معادن بوکسیت در ایران

معادن روباز جاجرم

شرکت آلومینای ایران در شهرستان جاجرم دارای 19 معدن روباز اصلی است. گسترش طولی معدن حدود 16 کیلومتر است. گسترش طولی معادن گل بینی 4/7 کیلومتر بوده و معادن زو 3/3 کیلومتر، تاگوئی حدود 5 کیلومتر و سنگ تراش حدود 3 کیلومتر است. بوکسیت جاجرم در رده بوکسیت های لایه ای - لنزی قرار دارد. گسترش بوکسیت عموما به صورت لایه ای است.

معادن زیرزمینی جاجرم

ظرفیت استخراج ذخیره زیرزمینی جاجرم 5.6 میلیون تن است و استخراج حدود 2.8 میلیون تن برنامه ریزی شده است. لازم به ذکر است که تاکنون استخراج از تونل انجام نشده و هم اکنون معادن زیرزمینی در حال طراحی تفصیلی است. تونل شماره 3 (باز کننده معادن زیر زمینی 7 و 8 گلبینی و 1 و 2 زو) 1500 متر پیشروی داشته است و 263 متر دویل تهویه و دسترسی حفر گردیده است.

معدن کوه بابا

معدن بوکسیت کوه بابا در 10 کیلومتری غرب جاجرم قرار دارد و از نظر چینه شناسی و ساختاری مانند معدن جاجرم از پهنه البرز مرکزی پیروی می کند. با توجه به فعالیت های اکتشافی انجام شده ذخیره این معدن برابر 273118 تن برآورد شده است.

معادن بوکسیت استان گلستان

سه محدوده معدنی به نام های سیاهرودبار، شیرین آباد و افرا تخته در شهرستان علی آباد کتول در استان گلستان واقع شده است.

معادن استان سمنان

معدن بوکسیت تاش در فاصله 40 کیلومتری شمال غربی شهرستان شاهرود قرار دارد. در این منطقه زون بوکسیتی با امتداد شمال غرب -جنوب شرق بر روی رسوبات کربناته تریاس (الیکا) قرار گرفته است.با توجه به فعالیت های اکتشافی انجام گرفته ذخیره ی این کانسار برابر 774967 تن برآورد شده است.گفتنی است که محدوده تاش2 نیز با برآورد اولیه ذخیره ای احتمالی حدود 4 میلیون تن به میزان ذخایر تاش اضافه خواهد شد.معدن بوکسیت گانو نیز در 65 کیلومتری شمال شرقی سمنان و شرق فولاد محله واقع شده است. در این معدن نیز بوکسیتی روی سطح فرسایش یافته دولومیت های الیکا قرار گرفته است.

معادن استان یزد

معدن بوکسیت چک چک، واقع در استان یزد، به شکل لایه ای- لنزی، سطح فرسایشی و کارستی الیکا و در طول تقریبی 3.5 کیلومتر و به صورت منقطع پر کرده است. طول مجموع رخنمون های بوکسیت حدود یک کیلومتر و متوسط ضخامت آن 3/04 متر است. ذخیره کانسار بوکسیت چک چک 2,287,103 تن برآورد شده است.معدن بوکسیت دشت ده شرقی، واقع در شمال و شمال شرق شهرستان یزد در فاصله 30 کیلومتری شهر یزد قرار دارد.

زون بوکسیت در این منطقه با امتداد شمال-شمال غربی تا جنوب-جنوب شرقی روی سطح کارستی دولومیت های سازند شتری (الیکا) قرار گرفته است و توسط رسوبات شیل و ماسه سنگ سازند نایبند (شمشک) پوشیده شده است. قسمت زیادی از این زون بوکسیت بدون پوشش در منطقه گسترش دارد. ذخیره ی این کانسار برابر 1792604 تن برآورد شده است.

معدن بوکسیت دشت ده غربی واقع در استان یزد، به شکل لایه ای- لنزی، سطح فرسایشی و کارستی الیکا و در طول تقریبی 2.5 کیلومتر و به صورت منقطع پر کرده است. ضخامت متوسط افق بوکسیت حدود 1 تا 4 متر و در بعضی نقاط به دلیل حفره های ناشی از عوامل تکتونیکی به 10 متر نیز می رسد. ذخیره این کانسار برابر 1.986.297 تن برآورد شده است.

معادن استان کرمان

معدن بوکسیت دارسینوئیه، در 2 کیلومتری جنوب شرق روستای دارسینوئیه و حدود 20 کیلومتری شمال شرق شهر کرمان قرار دارد. در این منطقه نیز افق بوکسیتی به صورت لنزی- لایه ای در داخل حفرات کارستی حاصل از فرسایش دولومیت های شتری، تشکیل شده اند. سن این کانسار به اواخر تریاس میانی و اوایل تریاس پسین بازمی گردد. با توجه به فعالیت های اکتشافی انجام شده ذخیره این معدن برابر 218579 برآورد شده است.

معدن بوکسیت بلبلوئیه در حدود 21 کیلومتری جنوب شرق شهرستان کرمان و 14 کیلومتری شمال شرق ماهان واقع شده است. ماده معدنی در منطقه بلبلوئیه روی یک تاقدیس اولیه با روند شمال غرب -جنوب شرقی در منطقه ای به طول تقریبی 13 کیلومتر و عرض 2 کیلومتر واقع شده است. با توجه به فعالیت های اکتشافی انجام شده ذخیره این معدن 2190701 تن برآورد شده است.

معادن استان کهگیلویه و بویراحمد

معدن مندون، در بخش غربی روستای مندون و حدود 51 کیلومتری شمال شرق شهرستان دهدشت قرار گرفته است. در این منطقه ماده معدنی به صورت عدسی های بوکسیتی در حفرات کارستی کم عمق ایجاد شده در آهک های سروک (کرتاسه بالایی) تشکیل شده است. ضخامت این عدسی ها در مقایسه با گسترش آنها کم است که این وضعیت، شکل لنزی- لایه ای، به بوکسیت های این منطقه داده است. کمر بالای ماده معدنی را آه کهای ایلام در بر می گیرد.

با توجه به اینکه مهم ترین کانی آلومینیوم دار تشکیل دهنده بوکسیت کانسار مندون، «بوهمیت» است، این نوع بوکسیت را بوکسیت بوهمیتی می نامند. با توجه به فعالیت های اکتشافی انجام شده ذخیره معدن بوکسیت مندون 750 هزار تن برآورد شده است.محدوده بوکسیتی «سرفاریاب» نیز با ذخیره زمین شناسی سه میلیون تن در این منطقه استعداد بالایی برای اکتشاف دارد.