فیاتا چیست؟

فدراسیون بین المللی اتحادیه های شرکت های حمل و نقل بین المللی فورواردر (فیاتا)

• نام لاتین: International Federation of Freight Forwarders Associations
• موقعیت: سوئیس›زوریخ
• سال تأسیس: 1926

فدراسیون بین المللی اتحادیه های شرکت های حمل و نقل بین المللی فورواردر ( فیاتا) FIATA در 31 می 1926 به وسیله شانزده ملیت از شرکت های فورواردر در وین (اتریش) پایه گذاری شد و ریاست اولیه آن به عهده کشور دانمارک بود و هم اکنون مقر آن در زوریخ (سوئیس) است.

فدراسیون بین المللی اتحادیه های شرکت های حمل و نقل بین المللی فورواردر ( فیاتا) از سال 1926 تا 1936 فعالیت بسیار خوبی داشته و کنگره ها و جلسات آن به طور مرتب تشکیل شده و نیز همکاری های خوبی با موسسات و سازمان های مختلف بین المللی داشته است، اما در زمان جنگ جهانی دوم فعالیت آن به حالت تعلیق درآمد، لیکن به همت «سی بی انگلس» دانمارکی در سال 1947 فعالیت مجدد آن از سر گرفته شد و ظرف مدت ده سال اکثر اعضای عادی آن دوباره به یکدیگر ملحق شده و کمیته های مختلفی را برای پیشبرد امور فنی فدارسیون به وجود آوردند، که تاکنون در قالب یک مجمع غیر دولتی به عنوان مشاور با شورای اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل و سازمان بین المللی توسعه بازرگانی عمل می کند و در حال حاضر نمایندگی بالغ بر 40/000 شرکت فورواردر از اقصی نقاط دنیا را به عهده دارد و بالغ بر ده میلیون کارمند تحت پوشش دارد.

فیاتا دارای دو گروه اعضا است:

•  اعضای پیوسته (ORDINARY MEMBERS):شامل سندیکاهای ملی کشورهاست و هم اکنون دارای 87 عضو سندیکایی از 77 کشور جهان است.
• اعضای وابسته (ASSICUATE MEMBERS) هستند:  شامل اعضای غیر سندیکایی است.

فیاتا دارای بیش از 1600 عضو وابسته از 144 کشور جهان است. انجمن شرکت های حمل و نقل بین المللی ایران عضو پیوسته و حدود بیش از یکصد شرکت فورواردر ایرانی عضو وابسته فیاتا هستند.
فیاتا هر سال یک بار کنگره ای در یکی از کشورهای مورد توافق اعضا برگزار می کند و به تبادل افکار می‌پردازند. بیست و نهمین کنگره فیاتا در سپتامبر 2000 در شهر روتردام برگزار شد.

تشکیلات سازمانی فیاتا

• مجمع عمومی: که تصمیم گیرنده فدراسیون است.
• هیأت رئیسه: که مجری امور محوله از طرف مجمع عمومی است.
• پرزیدنسی: که مرکب از ریاست گذشته، حال و نامزد آینده و دبیر اول و خزانه دار است.
• انستیتوها: که در حال حاضر سه انستیتو یکی حمل و نقل هوایی، دیگری حمل و نقل زمینی و دریایی (SURFACE) و سومی حمل و نقل ترکیبی است.
• گروه های کاری: هر انستیتو دارای یک یا چند گروه کاری دایمی است که کارهای مربوطه را بررسی و به انستیتو گزارش می کند.
• هیأت مشاورین: شامل سه هیأت مشاورین از جمله هیأت مشاورین موضوعات قانونی، آموزش حرفه ای و روابط عمومی می باشد.

