معادن زیرزمینی در ایران

ایران با وجود 68 ماده معدنی به صورت بالقوه از ذخایر معدنی مناسبی برخوردار است. البته بیشتر فعالیت های معدنی ایران طی سه دهه گذشته روی معادن سطحی بوده که به صورت روباز از آنها کانسارها استخراج می شده است.چندین معادن زیرزمینی معروف از جمله معدن سرب و روی کوشک و معدن سولفوره انگوران، معادن زغال سنگ و معدن فیروزه نیشابور در ایران وجود دارند.

کار در معادنی که در زیرزمین واقع شده اند، به دلیل خطرناک بودن نیاز به مکانیزه شدن و تجهیزات کامل معدنی دارند که در ایران چندان به تجهیزات این معادن توجه نشده است.براساس برآوردها تا یک دهه دیگر بیشتر معادن بزرگ ایران منابع آنها رو به اتمام خواهد بود از این رو به ناچار باید به سمت معادن زیرزمینی پیش برود.زمانی که استخراج روباز در معادن بزرگ دیگر همراه اقتصادی نباشد و معدن به مرحله نهایی خود رسیده باشد، رویکردها به ناچار باید به سوی معدنکاری زیرزمینی پیش برود.

معدن سرب و روی کوشک

معدن سرب و روی زیرزمینی کوشک واقع در شهرستان بافق استان یزد، یکی از بزرگ ترین معادن زیرزمینی ایران به شمار می رود که در حال حاضر استخراج سنگ معدنی سرب و روی از این معدن به صورت مکانیزه انجام می گیرد.در معدن زیرزمینی کوشک بیش از 44 هزار متر تونل در طبقه های مختلف برای اکتشاف و راه های دسترسی به ماده معدنی واحداث طبقات استخراجی و... ایجاد شده است. بارگیری در داخل معدن توسط اسکریپر و لودرها و باربری در خود معدن توسط واگن و لکوموتیو انجام می گیرد.

معدن زیرزمینی سولفوره انگوران

معدن زیرزمینی سولفوره انگوران بخشی از معدن سرب و روی انگوران واقع در استان زنجان است. ذخیره بخش زیرزمینی معدن انگوران افزون بر یک میلیون و 950 هزار تن است که با انجام اکتشاف حین استخراج این میزان ذخیره تا به حال به دو میلیون و 600 هزار تن افزایش یافته است.کل متراژ تونل ها، راه های ارتباطی، دویل تهویه و... افزون بر چهارهزار و 20 متر بوده که در دوره بازگشایی معدن انجام گرفته است.

حداقل استخراج سالانه این معدن 120 هزار تن است که برای این منظور باید حداقل سالانه سه هزار و 500 متر تونل (کارگاه استخراج) با سطح مقطع 11 مترمربع حفاری و همچنین حداقل 45 هزار مترمکعب در سال بتن ریزی انجام گیرد.

معدن زغال سنگ پابدانا

معدن زغال سنگ پابدانا، با عمقی حدود 600 متر جزو عمیق ترین معدن زیرزمینی زغال سنگ ایران به شمار می رود. این معدن در شهرستان کوهبنان و در فاصله 170 کیلومتری مرکز استان کرمان واقع شده است. محصول این معدن زغال کک شو است که پس از استخراج به کارخانه زغالشویی زرند فرستاده می شود.

معدن فیروزه نیشابور

معدن فیروزه نیشابور واقع در 53 کیلومتری شمال غربی نیشابور در استان خراسان رضوی است. قدمت معدن نیشابور به صورت مستند به هفت هزار سال می رسد، از این رو یکی از قدیمی ترین معدن های فیروزه جهان محسوب می شود.

همچنین این معدن به لحاظ میزان تولید بزرگ ترین معدن فیروزه و قدیمی ترین معدن فعال جهان به شمار می رود. معدن فیروزه نیشابور در تمام این هفت هزار سال فعال بوده و به صورت مرتب از آن سنگ فیروزه استخراج می شده است. با ارزیابی ذخیره این معدن تا 200 سال دیگر قابل استخراج است.

با ورود به معدن پس از طی کردن حدود 300 تا 400 متر از تونل، در چپ یا راست آن تونل، تونل های دیگری ایجاد شده که انتهای آنها نیز به تونل دیگری می رسد و در نقطه ای که روشن تر از سایر نقاط است، می توان رگه های فیروزه را مشاهده کرد.