چنانچه از تاریخ ورود کالا به گمرک بیش از 4 ماه بگذرد و کالا از گمرک ترخیص نگردد و یا صاحب کالا برای انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالا مراجعه ننماید، کالا متروکه نامیده میشود. در فرودگاههای کشور پس از دو ماه و در سایر اماکن گمرکی پس از چهارماه توقف از تاریخ صدور اولین قبض انبار، کالا متروکه میگردد. بعد از این مدت با موافقت گمرک تا چهارماه دیگر (در گمرکات زمینی و دریائی) و تا 2 ماه دیگر در گمرکات فرودگاهی قابل تمدید میباشد.
تعریف کالای متروکه:
کالایی که ظرف مهلت قانونی از گمرک خارج و ترخیص نشود و در این مورد تفاوتی بین کالاهای وارداتی و صادراتی اعم از قطعی و موقت وجود ندارد.
کالاهای متروکه کالاهایی است که صاحب آن به هر دلیل جهت ترخیص آن به گمرک مراجعه نکرده باشد و یا اگر مراجعه نموده در ارائه اسناد و مدارکی که لازم است تاخیر کرده باشد و یا به علت عدم ارائه مجوزهای خاص موردنیاز، کالا متروکه شده باشد.
کالای متروکه به تشخیص گمرک به یکی از طرق زیر فروخته خواهد شد:
کالای متروکه و کالای ضبطی به گمرک، توسط سازمان جمع آوری و فروش اموال تملیکی به عنوان مسئول فروش کالای متروکه به فروش می رسد سپس گمرک پس از کسر هزینههای خود شامل حمل و بیمه و هزینههایی که به ورود قطعی آن کالا تعلق میگرفته بقیه را سپرده میکند تا صاحب کالا ظرف مدت دو سال با ارائه اسناد برای دریافت آن بیاید.
صاحب کالا جهت انجام تشریفات قطعی گمرکی و ترخیص کالای خود و ارائه اظهارنامه و پرداخت کلیه وجوه متعلقه فقط تا قبل از فروش توسط سازمان اموال تملیکی فرصت دارد.
پرداخت مازاد حاصل از فروش کالای متروکه به صاحب کالا مستلزم ارائه ترخیصیه شرکت حمل و نقل مربوطه است.
هزینههای انجام خدمات و سایر هزینههای کالا متروکه به هنگام خروج از اماکن گمرکی توسط سازمان جمعآوری و فروش اموال تملیکی پرداخت میگردد.
سرویس انبار هر یک از ادارات گمرک در پایان هر هفته باید مقدار و نوع کالایی که مدت توقف مجاز آن سپری شده را اعلام کند.
اگر کالای متروکه از نوع کالاهای ممنوعه باشد ارزیابان بلافاصله میتوانند صورت مجلس ضبطی برای آن تنظیم کنند.