اهداف سازما فیاتا

• اتحاد صنعت فورواردری در سطح جهانی.
• مشارکت در چارچوب مشاوره و یا کارشناسی در اجلاس های مربوط به حمل و نقل بین المللی به منظور حمایت و ارتقای منافع صنعت فورواردری.
• آشنا نمودن صنعت و تجارت و جامعه به طور گسترده با خدمات ارائه شده توسط صنعت فورواردری از طریق ارائه اطلاعات، توزیع نشریات و نمایش فیلم و غیره.
• تقویت نقش صنعت فورواردری از طریق اقدامات مقتضی.
• بهبود کیفیت خدمات ارائه شده توسط صنعت فورواردری از طریق گسترش و ارتقای اسناد متحدالشکل فورواردری و شرایط تجاری استاندارد و غیره.
• انجام مطالعات و تحقیقات در مورد صنعت فورواردری و فعالیت آن.
• پیدا کردن راه های عملی در راستای معضلات تکنیکی در چارچوب انستیتوها، گروه ها و هیأت های مشاوره.
• تقویت کارآیی حمل کالا به طور اعم.
• اتحاد بیشتر صنعت فورواردری با ایجاد اجلاس‌ها.
• مساعدت در آموزش های شغلی باربری در راستای صنعت فورواردری.
• مساعدت در حل و فصل معضلات بیمه های اجباری.
• مساعدت در ارتباطات و اطلاعات الکترونیکی.
• تشویق همکاری در راستای صنعت فورواردری در سطح جهانی.
• ارتقای معیارهای اخلاقی و همبستگی جهانی در چارچوب صنعت فورواردری.
• ارتقای روابط با متصدیان حمل و نقل و سازمان های وابسته.
• ارتقای روابط با متصدیان دریایی و سازمان های وابسته.
• ارتقای تجارت بین المللی بین کلیه کشورها در سطح جهانی.
• اسناد فیاتا.
• یکی از اقدامات مفیدی که سازمان فیاتا به عمل آورده، تهیه اسناد متحدالشکل یا مقررات یکسان است. این اسناد به وسیله فورواردرهای عضو سازمان فیاتا که داری مجوز برای صدور این اسناد هستند، صادر می شوند.

در اینجا لازم است موارد استفاده هر یک از این اسناد به طور مختصر بیان شود. قبل از شروع بحث ذکر نکات زیر ضروری است:

• نظارت بر چاپ و توزیع این اسناد منحصراً در اختیار سازمان فیاتا و اعضای مجاز آن است.
• قبل از چاپ اسناد فیاتا، سازمان های عضو ملزم به ارائه فرم چاپی به دبیرخانه فیاتا جهت بررسی و تأیید آن هستند.
• حق چاپ گواهی حمل، بارنامه حمل مرکب و رسید انبار فیاتا برای فیاتا محفوظ است و تکثیر این اسناد توسط شرکت ها به هر شکل ممنوع است.
• در حال حاضر فیاتا شش سند ذیل را در اختیار اعضای خود جهت استفاده قرار داده است.
• بارنامه حمل مرکب چند وجهی فیاتا (FBL)
• FIATA MULTIMODAL TRANSPORT BILL OF LOADING
• بارنامه حمل مرکب چند وجهی فیاتا مهم ترین سندی است که فیاتا در اختیار اعضای خود قرار داده است. این بارنامه تنها سندی است که به دلیل تطبیق شرایط آن با مقررات متحدالشکل اسناد حمل ترکیبی اتاق بازرگانی بین المللی مورد تایید این اتاق قرار گرفته است. بارنامه حمل مرکب چند وجهی فیاتا سندی است قابل معامله و دال بر تحویل کالا و حمل آن با استفاده از وسایل مختلف حمل از مبدأ تا مقصد تعیین شده است. بر اساس شرایط این بارنامه فورواردر دارای مسئولیت های زیر است:
• تعهد می نماید به نام خود وسایل اجرای کامل حمل را از محل دریافت تا محل تحویل کالا طبق مندرجات بارنامه فراهم آورد.
• فورواردر بر اساس مفاد و طبق شرایط بارنامه فیاتا مسئول عملکرد و غفلت اشخاصی که از خدمات آنها جهت اجرای قرارداد بر اساس بارنامه استفاده می کند، است.

فورواردر زمانی که بارنامه حمل ترکیبی فیاتا را صادر می کند، باید متوجه نکات ذیل باشد:

