با توجه به موقعیت راهبردی و ترانزیتی ایران، میتوان فرصتها و مزیتهای زیادی را برای بنادر ترانزیتی کشور در نظر گرفت. البته بهرهبرداری درست و به موقع از این فرصتها و همچنین انجام سرمایهگذاری لازم و تبلیغات گسترده همزمان میتواند در بهربرداری اثربخش از موقعیت جغرافیایی و منحصر بهفرد ترانزیتی کشور موثر باشد، لذا نحوه بهرهبرداری از این مزیتها و فرصتها و برقراری ارتباط حملونقلی با کشورهای هدف میتواند نقش برجستهای در تسهیل تجارت میان آسیا و اروپا و کشورهای منطقه و توسعه ترانزیت ایفا نماید.
بندر چابهار بندری واقع در بخش شمالی دریای عمان میباشد که به دلیل بهرهمندی از موقعیت جغرافیایی خاص جهت ترانشیپ و ترانزیت کالای دادوستد در حوزهی خلیجفارس و افغانستان و آسیای میانه میتواند نقش ویژهای را ایفا کند.
چابهار یکی از شهرهای جنوب خاوری استان سیستانوبلوچستان ایران و تنها بندر اقیانوسی این کشور میباشد که در کرانهی دریای مکران و اقیانوس هند قرار دارد. لنگرگاه آن قابلیت پهلوگیری کشتیهای اقیانوس پیما را دارد و از مناطق آزاد بازرگانی ایران است.
تجارت حملونقل بینالمللی از طریق این بندر با کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه امکانپذیر است. بندر چابهار به علت قرارگیری در موقعیت راهبردی، نزدیکترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی (آسیای میانه، افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان) به آبهای آزاد محسوب می شود که از اهمیت فراوانی برخوردار است. سرمایهگذاری فراوانی در این بندر صورت میگیرد از جمله ساخت اسکله و افزایش گنجایش بارگیری کشتیهای اقیانوسپیما که حملونقل دریایی را میسر میکنند. این بندر یکی از مهمترین چهارراههای کریدور شمال جنوب بازرگانی جهانی میباشد.
قرارگیری این بندر در موقعیت استراتژیک و ایجاد ارتباط در محور توسعهی شرق کشور، توجه سازمان بنادر و دریانوردی را برای تدوین و اجرای طرح جامع توسعهی آن را، در قالب برنامهی میان مدت به خود جلب کرده است.
این برنامهها عبارتند از: احداث دو پایگاه اسکلهی کانتینری به طول 640 متر و آبخور 16 متر و 3 پایگاه اسکله چند منظوره به طول 580 متر به عمق 14 متر و لایروبی 17 میلیون متر مکعب تا عمق 16 متر و استحصال اراضی به میزان 195 هکتار اشاره کرد.
این بندر توانایی ترانزیت لجستیک انواع کالا اعم از عمومی، کانتینری، فله، مواد نفتی، کالای عمومی لنجها، آبرسانی به شناورها و نگهداری و پردازش کالا را داراست.
مزیتهای بندر چابهار:
بندر امام خمینی(ره) یکی از بنادر استان خوزستان ایران در خلیج فارس است. این بندر با برخورداری از 34 اسکلهی فعال، بزرگترین بندر فعال در کشور ایران میباشد. شهرستان بندر امام خمینی(ره) در گذشته با نام بندر شاهپور برای توسعه صادرات و واردات ساخته شده بود و خیلی زود به قطب اقتصادی خوزستان تبدیل گشت.
