جبل علی را میداشتند، علت این امر آن ست که برای تجار ازلحاظ زمان و مسافت بنادر ایران بیشتر منفعت دارد.
جذب گردشگر در مناطق آزاد به عواملی از قبیل کیفیت، امنیت، تبلیغات و بازاریابی، استفاده از شیوههای مدرن، ایجاد امکانات رفاهی پزشکی، ایجاد شکلهای مختلف گردشگری مطابق باسلیقه گردشگران وابسته است، که این عوامل در منطقه آزاد جبل علی به خوبی وجود داشته و نقش مهمی در جذب گردشگران از نقاط مختلف جهان داشته است. این بندر طی شش سال منتهی به سال 1392 هجری شمسی بیشترین میزان توسعه را تجربه کرد. به گفته برخی تجار یکی از اصلیترین دلایل موفقیت این بندر، افزایش دامنه تحریمهای ایران بوده است. توسعه این بندر و بحرانهای پیش روی بنادر ایرانی فرصتی تاریخی را مقابل شیخنشینهای خلیجفارس قرارداد و آنها از فرصت تحریمهای علیه ایران استفاده نمودند.
درصورتیکه توسعه فاز 2 بندر شهید رجایی ایران با بحران مواجه نمیشد، احتمالاً بندر جبل علی رقیبی جدی در ایران پیدا میکرد. بااینحال به نظر میرسد که دولت یازدهم ایران قصد کرده باشد تا به وضعیت بندر شهیدرجایی سروسامانی دهد. با اینحال بندر شهید رجایی هنوز امکان رقابت جدی با بندر جبل علی را پیدا نکرده است. در دولت قبلی ایران علیاکبر محرابیان دستیار ویژه رئیسجمهور وقت سفری فوری به بندر شهیدرجایی انجام داد و حتی وعده پرداخت بودجهای برای توسعه این بندر را ارائه کرد ولی با تغییر دولت رسماً پرونده این بودجه نیز بسته شد. بندر جبل علی در امارات رقیب بندر شهید رجایی بندر جاسک و بندر چابهار ایران است، اگر کشور ایران زودتر به توسعه بنادر رسیدگی میکرد بندر جاسک و چابهار توانایی رقابت با بندر جبل علی را میداشتند، علت این امر آن ست که برای تجار ازلحاظ زمان و مسافت بنادر ایران بیشتر منفعت دارد.
ظرفیت جابهجاییهای جبلعلی به بیش از 20 میلیون TEU رسید
مسئولان شرکت بندری دی پی ورلد اعلام کردند که توسعه بندر جبل علی در دستور کار این شرکت قرار دارد. به گزارش هفت دریا به نقل از مانا: بر اساس تصمیم شرکت دیپیورلد (DP World) مبنی بر توسعه بندر جبل علی امارات میزان 3٫1 میلیون TEU به حجم جابهجایی ها این بندر افزوده میشود که حجم کل جابهجایی ها در این بندر را تا سال 2018 به 22٫1 میلیون TEU افزایش میدهد. این شرکت در نظر دارد تا احداث ترمینال 4 بندر جبل علی را تا سال 2020 به اتمام رساند و مقامات این شرکت شروع به کار این ترمینال با بهرهگیری از پیشرفتهترین سیستم اپراتوری بندری را فصل جدیدی در نوع کار در بنادر دنیا دانستند. شرکت دیپیورلد در همین راستا با شرکت Dutco Balfour Beaty برای ساخت اسکله با یک هزار و 200 متر طول و شرکت BAM برای ساخت یک پل به طول 400 متر و یک اسکله برای پهلوگیری کانتینربرهای غول پیکر قراردادهایی را امضا کرده است و این تنها فاز اول از ترمینال 4 محسوب میشود و انتظار میرود حجم جابهجایی در این ترمینال در آینده به 7٫8 میلیون افزایش یابد. شرکت دیپیورلد در سال 2005 راهاندازی شد و در سال 2006 در پی خریداری چهارمین شرکت بزرگ خدمات بنادر جهان بنام پنیسولار اند اورینتال، به ارزش 7 میلیارد دلار، به یکی از بزرگ ترین اپراتورهای بندر جهان، تبدیل شد. این شرکت در حال حاضر اپراتور 60 بندر تجاری در سراسر جهان است.
