اصلی ترین ماده سازنده شیشه سیلیکا است. با این حال مواد دیگری نیز در شیشه ها موجود است. شیشه به طور عمده از اکسید های غیر فرار باقیمانده از ذوب، تجزیه و روان سازی ترکیبات قلیایی و قلیایی خاکی تشکیل شده است. ترکیبات قلیایی (همچنین اکسید سرب و بوریک، اگر وجود داشته باشد) معمولا در ابتدا گداخته یا ذوب می شوند و این ترکیبات گداخته شده شروع به واکنش با سیلیکا می کنند؛ در نهایت اکسید های قلیایی خاکی در سیلیکات های قلیایی حل می شوند.
بیشترین کاربرد روان سازهای قلیائی در سدیم کربنات، کربنات پتاسیم، سولفات بورات و نیترات است. نیترات ها، با نقطه ذوب پایین، با اطمینان به عنوان روان ساز طبقه بندی می شوند؛ اما آنها در درجه اول برای خاصیت اکسید کنندگی مورد استفاده قرار می گیرند، زیرا در بسیاری از شیشه ها، اکسیداسیون برای کنترل رنگ ضروری است. ترکیبات سدیم بیشتر به عنوان روان کننده مورد استفاده قرار می گیرند.
در قرن پانزدهم نمک های پتاسیم به عنوان روان ساز در ذوب شیشه مورد استفاده قرار می گرفتند، که در آن زمان صنعت شیشه در بوهمیا به خوبی شکل گرفته بود. کارخانه های بوهمی به طور کلی در جنگل هایی قرار داشتند که سوخت چوب ارزان بود و یک کربنات پتاسیم خام با استفاده از آب شویی خاکستر به دست می آمد.خاکستر سودا، که از جلبک دریایی به دست می آید، به طور گسترده در کارخانجات نزدیک دریا مورد استفاده قرار می گرفت و رشد صنعتی یافت. پتاسیم کربنات به عنوان بخشی از خاکستر سودا در اسپانیا جایگزین شد.
کلمه "شیشه" شامل تفسیرهای بسیاری است، زیرا در حال حاضر برخی از رزین های مصنوعی، پلاستیک های شفاف و محصولات ساخته شده از ذوب مواد غیر آلی نانوسیلیکون ها را شامل می شود. "شیشه" به نوعی از مواد اشاره می کند که از آن در ساخت اکثر بشر ها، بطری ها، بورت ها و پنجره ها استفاده می شود، به عبارت دیگر، محصولی که توسط رقیق سازی سیلیکا به دست می آید.