ارزانترین نوع حمل بار چیست؟

امروزه تجارت با حمل و نقل عجین و این دو عنصر درهم تنیده شده اند، کشتیرانی را که یکی از روشهای حمل ونقل است باید برترین واسط بین تولیدکننده و مصرف کننده در نظر گرفت چرا که می تواند با حجم بالای جابه جایی در کمترین زمان ممکن و با مناسب ترین قیمت، مزایای گسترده تر دیگری را نیز به همراه داشته باشد و همواره گزینه نخست تولیدکنندگان برای ارائه خدمات جهانی خود باشد. تولیدکنندگان می توانند حجم زیادی از بار را با استفاده از کشتی های اقیانوس پیما و با نازل ترین قیمت در مقایسه با کامیون و هواپیما به دست مصرف کننده برسانند و شاهد تأثیر مستقیم این روند بر اقتصاد در مقیاس کوچک و نهایتاً در صنعت باشند. به طور کلی، در یک اقتصاد جهانی رو به رشد، الزام حمل ونقل کالا در کمترین زمان ممکن افزایش می یابد و ساخت شناورهای مگاسایز که ظرفیت جابه جایی بار را در هزاران کانتینر دارد، در اولویت قرار می گیرد. این پویایی، به اقتصاد و تجارت خارجی، صادرات انواع کالاهای بازرگانی و مواد خام سود می رساند.

بدون کشتیرانی، صادرات و واردات کالاها در گستره جهان امکان پذیر نیست و دنیای مدرن عمیقاً به آن نیاز دارد. کشتیرانی خون حیات برای اقتصاد جهانی است. بدون کشتیرانی، تجارت بین قاره ای، حمل ونقل فله مواد خام و واردات و صادرات غذا و کالاهای تولیدی غیرممکن به نظر می رسد. امروزه تجارت دریابرد در حال توسعه است و فواید بسیاری را برای مشتریان خود در اقصی نقاط جهان به همراه دارد و این کار را از طریق هزینه های رقابتی حمل و نقل انجام می دهد. به بیانی دیگر، یکی از رابط های تجارت بین الملل در سطح گسترده کشتیرانی است به گونه ای که بیش از 90 درصد از تجارت جهانی را در مقایسه با حمل ونقل ریلی، جاده ای یا هوایی به خود اختصاص می دهد. کارشناسان بین المللی عرصه حمل ونقل معتقدند هزینه حمل کالا با کشتی در مقایسه با دیگر شقوق حمل ونقل ارزان تر است. همچنین، استفاده بهینه از کشتیرانی برای پیشرفت اقتصادی کشورهای در حال توسعه بسیار حائز اهمیت است چرا که ارتباطی مستقیم با رشد تجارت خارجی کشورها، تولیدات داخلی و میزان مصرف دارد. به این ترتیب اگر بخواهیم مزایای کشتیرانی را در قالب موارد موجز بیان کنیم، می توانیم عوامل کلیدی ذیل را از دید کارشناسان مؤسسه تحقیقاتی Drewry در نظر بگیریم:

کشتیرانی ارزان تر است.
صنعت کشتیرانی بیشترین هزینه های رقابتی حمل ونقل را در خود به عنوان یکی از کارآمدترین راه های حمل کالا در مسیرهای طولانی جای داده است.

کشتیرانی ایدئال ترین راه برای انتقال حجم بالای بار است.
شناورها ساخته می شوند تا حجم بالایی از بار و مواد خام را در مقایسه با ظرفیت هواپیما یا کامیون حمل کنند. افزون بر آن، کشتیرانی امکان جابه جایی مایعات، گاز و کالاهای خطرناک را فراهم می کند. به این منظور، قوانین خاصی برای حفظ ایمنی شناور، کارکنان و بار تدوین شده است.

کشتیرانی ایمن است.
درصد فقدان بار که از طریق حوادث دریایی ممکن است به وقوع بپیوندد، طی دهه اخیر کاهش قابل توجهی داشته است.

کشتیرانی دوستدار محیط زیست است.
صنعت دریایی در مقایسه با حمل ونقل جاده ای خطرات کمتری برای محیط زیست دارد. صنعت کشتیرانی فقط 12 درصد از آلودگی های جهان که ناشی از فعالیت های اقتصادی انسان است را به خود اختصاص می دهد.

کشتیرانی تسهیل کننده تجارت جهان است.
امروزه شناورها به لحاظ فنی بسیار پیچیده هستند که با تکنولوژی های پیشرفته حدود 200 میلیون دلار برای ساخت هر یک از آنها هزینه می شود. با این حال به نظر می رسد بسیاری از جمعیت جهان آگاهی لازم و کافی را نسبت به نقش حیاتی کشتیرانی در زندگی روزمره خود ندارند. به بیانی دیگر، کشتیرانی در توسعه زندگی روزمره ما نقش توسعه دهنده دارد حتی اگر از اهمیت آن بی اطلاع باشیم.