• مطمئن شود که کالا به او یا نماینده یا شعبه اش تحویل و در ید اختیار او می باشد و دیگری چنین حقی بر کالا ندارد.
• مطمئن شود که مسئولیت بیمه محموله مورد توافق قرار گرفته است.
• مطمئن شود که جزئیات مندرج در سند با دستوراتی که او دریافت کرده، مطابقت دارد.
• مطمئن شود که کالا با صورت ظاهر صحیح و سالم و مطابق شرایط تحویل می باشد.
• اطلاع دقیق از تعداد نسخ اصلی بارنامه داشته باشد.
• اعضای فیاتا می توانند به جای بارنامه دریایی (MARRINE BILL OF LADING)، بارنامه حمل مرکب چند وجهی فیاتا صادر کنند مشروط بر اینکه اطلاعات اضافی در مورد بندر بارگیری، بندر تخلیه و وسیله حمل دریایی در آن قید شود.
• گواهی رسید فیاتا  FCR یا FORWARDER CERITIFICATE OF RECEIPT

صدور این گواهی به فورواردر امکان می دهد که سند مخصوصی را به عنوان اعلامیه رسمی که به موجب آن مسئولیت کالا را به عهده می گیرد، برای فرستنده کالا صادر نماید.

با صدور این گواهی فورواردر تأیید می کند که محموله شخصی را با دستورات غیر قابل برگشت جهت ارسال کالا به گیرنده ای که در اسناد مشخص شده است، در تصرف خود دارد.

این گواهی زمانی می تواند باطل شود که نسخه اصلی آن به صادر کننده عودت داده شود مشروط بر اینکه فورواردر در وضعیتی باشد که بتواند آن را ابطال کند یا تغییر دهد. این گواهی زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که تهیه کننده کالا، کالا را بر اساس EX - WORKS فروخته است و نیاز به ارائه گواهی مزبور جهت تأیید این موضوع که وظایف محوله را در مقابل خریدار انجام داده است، دارد. پس از تسلیم گواهی رسید فیاتا به خریدار، فروشنده به هیچ وجه حق واگذاری کالاهای تحویل شده به فورواردر را به دیگری ندارد. این گواهی سندی غیر قابل معامله است و مورد قبول بانک ها نمی باشد، مگر اینکه در اعتبار اسنادی ذکر شده باشد.

گواهی حمل فیاتا ( FCT)
با صدور این گواهی و تسلیم آن به فرستنده، فورواردر متعهد می شود که کالا را در مقصد توسط نماینده منتخب خود تحویل دهد.

همچنین تأکید می کند که مسئولیت ارسال و تحویل محموله مشخصی را بر اساس دستورات دریافتی از فرستنده کالا طبق موارد مندرج در اسناد به عهده گرفته است. این گواهی در صورتی که به حواله کرد صادر شود قابل معامله است.

رسید انبار فیاتا ( FWR)
این رسید سندی است غیر قابل معامله که برای استفاده در عملیات انبار داری در داخل کشور صادر می شود. رسید انبار فیاتا به عنوان قبض انبار تلقی نمی شود و نمی توان آن را به این عنوان مورد استفاده قرار داد.

اظهارنامه فرستندگان کالا برای حمل کالای خطرناک ( SDT)
برای حمل کالاهای خطرناک فورواردر باید اطلاعات جامعی خصوصاً در رابطه با طبقه بندی کالا داشته باشد.این اظهارنامه به فورواردر اجازه می دهد وضعیت کالا را مشخص و مسائل مربوط به حدود مسئولیت را در صورت وقوع حوادث یا خسارت، معین کند. لذا می بایست در اظهارنامه جهت تکمیل و امضا به فرستنده کالا تحویل شود. در هر صورت فرستنده باید این اظهارنامه را مهر و امضا کند.

دستور حمل فیاتا ( FFI)
با توجه به اینکه فورواردرها اغلب از طرح و فرم چاپی خود جهت دستورات حمل مشتریان استفاده می کردند و فرم متحدالشکلی در این مورد وجود نداشت، فیاتا طرح نمونه ای را مطابق با طرح کلیدی سازمان ملل برای اسناد تجاری که هدف آن ایجاد یک مبنای بین المللی برای استاندارد کردن اسناد مورد استفاده در تجارت بین المللی است، تدوین نمود.فورواردرهای عضو فیاتا می توانند این فرم را بر اساس نیازهای داخلی خود تغییر دهند منوط بر اینکه این تغییرات در چارچوب طرح کلیدی سازمان ملل قرار داشته است.

فیاتا قانون نمونه ای جهت فعالیت های فورواردری در کشورهای مختلف تهیه کرده تا کشورهایی که چنین قانونی ندارند و یا قوانین ملی موجود آنها نیاز به تجدیدنظر دارد، از آن استفاده کنند.