شهرستان بندر امام خمینی(ره) پس از بندر شهید رجایی بزرگترین بندر تجاری در ایران محسوب میشود که از طریق راهآهن سراسری به پایتخت پیوند زده شده است. منطقهی اقتصادی بندر امام خمینی(ره) با وسعت 11044 هکتار در شمال غرب خلیج فارس و در پایان آبراههی خور موسی قرار دارد. این آبراه با عمق متوسط 20متر، عرض250متر و طول 42 مایل دریایی بستری آرام و مطمئن برای تردد انواع کشتیهای اقیانوس پیمای تجاری و همچنین نفتکش از مسیر خلیج فارس، تنگه هرمز، دریای عمان و اقیانوس هند به اقصی نقاط جهان فراهم نموده است. با توجه به مزایای منحصر به فرد این بندر از جمله:
این بندر یکی از مهمترین مراکز تجاری ایران و مناطق اطراف میباشد
این قسمت دارای 36 کیلومتر جاده های دسترسی اصلی و فرعی داخلی میباشد و بهرهبرداری از 140 کیلومتر راهآهن داخلی جهت اتصال مجتمع بندری و اراضی پشتیبانی به شبکه راهآهن سراسری از دیگر خدمات تجاری این حوزه میباشد.
بندر امام خمینی(ره) نزدیکترین بندر جنوبی به پایگاههای جمعیتی کشور از جمله استانهای تهران، اصفهان، البرز، مرکزی و قزوین و برخورداری از موقعیت ممتاز جغرافیایی، مطمئنترین و بهترین و همچنین کوتاه ترین پل ایجاد ارتباط با کشورهای حوزهی قفقاز، عراق، ترکیه و اروپای شرقی نقش مؤثری در اقتصاد ملی و تجارت خارجی به عنوان دومین بندر مهم کشور با سابقه ی 90 سالهای که در ارائهی خدمات بندری، بهرهگیری از نیروی انسانی متخصص و پیشرفتهترین تجهیزات ویژهی بندری و ساماندهی آن در قالب ناوگان تجهیزات خشکی و دریایی داراست، توان ارائهی خدمات به انواع کالای تجاری را از قبیل کانتینری، غلات، فله، کیسه ای، متفرقه، مواد نفتی، روغن مایع، مواد معدنی و ساختمانی، پودرهای صنعتی و….
مزیتهای بندر امام خمینی(ره):
مجتمع بندری شهید رجایی بندرعباس از مهمترین بنادر ایران به حساب میآید. تخلیه و بارگیری سالانه حدود 100 میلیون تن از کالای تجاری، صنعتی و…، به تنهایی با آمار بیش از 55 درصد صادرات و واردات و 70 درصد ترانزیت بنادر کشور مسئولیت حملونقل بینالمللی را برعهده دارد. همچنین تخلیهی 90 درصد بارگیری کالاهای ترانزیتی کانتینری کشور در این مجتمع انجام میشود.
منطقهی مخصوص اقتصادی بندری شهید رجایی در 23 کیلومتری قسمت غربی بندرعباس در شمال جزیره قشم و تنگه هرمز واقع است و باداشتن روابط اقتصادی دریایی و مبادله کالا با 80 بندر معروف بینالمللی تقریبا نیمی از تجارت ایران را کنترل میکند.
منطقه ویژه اقتصادی بندری شهید رجایی در مرکزیت کریدور ترانزیتی جنوب به شمال قرار گرفته است که یکی از مهمترین کریدورهای ترانزیتی بینالمللی در دنیا میباشد. این کریدور اقیانوس هند و خلیج فارس را از طریق ایران به دریای خزر و سپس از طریق روسیه به سن پترزبورگ و شمال اروپا مرتبط میکند.
قرارگیری در موقعیت ممتاز جغرافیایی، دسترسی به آبهای آزاد جهان از طریق خلیجفارس، پتانسیل ارتباط با شبکهی بینالمللی راهآهن و جاده ابریشم، برخورداری از تجهیزات جدید و امکانات مدرن، نزدیکی به منطقههای آزاد کیش و قشم و بنادر حوزهی خلیجفارس، مجتمع بندری رجائی را به پایگاه راهبردی و منحصربهفرد تبدیل نموده است.
انجام فعالیتهای پشتیبانی سرمایهگذاران، صنعتی، نفتی و خدماتی در قالب قراردادهای BOT، اجاره کوتاهمدت، میانمدت و بلندمدت از پتانسیلها و ظرفیتهای منحصربهفرد این منطقه است.
