معرفی دکستروز خشک

دکستروز خشک چیست؟
دکستروز خشک (Dry dextrose) یک مونوساکارید ساده است که هنگام تجزیه مواد غذایی نشاسته ای مانند ذرت، برنج یا گندم تشکیل می شود.

این فرایند معمولاً از طریق واکنش های آنزیمی و با هدف جداسازی این قند چند منظوره انجام می شود. دکستروز یکی از اشکال کمتر شناخته شده قندها است و در تعداد بسیار زیادی از غذاهایی که هر روز مصرف می کنید، وجود دارد. در مقایسه با فروکتوز و ساکارز شما احتمالاً در مورد این قند طبیعی چیز زیادی نشنیده اید.

دکستروز به عنوان شکل شیرین تر ساکارز در غذاهای پخته شده با طعم های ظریف محبوب است به همین دلیل در بسیاری از محصولات پخته شده مورد استفاده قرار می گیرد. این ترکیب نه تنها به غذاها طعم شیرین می دهد بلکه می تواند به تثبیت غذاها و پخت یکنواخت دسرهای مورد علاقه شما بسیار کمک کند.

دکستروز یک قند افزودنی در بسیاری از غذاهای فرآوری شده و بسته بندی شده است، زیرا می تواند به عنوان نگهدارنده نیز عمل کند. دکستروز خشک ممکن است عملکردها و خواص متفاوتی نسبت به ساکارز و فروکتوز داشته باشد، اما در صورت مصرف بیش از حد، همچنان می تواند تأثیرات منفی بر سلامتی بدن بگذارد. 

دکستروز خشک چیست؟
دکستروز خشک همان چیزی است که به عنوان یک قند ساده در جهان شناخته می شود. از نظر شیمیایی فقط یک مولکول دارد (که به عنوان مونوساکارید شناخته می شود)، به این معنی که تجزیه آن برای بدن فوق العاده آسان است.

دکستروز یک قند مبتنی بر نشاسته است و از ذرت، برنج یا گندم تصفیه شده تهیه می شود. این قند همچنین توسط ورزشکاران برای تولید انرژی فوری و در مراقبت های بهداشتی برای افزایش قند خون و تامین هیدراتاسیون و انرژی اضطراری استفاده می شود.

دکستروز خشک در بدن چگونه عمل می کند ؟
دکستروز مانند گلوکز خالص در بدن رفتار می کند. همه مواد غذایی توسط بدن به گلوکز تبدیل می شوند ولی برخی از آنها سریع تر از بقیه به گلوکز و انرژی تبدیل می شوند.

دکستروز به سرعت به گلوکز (قند خون) تبدیل می شود و دارای شاخص گلیسمی بالایی (GI) می باشد، شاخص گلیسمی مقیاسی است که میزان تبدیل قند در یک غذا یا نوشیدنی را اندازه گیری می کند.

بالا بودن شاخص گلیسمی دکستروز به این دلیل است که دکستروز تنها یک مولکول دارد، بنابراین هیچ زنجیره ای برای تجزیه بدن وجود ندارد. تجزیه مولکول هایی با زنجیره ای بلندتر مانند پروتئین ها بیشتر طول می کشد در نتیجه باعث افزایش قند خون به اندازه مولکول های منفرد مانند دکستروز نمی شود.

مانند همه قندهای ساده، دکستروز طعم شیرینی دارد که مغز ما آن را به عنوان "پاداش" در نظر می گیرد. این ماده باعث می شود طعم دلپذیر آن را هرچه بیشتر جستجو کنیم و بیش از آنچه ممکن است از آن استفاده کنیم، پدیده ای که با اعتیاد مقایسه شده است.

کاربردهای دکستروز خشک در صنایع:

بهبود طعم غذا و نوشیدنی:
دکستروز خشک را در لیست بسیاری از مواد غذایی فرآوری شده مشاهده خواهید کرد. دکستروز از نظر طعم بسیار شیرین است و طعم دلپذیری به مواد غذایی ساده و ارزان قیمت می بخشد. این امر به توضیح افزایش استفاده از دکستروز در تولید مواد غذایی تجاری کمک می کند. همچنین به بسیاری از مواد غذایی خوش طعم اضافه می شود تا مقدار زیاد نمک را پنهان کند، زیرا شیرینی این ماده طعم شوری را متعادل می کند.

به عنوان نگهدارنده:
دکستروز خشک نوعی نگهدارنده نیز است که مانع رشد کپک و مخمر ها در محصولات غذایی می شود و عمر مفید آنها را افزایش می دهد. دکستروز کشت شده قبلاً به عنوان نگهدارنده 280 (اسید پروپیونیک) در صنایع شناخته می شد و محصول جانبی تخمیر شکر یا شیر در کنار باکتری های پروبیوتیک است.

