معدنکاری و استخراج مواد معدنی، یکی از فعالیت های بشر در جهت تامین نیازهای اولیه خود از ابتدای تاریخ تا کنون ادامه داشته است. این عملیات ابتدا تنها در روی زمین انجام می شده است ولی با پیشرفت بشر در زمینه تولید ابزار به تدریج امکان استخراج از زیر زمین فراهم گردید. انتخاب روش معدنکاری عملیاتی پیچیده است که ملزم به بررسی های اقتصادی و ایمنی بوده و عوامل بسیاری می توانند در این انتخاب دخیل باشند.
از جمله عوامل موثر در انتخاب روش استخراج می توان به ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی، شرایط زمین شناسی، کانی شناسی و سنگ شناسی منطقه، شکل، ابعاد و مشخصات هندسی کانسار، میزان ذخیره، تولید سالانه و عواملی از این قبیل اشاره کرد.
روش های استخراج روباز
در انتخاب روش استخراج، اقتصادی بودن روش که بر پایه نسبت باطله برداری محاسبه می شود و همچنین میزان ذخیره کانسار و ارزش آن ماده معدنی مهم و تعیین کننده است. با اینکه در روش استخراج روباز هزینه اولیه بالاتر است ولی هزینه استخراج پایین و تولید ماده معدنی نیز بالاتر از سایر روش ها است و به همین دلیل این روش از بسیاری از روش ها از مزایای بالاتری برخوردار است. از جمله ذخایر قابل استخراج به روش سطحی می توان به ذخایر توده ای، لایه ای و آبرفتی اشاره کرد.
اگرچه امروزه از روش های بسیار متنوعی برای استخراج مواد معدنی استفاده می شود، با این حال استخراج بیش از 90 درصد ذخایر سطحی دنیا به روش های مکانیکی صورت می گیرد. در روش های مکانیکی جداسازی ماده معدنی از زمین با استفاده از ماشین آلات انجام می شود. مهم ترین روش های استخراج روباز به روش های مکانیکی که امروزه مورد استفاده قرار می گیرند عبارتند از:
1-استخراج با برش های مستقیم
این روش برای مواد معدنی ای استفاده می شود که لایه بندی افقی دارد. معمولا زغال با این روش استخراج می شود.
2- استخراج پهنه ای یا نواری
این روش معمولا برای مواردی استفاده می شود که ماده معدنی به صورت یک لایه افقی در دو طرف بلندی، رخنمون داشته باشد. این روش نیز عمدتا برای استخراج زغال به کار می رود.
3- استخراج پلکانی
این روش یک روش کلاسیک برای استخراج است که بیشتر برای کانسارهای فلزی مانند مس، آهن، سرب و روی و... استفاده می شود. در این روش معدن به صورت پله ای حفر می شود و این پله ها به وسیله ی رمپ ها به یکدیگر مرتبط می شوند. این روش عمدتا برای کانسارهای توده ای مانند آهن و مس استفاده می شود.
4- روش استخراج کواری
این روش مشابه روش استخراج پلکانی و مناسب برای استخراج معادن سنگ ساختمانی و مصالح ساختمانی است. معادن شن و ماسه، گرانیت و انواع سنگ های ساختمانی عمدتا با این روش استخراج می شوند. امروزه عوامل زیست محیطی به خصوص در زمینه معدنکاری که درواقع می تواند تغییرات غیر قابل بازگشتی در محیط پیرامون ما ایجاد کند بسیار حائز اهمیت است، روش های مختلف استخراج و دیگر مراحل معدنکاری می تواند باعث تخریب زیستگاه های طبیعی گیاهی و جانوری و آلودگی هوا شود، بنابراین این عوامل در بررسی های اقتصادی انجام شده تأثیر گذار هستند.