مزیتهای بندر شهید رجایی:
بندر شهید باهنر در جنوب کشور ایران، در شمال خلیجفارس و در مختصات 56 درجه و 12 دقیقه طول شرقی و 27 درجه و 9 دقیقه عرض شمالی واقع است. این بندر از بنادر قدیمی استان و جزء 8 بندر فعال اقتصادی ایران به حساب میآید. سال 1334 بود که در بررسی محل مناسب برای ایجاد اسکله جدید بندرعباس(بندر شهید باهنر فعلی) کارشناسان خورچلو در منطقه سورو با در نظر گرفتن عوامل طبیعی و تاریخی، محلی مناسب برای اولین اسکله مدرن بندرعباس در نظر گرفتند و در آبان ماه سال 1346 ساخت بنای اسکله سورو (بندر شهید باهنر فعلی) آغاز شد.
بندر شهید باهنر یکی از بنادر چند منظوره با قدمت فراوان در استان و جزء بنادر فعال ایران به حساب میآید. بندر شهید باهنر سومین بندر صادراتی کشور میباشد که در امور صادرات کالای غیر نفتی و حملونقل کالا و حملونقل مسافری داخلی و بینالمللی از جایگاه ویژهای برخوردار است.
برخورداری از موقعیت ممتاز جغرافیایی در دسترسی به آبهای آزاد جهان از طریق خلیجفارس، اتصال به جادههای بینالمللی، نزدیک بودن به مناطق آزاد قشم و جزایر تفریحی و بنادر تجاری خلیجفارس این بندر را به پستی استراتژیک و منحصر بهفرد پس از مجتمع بندری شهید رجایی تبدیل کرده است.
از ویژگی خاص این بندر، برخورداری از آبخور 10.2 متر در زمان جذر کامل است که بالاترین میزان آبخور پس از بندرامام خمینی(ره) و بندر شهید رجایی را در بین بنادر کشور دارا است.
این بندر در گذشته نه چندان دور تنها بندر اصلی در بندر عباس بود و به لحاظ این که در محدوده شهر بندرعباس قرار گرفته است، همه روزه پذیرای تعداد زیادی از گردشگران و مسافران بوده و حجم قابل توجهی از تجارت بندرعباس وابسته به فعالیت این بندر میباشد و نقش بهسزایی در رونق اقتصادی منطقه داراست.
مزیتهای بندر شهید باهنر:
بندر بوشهر، شهری با پتانسیل بندری بالا و مرکز استان بوشهر از استانهای جنوب غربی ایران است. جمعیت این شهر در سال گذشته خورشیدی بالغ بر 290٬359 نفر بود. بوشهر بندری شبه جزیرهای در بخش مرکزی شهرستان بوشهر محسوب میشود که از سمت شمال، غرب و جنوب به خلیجفارس محدود شده است، این بندر در ارتفاع 18 متری از سطح دریا و در منطقهٔ ساحلی خلیجفارس واقع شده و آبوهوای آن نیمه بیابانی گرم است.
استان بوشهر با مساحت حدود 23 هزار و 167 کیلومتر مربع و برخورداری از 937 کیلومتر نوار ساحلی با خلیجفارس دارای بنادر کوچک و بزرگ بسیاری میباشد که مهمترین و بزرگترین بندر در زمینهی حمل کالاهای تجاری، بندر بوشهر است که قابلیت پذیرش 8 میلیون تن کالا را داراست و پتانسیل ارائهی خدماتی مانند حمل کالای فله، کانتینر، عمومی، مواد نفتی، نگهداری و پردازش کالا، محصولات سردخانهای و مسافری را داراست.