وسیعترین بندر دنیا
در بندر جبلعلی 4 منطقه آزاد تجاری وجود دارد که از نظر قوانین تجارت بینالملل استاندارد بوده و موجب جذب تاجران از تمامی نقاط جهان شده است. مجموعه بندری جبلعلی به بزرگ ترین منطقه بندری در دنیا از نظر وسعت معروف شده است. در سال 1985م تنها 30 شرکت در این مناطق آزاد تجاری فعالیت داشتند اما در سال 2004م تعداد شرکتهای فعال در مناطق آزاد تجاری جبلعلی به 3 هزار شرکت رسید که البته بیش از 37 درصد این شرکتها از قاره اروپا وامریکا هستند. یکی از عوامل اصلی موفقیت این بندر کانتینری، جایگاه جغرافیایی استراتژیک کشور امارت متحده عربی و جایگاه جغرافیایی استراتژیک این بندر است. بندر جبل علی نهمین بندر از نظر حملونقل و فعالیت در دنیاست. بندر جبل علی همچنین دارای یکی از بزرگ ترین شرکتهای پایانهای اپراتوری در دنیا است. اکنون حجم عملیات کانتینری بنادر دوبی که بندر اصلی آن، بندر جبلعلی است، در سال 2014م بیش از 15 میلیون تیاییو بوده است. همچنین رشد متوسط حملونقل کانتینری در 4 سال گذشته در بندر جبلعلی 20 درصد بوده است. منطقه آزاد تجاری جفزا که در حاشیه این بندر قرار گرفته، آن را بهعنوان یکی از مناطق نمونه آزاد تجارت جهانی معرفی کرده و موجب شده که امنیت اقتصادی بالایی در کشور امارات متحده عربی از همین طریق ایجاد شود. کل عملیات کانتینری این بندر برعهده یک اپراتور بزرگ بینالمللی است که در همین بندر ایجاد شده و خدمات اپراتوری بنادر را ارائه میدهد. این اپراتور علاوه بر این بندر چندین بندر دیگر در داخل و خارج امارات را مدیریت و راهبری میکند.
پایانه بینالمللی «دیپیورلد»
پایانه بینالمللی «دیپیورلد» که در بندر جبل علی واقع شده است از گروه فناوری و اتوماسیون ABB که یک شرکت سوئیسی است درخواست اتوماسیونسازی و نصب ریموت کنترل برای کنترل کشتیها از راه دور کرده است. این فناوریها به پایانه نوین این بندر نیز افزوده خواهند شد. انتظار میرود این پایانه ظرفیت 3/1 میلیون تیاییو را در فاز نخست بهرهبرداری خود داشته باشد. این ظرفیت با 13 کشتی و 35 جرثقیل خودکار پر خواهد شد.بندر جبل علی یکی از شاهراههای بزرگ تجارت دنیا است و علاوه بر کانتینر؛ نفت، گاز مایع و محصولات پتروشیمی از عمده کالاهای حملونقل شده در این بندر است. با توجه به نوع اقتصاد کشورهای منطقه که صادرات وابسته به نفت و واردات کالاهای مصرفی را در دستور کار دارند، میتوان بندر جبلعلی را محل ورود کالاهای مصرفی به منطقه و سپس توزیع آنها در بین کشورها دانست. امارت متحده عربی دارای یک اقتصاد آزاد و باز بوده و با توجه به تجارت و بازرگانی؛ صادرات نفت، گردشگری و حملونقل در حوزه درآمد ناخالص ملی شرایط مناسبی را در منطقه خاورمیانه داراست. این کشور با بازنگری در قوانین اقتصادی خود، فرصتهایی را برای رشد بخش خصوصی ایجاد کرده که همگی موجب ایجاد زیرساخت مناسب برای وضعیت اقتصادی و کارکردی بندر جبلعلی شدهاند. بنادر جنوبی کشور که فاصله اندکی با بندر جبلعلی دارند نیز ظرفیتهای بسیاری را برای توسعه و تبدیل شدن به بهترین بنادر خاورمیانه دارا هستند.