استفاده در محیط های پزشکی:
از آنجا که بدن به راحتی این ماده را جذب می کند، دکستروز می تواند بدون نیاز به خوردن یا نوشیدن مقدار زیادی از ترکیبات شیرین و غلیظ انرژی فوری را در اختیار بیماران قرار دهد. این امر در شرایط مراقبت های ویژه بسیار مفید است، جایی که اغلب از طریق وریدی (IV) به عنوان بخشی از تغذیه نسبی یا کلی تزریقی استفاده می شود.

دکستروز به صورت خشک و محلول در آب در محصولاتی مانند ژل، قرص یا سرم تزریقی برای افزایش قند خون در افراد دیابتی نیز استفاده می شود. بسیاری از افراد مبتلا به دیابت یا هیپوگلیسمی (قند خون بسیار پایین) قرص های دکستروز را برای مقابله با کاهش قند خون به صورت خوراکی مصرف می کنند.

کمک به افزایش انرژی بعد از ورزش:
دکستروز خشک در تهیه نوشیدنی های ورزشی، قرص های دکستروز و ژل های هیدراتاسیون و انرژی زا بسیار استفاده می شود. دکستروز دارای چگالی انرژی بالایی است و به دلیل قابلیت ورود سریع به جریان خون، می تواند به تجدید ذخایر گلیکوژن در بدن ورزشکاران بسیار کمک کند. این امر به ویژه برای ورزشکاران استقامتی و مسافت های طولانی مانند دوچرخه سواری، دوندگان ماراتن یا ورزش های سه گانه بسیار اهمیت دارد.

عوارض دکستروز خشک برای سلامتی چیست؟
دکستروز وقتی توسط ورزشکاران بعد از یک ورزش شدید یا توسط پزشک متخصص در محیط بالینی استفاده شود، می تواند بسیار مفید و حتی نجات دهنده زندگی باشد. دکستروز به تثبیت قند خون بسیار پایین کمک می کند و می تواند انرژی حیاتی را در یک لحظه برای فرد تأمین کند.

اما وقتی صحبت از رژیم غذایی می شود مصرف منظم دکستروز خشک به مقدار زیاد می تواند عوارض جانبی برای سلامتی داشته باشد. دکستروز خشک یک قند ساده است و مصرف زیاد قندهای ساده برای سلامتی بسیار مضر است. عوارض جانبی مصرف دکستروز خشک عبارتند از:

می تواند باعث افزایش وزن شود:
بدن قند اضافی را به صورت چربی ذخیره می کند که می تواند منجر به چاقی شود. چاقی با خطرات مختلفی برای سلامتی از جمله افزایش شیوع برخی بیماری ها و شروع دیابت نوع 2 همراه است.

سطح انرژی شما را مختل می کند:
مصرف بیش از حد یک قند ساده مانند دکستروز خشک به شما انرژی اولیه ای می دهد که سریع از بین می رود و بعداً شما را خسته و بی حال می کند. این یکی از دلایلی است که باعث می شود افراد بیش از حد از غذاهای شیرین استفاده کنند.

تأثیر منفی بر خلق و خوی شما دارد:
خوردن زیاد غذاهای غنی از دکستروز، می تواند بر روحیه شما تأثیرات منفی بگذارد. مصرف بیش از حد قند در چندین مطالعه با علائم افسردگی مرتبط بوده است.

می تواند درک شما از رضایتمندی را تغییر دهد:
مصرف بیش از حد غذاهای حاوی قندهای ساده میل ما به خوردن غذاهای شیرین را افزایش می دهد، در حالی که میزان رضایت مندی ما از همان مقدار غذای شیرین را در طول زمان کاهش می دهد. این عمل می تواند منجر به پرخوری شود و یک عامل خطر برای چاقی است.

منجر به مقاومت به انسولین می شود:
این عمل زمانی اتفاق می افتد که سلول های بدن پاسخ به هورمون انسولین را متوقف می کنند. در بدن سالم، انسولین کمک می کند تا گلوکز وارد سلول ها شود و به عنوان سوخت استفاده شده یا ذخیره شود. اما مصرف بیش از حد قندهای ساده می تواند در این فرایند اختلال ایجاد کند. مقاومت به انسولین یک عامل کلیدی در ایجاد بیماری دیابت نوع II است.

آیا دکستروز خشک بهتر از شکر است؟
کالری دکستروز خشک مانند شکر معمولی 4 کالری در گرم است. به یاد داشته باشید، دکستروز از نظر شیمیایی با گلوکز یا قند خون یکسان است، بنابراین برای شما سالم تر یا بهتر محسوب نمی شود.

کدام غذاها حاوی دکستروز خشک هستند ؟
دکستروز به طور طبیعی در برخی از غذاها یافت می شود. این مواد غذایی عبارتند از:

• عسل.
• خرما.
• زرد آلو خشک شده.
• کشمش.