رشد قابل توجه در تولید ناخالص داخلی در بسیاری از کشورها طی دو دهه گذشته به 73 درصد رسیده است و تجارت دریابرد در جهان طی مدت زمان مذکور رشد 112 درصدی را در کارنامه خود ثبت کرده است. طی چهار دهه گذشته در مجموع، تجارت دریابرد چهار برابر شده است. بر اساس آمارهای منتشرشده از سوی کلارکسونز، حجم تجارت دریابرد در سال 2016 میلادی به رقم 54 هزار و 913 هزار میلیارد تن مایل رسید که این رقم تا پایان سال 2018 میلادی با چهار درصد رشد به 59 هزار و 278 میلیارد در ازای هر تن مایل رسید.

تجارت کالای جهان در سال 2016 میلادی نتوانست سود قابل توجهی را از جابه جایی حجم بالای بار کسب کند و فقط رشد 1.9 درصدی را در بخش صادرات و واردات در مقایسه با رشد میانگین 1.7 درصدی سال 2015 میلادی در کارنامه خود ثبت کرد.

به نظر می رسد تغییر تقاضای جهانی به ایجاد تعادل در تولید ناخالص داخلی و راه های ارتباطی تجاری مربوط باشد. سرمایه گذاری طی سال های اخیر کاهش یافته و در این میان روند کُند پیشرفت در آزاد سازی تجارت تحت نظارت سازمان تجارت جهانی به ویژه در بخش حمل و نقل کشتیرانی در مسیر ترانس پاسفیک، بهبود اقتصاد را با چالش روبه رو ساخته است. بازده اقتصادی در اقتصادهای توسعه یافته در سال 2016 نسبت به سال 2015 میلادی افت داشت. در اقتصادهای رو به توسعه رشد تولید ناخالص داخلی حدود 3.6 درصد کاهش یافت. در این میان، فعالیت محدود کشورهای صادرکننده نفت آمریکا، آمریکای لاتین و کارائیب، آسیای غربی و اقتصادهای تغییریافته در کنار رکود اقتصادی برزیل و فدراسیون روسیه توانستند رشد از دست رفته را به اقتصادهای در حال توسعه بازگردانند.

از سوی دیگر و هم زمان با توسعه در اقتصاد جهان، میزان تقاضا برای خدمات کشتیرانی در سال 2016 میلادی ارتقا یافت. تجارت دریابرد جهان در سال 2016 میلادی 2.6 درصد رشد داشت که در مقایسه با 1.8 درصد سال 2015 میلادی خبر از افزایش قابل توجه آن می دهد. حجم کلی تجارت دریابرد به 10.3 میلیارد تن کالا رسید.

در سال 2016 میلادی بیشترین حجم تجارت را بار خشک به خود اختصاص داده و پس از آن فله تر در مجموع و نفت و گاز در رده دوم و سوم قرار گرفتند. تجارت فله خشک دریابرد در سال 2016 در مجموع به 7.23 میلیارد تن رسید که افزایش دو درصدی در مقایسه با سال گذشته را نشان می دهد. این در حالی است که در سال 2015 میلادی، بیشترین حجم تجارت به فله های اصلی اختصاص یافته بود.

در حال حاضر ائتلاف های کشتیرانی دنیا به ارزش 500 میلیارد دلار در جریان است. تعداد شناورهای اقیانوس پیمای جهان اکنون به 93 هزار فروند به ارزش 9 تریلیون و 300 میلیارد دلار رسیده و فعالیت آنها در آب های بین المللی موجب سودآوری بالایی برابر با 436 میلیارد و 600 میلیون دلار برای این صنعت شده است.

همان طور که گفته شد کشتیرانی تأثیرات شگرفی بر اقتصادهای جهان می گذارد که می توان آن را در دو دسته مستقیم و غیرمستقیم طبقه بندی کرد.

تأثیر مستقیم اقتصاد بر کشتیرانی
خدمات حمل ونقل، خدمات مسافر، خدمات لایروبی و یدک کشی، فعالیت های فراساحلی و اجاره و چارتر.

تأثیر غیرمستقیم اقتصاد بر کشتیرانی
ساخت شناور، تعمیرات شناور، خدمات بندری، بیمه، خدمات قانونی و مالی کشتیرانی.

همانند دیگر بخش های صنعت، کشتیرانی نیز مستعد فراز و نشیب اقتصادی است. در واقع، کشتیرانی به ذات، خدمتکار اقتصاد است و پس از آنکه بحران اقتصادی در سال 2008 میلادی گریبان دنیا را گرفت، کاهش ناگهانی تقاضا اتفاق خوشایندی برای صنعت کشتیرانی نبود.

در حال حاضر چشم انداز بلند مدت برای صنعت کشتیرانی مثبت باقی مانده است. جمعیت جهان رو به افزایش است و اقتصادهای نوظهور الزامات خود را برای کالاها و مواد خامی که کشتیرانی آنها را به طور ایمن و کارآمد منتقل می کند، توسعه می دهند. حجم تجارت دریابرد جهان، به تدریج روندی صعودی را در پیش گرفته است. در بلندمدت، این واقعیت که کشتیرانی کارآمدترین سوخت را دارد و دوستدار محیط زیست است، به طور قطع سهم بزرگ تری از تجارت دریابرد جهان را از آن خود می کند.