دلایل لزوم سیستم زهکشی در دیوار حایل

سیستم های زهکشی برای از بین بردن فشارهای هیدرواستاتیک وارد بر سطح گسیختگی و سطح پشت دیوار حایل در اثر نشت آب و نفوذ آب باران لازم هستند. در برخی حالات سیستم زهکش برای ممانعت از افزایش فشار ناشی از یخ زدگی خاکریز یا حداقل کردن فشار ناشی از تورم خاک های چسبنده لازم است. نوع سیستم زهکشی به جنس مصالح خاکریز، مقدار بارش، شرایط آب سطحی و زیرزمینی و پتانسیل یخ زدگی بستگی دارد. علاوه بر استفاده از سیستم زهکش، دیوار حایل باید دارای ضریب ایمنی مناسب در ارتباط با سیستم زهکشی باشد.

روش های زهکشی

دیوار حایل باید دارای سیستم زهکشی سطحی مناسب برای دفع آب های سطحی باشند. همان گونه که در بالا اشاره شد، باید لایه ای از خاک نفوذناپذیر در بالای خاکریز برای کاهش نفوذ آب باران قرار داده شود. مؤثرترین روش برای کنترل زهکشی، انجام خاکریزی بر روی یک لایه زهکش شیبدار و دارای زهکش طولی است لایه زهکش شیبدار افزایش فشارهای هیدرواستاتیک بر روی سطح گسیختگی در اثر نشت آب زیرزمینی و نفوذ آب باران را به حداقل می رساند. استفاده از زهکش در امتداد دیوار تأثیر کمتری دارد و غالباً باعث اعمال نیروهای بزرگ تری به دیوار حایل می شود.

سوراخ زهکش

سوراخ زهکش شامل لوله ای به قطر حداقل 7/5 سانتیمتر است. که به طور عرضی در داخل تیغه دیوار قرار دارند. برای جلوگیری از مسدود شدن لوله های زهکش، باید در ورودی لوله ها، توده شنی و مصالح فیلتر تعبیه شود. به طور معمول فاصله سوراخ زهکش به صورت قائم و افقی نباید بیش از 3 متر باشد.زهکش ها باید با استفاده از لایه های فیلتر به طور مناسبی محافظت شوند تا بدون اینکه مصالح خاکریز به داخل زهکش وارد شود، عمل خروج آب به طور آزاد انجام پذیرد.

ضوابط زهکش ها

زهکش باید بتواند جریان آبطرح را به طور آزاد و بدون حرکت ذرات خاک از خود عبور دهد. لایه های زهکشی را می توان از شن و ماسه تمیز یا زهکش مرکب پیش ساخته (برای کاربردهای خاص) ساخت.

زهکش پیش ساخته

هنگامی که عملیات کوبیدن مصالح خاکریز در نزدیکی زهکش پیش ساخته مجاور دیوار حایل انجام می شود باید شرایط خاصی رعایت شود. کوبیدن و تراکم در نزدیکی دیوار حایل می تواند فشارهای جانبی را افزایش داده و باعث خرد شدن زهکش پیش ساخته یا کاهش نفوذپذیری داخل صفحه آن شود.توصیه های سازندگان این زهکش ها برای خاکریزی و کوبیدن خاک نزدیک زهکش ها باید رعایت شود. استفاده از قطعه آزمایشی برای تعیین شرایط عملی قابل قبول برای وسایل تراکم لازم است. هنگامی که از سنگ شکسته به عنوان مصالح خاکریز استفاده می شود، لایه ای از ماسه باید در مقابل زهکش پیش ساخته برای محافظت از آن در برابر آسیب های ناشی از تراکم تعبیه شود.

زهکش های طولی

زهکش های طولی برای تخلیه آب از پشت دیوار حایل به داخل یک آبرو، کانال یا … استفاده می شوند. قطر زهکش های طولی باید به اندازه کافی بزرگ باشند و همچنین برای تأمین سرعت مناسب جهت شستن رسوبات از داخل زهکش باید دارای شیب طولی مناسب باشند. برای حداقل کردن مسدودشدگی در نیمه تحتانی لوله باید سوراخ هایی را تعبیه نمود.

اتصال نامناسب و بد می تواند عملکرد کل سیستم زهکش طولی را مختل سازد. در هنگام کوبیدن و متراکم کردن خاک در بالای زهکش باید دقت لازم را برای جلوگیری از شکستن لوله انجام داد. نشست های نامساوی می تواند باعث باز شدن اتصالات لوله ها به سمت بالا و داخل شدن خاک به درون لوله شوند. برای حداقل کردن این موضوع باید دقت نمود تا مصالح زیر لوله به طور یکنواخت و مناسب متراکم شوند.