اولین فناوری های موم گیری کاتالیستی و هیدروایزومریزاسیون واکس در سال های 1970 به مرحله تجاری رسیدند. شرکت Shell فناوری هیدروایزومریزاسیون واکس را برای افزایش زیادتر اندیس گرانروی(VI) روغن پایه در اروپا به کار گرفت. این فناوری جدید در حقیقت در مسیر روغن پایه تولید شده در واحد موم گیری با حلال MEK/Toluene قرار گرفت. شرکت Exxon و دیگران نیز کارخانه های مشابهی در سال های 1990 احداث کردند.
در آمریکا شرکت Mobil با هدف تولید Neutral Oils فرآیند موم گیری کاتالیستی را به جای فرآیند موجود موم گیری با حلالMEK/Toluene قرار داد. نکته قابل توجه اینکه در طرح شرکت موبیل واحد فورفورال به روال قبل نیز در سرویس بود. در فرآیند موم گیری کاتالیستی با جداسازی نرمال، پارافین ها و هیدروکربورهای مومی غیرقطبی شکسته شده و به مولکول های کوچک تر تبدیل می شوند.
از این رو فرآیند مورد اشاره بهترین جایگزین برای فرآیند موم گیری به کمک حلال برای تولید روغن های معروف به Neutral Oils محسوب می شود. در این فرآیند درجه حرارت ماسیدگی روغن به مقدار زیادی کاهش می یابد به گونه ای که در درجه حرارت های پایین همانند روغن های موم گیری شده در واحد به راحتی جریان می یافت. در فرآیند هیدروایزومریزاسیون، عمده مواد آروماتیکی باقیمانده اشباع می شوند و عمده گوگرد و نیتروژن باقیمانده نیز برطرف می گردند.
شرکت Chevron برای اولین بار در سال 1984 هر سه فرآیند موم گیری کاتالیستی و هیدروکراکینگ و Hydro-finishing را تواما و با اهداف مختلف ( و نه الزاما دنبال هم) در پالایشگاه روغن سازی خود واقع در ریچموند کالیفرنیا به کار گرفت. واحد Hydrofinishing به واحد تصفیه هیدروژنی به این خاطر اضافه شد که امکان اشباع سازی کامل مواد آروماتیکی روغن پایه را فراهم سازد و به این وسیله مقاومت در برابر اکسیدشوندگی و پایداری حرارتی آن را به بهترین وجه ممکن تامین نماید.
این امر موجب می شود که رنگ روغن به طرز معجزه آسایی بهبود یافته و همچنین پاسخ دهی روغن پایه در برابر مواد افزودنی ارتقا یابد.پالایشگاه ریچموند در سال 1984 با این هدف احداث شد تا بتواند با استفاده از لوبکات های نامرغوب( که فاقد ترکیبات دارای VI بالا هستند) و از پالایش نفت خام های فراوان و سهل الوصول حاصل و صرف تولید نفت کوره می شدند، روغن های پایه با کیفیت عالی تولید نماید. این اولین نماد تجاری یک روش تماما تصفیه هیدروژنی برای تولید روغن پایه به شمار می رفت.
در پالایشگاه ریچموند، روغن های پایه سبک، متوسط و سنگین( با شماره SN های مختلف) دردو خط موازی تصفیه هیدروژنی تولید می گردید. خط سبک که در آن روغن های سبک و متوسط تولید می شد از یک واحد هیدروکراکر و یک واحد موم گیری کاتالیستی تشکیل شده بود. خط سنگین برای تولید روغن های پایه سنگین، یک واحد هیدروکراکر و یک واحد موم گیری با حلال را در بر می گرفت. در سال های بعد Chevron به فناوری تولید کاتالیست خاص، ویژه ایزومریزاسیون واکس دست یافت.
حاصل این کار تجارتی کردن کاربرد آن کاتالیست در سال 1993 در پالایشگاه ریچموند بود. این فرآیند جدید به نام ISODEWAXING شناخته شد ودر حقیقت اوج پیشرفت در فناوری تصفیه هیدروژنی بود( به جای جدا کردن مولکول های واکس که در فرآیند موم گیری با حلال رایج است و یا شکستن آن ها به مولکول های سبک که در فرآیند واکس زدایی کاتالیستی مرسوم است). به هر حال ویژگی های این فرآیند را می توان به صورت ذیل خلاصه نمود:
فرآیند جدید هیدروایزومریزاسیون نیز در مقایسه با فرآیند اولیه هیدروایزومریزاسیون موم یک پیشرفت محسوب می شد. زیرا که در فرآیند جدید نیازی به احداث واحد موم گیری با حلال نبود در صورتی که در نسل اولیه فناوری ایزومریزاسیون واکس احداث واحد موم گیری برای رسیدن به یک راندمان مطلوب در یک دمای ریزش معین از الزامات بود.محصولات فرآیندهای مدرن هیدروایزومریزاسیون واکس به سبب فوق العاده بودن درجه اشباع سازی آن ها، دارای درجه خلوص و همچنین شاخص پایداری در مقابل اکسیدشوندگی بسیار بسیار بالا است. آنها برخلاف بقیه روغن های پایه معمولا بی رنگ بوده و این ویژگی آن ها را از بقیه متمایز می سازد.
با بکارگیری سه مرحله تصفیه هیدروژنی کاتالیستی، هیدروکراکینگ، هیدروایزومریزاسیون، مولکول های با خاصیت اندک روانکاری در اثر تبدیل و تغییر شکل به مولکول های با کیفیت برتر روانکاری ارتقا می یابند. هر یک از مشخصه های دمای ریزش، اندیس گرانروی و همچنین پایداری در مقابل اکسیدشوندگی به طور مستقل کنترل می شوند. در هر یک از سه مرحله اشاره شده در بالا، به جای اینکه مولکول های نامطلوب از سیستم خارج شوند، آنها به نوع مطلوب( از نظر خاصیت روانکاری) تبدیل می گردند.
به علاوه اینکه وجود سه مرحله مذکور با هم این زمینه را فراهم می سازد که به جای وابسته بودن به یک طیف محدودی از نفت خام برای تهیه لوبکات، بتوان از انعطاف خیلی بیشتری در انتخاب نفت خام برای تهیه لوبکات برخوردار شد. همچنین بر خلاف روغن هایی که با استفاده از روش های تصفیه با حلال تولید می شوند، روغن های پایه استحصالی از سه مرحله تصفیه هیدروژنی- کاتالیستی که ذکر شد، بدون توجه به نوع نفت خامی که لوبکات از آن به دست آمده همگی از کارایی استثنایی و مطلوبی برخوردار می باشند.
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
