آی سی اسیلاتور کنترل شده با ولتاژ:
همان طور که در ابتدا گفتیم، اسیلاتور کنترل شده با ولتاژ را می توان به سادگی با استفاده از جفت RC یا LC ایجاد کرد.
اما در کاربردهای عملی، معمولا اسیلاتور VCO را به این صورت نمی سازند، بلکه از آی سی های مخصوص به این کار استفاده می کنند. یکی از معروف ترین آی سی ها برای تولید نوسان کنترل شده با ولتاژ، آی سی LM566 است.
این آی سی قادر است هم شکل موج های مربعی و هم شکل موج های مثلثی را ایجاد کند. فرکانس نامی این سیگنال ها را می توان با استفاده از یک خازن و مقاومت خارجی تنظیم کرد.
البته بعدا می توان این فرکانس را به صورت بلادرنگ بسته به ولتاژ تغذیه ورودی به آن تغییر داد. دیاگرام پین های آی سی LM566 در تصویر زیر نشان داده شده است.
این آی سی می تواند هم با استفاده از یک منبع تغذیه و هم با استفاده از دو منبع تغذیه با ولتاژ عملکردی تا 24 ولت کار کند. پین 3 و پین شماره 4 از آی سی متعلق به خروجی هستند که می توان از آن ها به ترتیب خروجی های موج مربعی و مثلثی دریافت کرد.
فرکانس نامی را می توان با اتصال مقادیر صحیح از مقاومت و خازن خارجی به پین های شماره 6 و 7 تنظیم کرد.
فرمول محاسبه مقادیر خازن و مقاومت خارجی مبتنی بر مقدار فرکانس خروجی FO به صورت زیر نوشته می شود:
در رابطه فوق، مقدار VSS برابر با ولتاژ ولتاژ تغذیه (در اینجا 12 ولت) و VC برابر با ولتاژ کنترل اعمال شده به پین شماره 5 است که بر حسب دامنه آن مقدار فرکانس خروجی کنترل می شود.
در این مدار با استفاده از دو مقاومت 1٫5 کیلو اهم و 10 کیلو اهم یک مقسم ولتاژ تشکیل داده ایم تا یک ولتاژ ثابت را به پین شماره 5 برسانیم. یک مدار ساده از آی سی LM566 در تصویر زیر نشان داده شده است.
در کاربردهای عملی، می توان از مقاومت های 1٫5 کیلو اهم و 10 کیلو اهم صرف نظر کرد و ولتاژ کنترل را می توان به صورت مستقیم به پین شماره 5 اعمال کرد. همچنین می توان مقدار خازن و مقاومت خارجی را مبتنی بر بازه فرکانس مورد نیاز تغییر داد.
برای اطلاع از اینکه تغییرات مقدار فرکانس خروجی با ولتاژ کنترل ورودی تا چه حد خطی است، می توان به دیتاشیت این آی سی رجوع کرد.
مقدار فرکانس خروجی با استفاده از ولتاژ کنترل اعمالی به پایه 5 با نسبت 10 به یک کنترل می شود که به ما کمک می کند تا گستره کنترلی وسیع تری را فراهم کنیم.
کاربردهای اسیلاتور کنترل شده با ولتاژ:
اسیلاتور کنترل شده با ولتاژ در مدارات متنوعی مورد استفاده قرار می گیرد که به عنوان مثال می توان به موارد زیر اشاره کرد: