تنها نگرانی که در خصوص استفاده از CN در مراکز صنعتی وجود دارد بخاطر سمی بودن سیانور میباشد که حتی در صورت مصرف یا استنشاق آن موجب مرگ و میر افراد میشود. در آمریکا تقریبا 5تا 10 هزار نفر بر اثر استنشاق سیانور فوت کرده اند. از سال 1887، از محلول سیانور در درجه اول برای استخراج طلا، نقره و سنگ های معدنی استفاده میشود.علاوه بر این، سیانور در غلظت های پایین به عنوان یک عامل رقیق کننده برای کمک به بازیابی فلزات پایه مانند سرب، مس و روی استفاده می شود.
کاربرد در استخراج طلا
استخراج طلا یکی از مهم ترین کارهایی است که در صنعت توسط Cyanide و ترکیبات آن انجام می شود. برای این کار ابتدا سنگ معدن را خرد می کنند، سپس به آن محلول سیانید سدیم اضافه می کنند.
طلا با CN واکنش داده و از سنگ جدا می شود. در گام بعدی این مخلوط را با آب شستشو می دهند و محلول به طور کامل از سنگ جدا می شود. حال به محلول حاوی طلا، سیانید و روی اضافه می شود، فلز روی جای طلا را در واکنش با CN می گیرد و طلای خالص جدا می شود.
سیانور چگونه باعث مسمومیت و مرگ می شود ؟
پس از تماس، سیانور به سرعت وارد جریان خون می شود و نحوه برخورد بدن با آن بستگی به دوز وارد شده دارد. در دوزهای کم، سیانور موجود در بدن می تواند به تیوسیانات تبدیل شده که کمتر خطرناک است و از طریق ادرار دفع شود. همچنین در مقادیر کم می تواند با سایر مواد واکنش داده و ویتامین B12 تولید کند که برای سلامت بدن مفید است.
سیانور چگونه باعث مرگ می شود
اما در دوزهای بالا بدن قابلیت تبدیل تمام سیانور به تیوسیانات را ندارد و این ماده باعث مسمومیت می شود. نقاطی که بیشترین آسیب را می بینند عبارتند از قلب، سیستم تنفسی و سیستم عصبی مرکزی.به طور خلاصه سیانور از دستیابی سلول ها به اکسیژن برای تولید انرژی سلولی جلوگیری می کند. یون CN به اتم آهن موجود در سیتوکروم اکسیداز سی واقع در میتوکندری سلول متصل می شود.
این کار باعث می شود تا سیتوکروم اکسیداز سی وظیفه خود مبنی بر انتقال الکترون ها به اکسیژن در زنجیره حمل و نقل الکترونی تنفس هوازی سلولی را نتواند به درستی انجام دهد. بدون توانایی استفاده از اکسیژن، میتوکندری نمی تواند آدنوزین تری فسفات (ATP) را که حامل انرژی است، تولید کند. بافت هایی که این شکل از انرژی را نیاز دارند مانند سلول های ماهیچه قلب و سلول های عصبی، به سرعت تمام انرژی خود را خرج کرده و شروع به مردن می کنند. پس از تخریب مقدار کافی از سلول های بحرانی شخص مسموم شده می میرد.