توسعه نامتوازن صنعت پتروشیمی

شناخت نقاط قوت و ضعف صنعت پتروشیمی کشور می تواند راهگشای عملکرد بهتر و تدوین برنامه های مؤثرتر در این صنعت باشد. با وجود اقدامات مثبت و دستاوردهای قابل توجه در صنعت پتروشیمی کشور متاسفانه زنجیره های ارزش مواد تولیدی گسترش چندانی نیافته است که باید برای رفع موانع و تحقق مطلوب اهداف، قوانین مرتبط با این صنعت بازنگری گردد.

مدیریت کلان صنعت پتروشیمی و زنجیره ارزش آن، همواره یکی از مهم ترین مسائل پیشروی کشور بوده است. صنعت پتروشیمی از جمله صنایعی است که منابع نفت و گاز را به محصولات با ارزش افزوده بیشتر تبدیل می کند. با توجه به سرمایه گذاری کلان کشور در صنایع بالادست پتروشیمی، ایجاد بسترهای مناسب جهت گسترش صنایع پایین دست به دلیل نقش حساس این صنایع در ارز آوری امری ضروری است.

بررسی روند صادرات محصولات پتروشیمی حاکی از آن است که بیش از 70 درصد محصولات صادراتی پتروشیمی کشور را محصولات پایه شیمیایی تشکیل می دهد در حالی که بسیاری از محصولات پتروشیمی می توانند به عنوان ماده اولیه صنایع میانی و پایین دستی صنعت پتروشیمی کشور مورد استفاده قرار گیرد.

رویکردهای ناصحیح ازجمله فقدان استراتژی توسعه صنعتی پتروشیمی، مشکلات ناشی از خصوصی سازی در صنعت پتروشیمی کشور، انتخاب نامناسب طرح ها و مکان یابی نادرست، ارزان بودن قیمت گاز و عدم تسری تخفیف ها در طول زنجیره، غالب بودن الگوی بهره برداری از منابع و انتخاب گزینه تولید محصولات با ارزش افزوده پایین و در حجم زیاد، مسبب توسعه نامتوازن صنعت پتروشیمی در کشور شده است.صادرات کالاها و خدمات با ارزش افزوده و با ارزآوری مثبت در صنایع پتروشیمی، با حمایت همه جانبه از تکمیل زنجیره ارزش صنعت پتروشیمی و توسعه تولید کالاهای دارای بازدهی بهینه صورت خواهد گرفت.

برطرف کردن نواقص موجود در قوانین و همچنین جذاب کردن سرمایه گذاری در صنایع پایین دستی با تسری تخفیف ها در طول زنجیره ارزش می تواند سرمایه گذاران بخش خصوص را ترقیب به سرمایه گذاری در بخش های پایین دست پتروشیمی و تولید محصولات با ارزش افزوده بالاتر نماید. اشتغال زایی و ارز آوری با گسترش صنایع پایین دستی محقق خواهد شد.