پیمان مونترال چیست؟

پیمان مونترال یا پروتکل مونترال در مورد موادی است که باعث تخریب لایه ازون می شوند. پروتکل کنوانسیون وین برای محافظت از لایه ازون یک تعهد بین المللی است که برای محافظت از لایه ازون با خاتمه دادن به تولید مواد بیشماری که مسئول کاهش ازون هستند طراحی شده است. این توافق نامه در تاریخ 26 اوت 1987 انجام شد و پس از نخستین جلسه در هلسینکی، می1989، در 16 سپتامبر 1989 به اجرا درآمد.

از آن زمان تاکنون 9 مورد تجدید نظر انجام داده است، در سال 1990لندن1991 نایروبی، 1992 کپنهاگ، 1993 بانکوک، 1995 وین، 1997 مونترال، 1998 استرالیا، 1999 پکن و 2016 کیگالی. در نتیجه ی این توافق بین المللی، سوراخ ازون در ناحیه قطب جنوب به آرامی در حال بهبود است. پیش بینی های اقلیمی نشان می دهند که لایه ازون بین سال های 2050 تا 2070 به سطح سال 1980 باز خواهد گشت.

کوفی عنان با توجه به اتخاذ و اجرای گسترده ی آن، از آن به عنوان نمونه ای از همکاری های بین المللی استثنایی مورد استقبال قرار گرفته، گفته است که (شاید تنها موفق ترین توافق بین المللی تا به امروز، پروتکل مونترال بوده است) در مقایسه، تقسیم بار مؤثر و پیشنهادهای راه حل برای کاهش تضاد منافع منطقه ای از جمله ی عوامل موفقیت در چالش کاهش ازون بوده است؛ جایی که مقررات جهانی براساس پروتکل کیوتو نتوانست این کار را انجام دهد.

در این مورد (چالش کاهش ازون)، مقررات جهانی پیش از برقراری اجماع علمی وجود داشته است. افکار عمومی کلی نیز نسبت به خطرات احتمالی قریب الوقوع اطمینان داشته است.این دو پیمان برای لایه ازون که از سوی 197 پشتیبان؛ 196 کشور و نیز اتحادیه اروپا، به تصویب رسیده، آن ها را به نخستین معاهده های جهانی تصویب شده در تاریخ سازمان ملل متحد تبدیل کرده است.

این دو معاهده ی «واقعاً جهانی» همچنین به سود فرایند سیاست گزاری در مقیاس جهانی قابل توجه بوده است؛ تنها 14 سال بین یک بررسی علمی اساسی و کشف مشکل (1973)، و توافق بین المللی بر سر آن، امضا شده (1985 و 1987)، فاصله بوده است.