اما مجتمع بندری نگین نیز با وسعتی معادل 70 هکتار(قابل توسعه تا 443 هکتار) جزء مناطق ویژه اقتصادی بندر بوشهر است. در حال حاضر بندر بوشهر آمادهسازی زیرساختهای مجتمع مذکور را با هدف ایجاد پایانههای اختصاصی کانتینری و نفتی در دستور اجرای خود دارد. ارتفاع آب در لنگرگاه خارجى بندر 15 متر است که از طریق کانال خارجى به طول 9200 متر به لنگرگاه داخلى و از لنگرگاه داخلى به وسیله کانال داخلى به عرض 140 متر، عمق 10,3 متر و به طول 3900 متر به خور سلطانى و اسکلههای بندر بوشهر و از آنجا به خور پودر منتهى میشود.
محلههای دهدشتی، شنبدی، کوتی و بهبهانی چهار محلهی قدیمی بندر بوشهر هستند دیگر محلهای این بندر عبارتند از: بنمانع، بهمنی، صلحآباد، جفره علیباش، جفره ماهینی، سنگی، شکری(بهشت صادق)، باغزهرا، جبری، شغاب، کویفرهنگیان، عالی آباد، رونی، سبزآباد، جلالی، مخبلند، دواس، تلکوتی، عسلو، هلالی، نیدی، خواجهها، دستک، ریشهر، امام زاده، سرتل، تنگک (شمالی، وسطی، جنوبی)، تنگک غریب، تنگک محمدجعفری (رئیس)، تنگک زنگنه، هلیله، بندرگاه، دروازه، چاهکوتاه، آبطویل، توحید.
بندر لنگه از شهرهای استان هرمزگان در جنوب ایران است. این شهر مرکز شهرستان بندرلنگه و یکی از بنادر مهم جنوب کشور محسوب میشود. این بندر در 54 درجه و 30 دقیقه طول شرقی و در 26 درجه و 18 دقیقه عرض شمالی از نصفالنهار مبدأ واقع است.
فاصلهی بندرلنگه تا بندرعباس 192 کیلومتر، تا بوشهر 420 کیلومتر، تا شهر بستک 170 کیلومتر و تا شهر لار 280 کیلومتر است. هوای بندر لنگه مانند سایر شهرهای ساحلی گرم و مرطوب است. بندر لنگه از دیرباز از طریق هوایی با شهرهای تهران، شیراز و بندرعباس در ارتباط بودهاست.
بندر لنگه دارای قابلیتهای اقتصادی زیادی از نظر معادن موجود، مسیر ترانزیتی نزدیک با کشور اماراتمتحدهعربی و غیره دارد که به منظور جذب سرمایهگذارهای حقیقی و خقوقی داخلی و خارجی و همچنین موقعیت استخدام برای جوانان و بهبود وضعیت اقتصادی شهرستان، توسعه بندر لنگه را امری اجتناب ناپذیر مینماید.
بندر لنگه به دلیل موقعیت ویژه جغرافیایی، از گذشتههای دور به عنوان یک ایستگاه ترانزیتی بار و مسافر فعالیت کرده است.
بندرلنگه بهترین پایانه لجستیکی برای حملونقل بینالمللی به شیوه دریایی جزایر ابوموسی، تنببزرگ و کوچک و جزیره فارسی بوده و دارای کمترین فاصله با شیخنشینهای متفاوت اماراتمتحدهعربی از جمله دبی و ابوظبی و شارجه، در مقایسه با بنادر و روشهای دیگر حمل ترکیبی کالا است، همچنین دارای سابقه دیرینه قابل توجه ترابری مسافر و کالا از این بندر به کشورهای قطر، بحرین و کویت بوده است.
برنامه توسعه این بندر با توجه به بالا رفتن انتظارات مشتریان در حال اجرا میباشد.
آیندهنگری ایجاد شده در توسعه بندر، مدیریت آن را برآن داشته تا پذیرش شناورهای بزرگتری را در طرح توسعه قرار دهد، به طوریکه با اجرای اطاله موجشکن شرقی و افزایش مساحت حوضچه، اجازه تردد شناور 7 تا 10 هزار تن را نیز در آینده نزدیک شاهد خواهیم بود که ظرفیت تخلیه و بارگیری این بندر را به طور عمده افزایش خواهد داد.
مزیتهای بندر لنگه: