قنات ها به دو دسته دائر و متروکه تقسیم شده و بر حسب موقعیتی که نسبت به مسیر راه دارند، باید در طولی که تحت تأثیر عملیات اجرایی قرار می گیرند، شرایط زیر در مورد آنها رعایت شود.وقتی یک رشته قنات دائر مسیر راه را به طور مایل قطع نماید دستگاه نظارت می تواند دستور دهد تا امتداد قنات عمود بر راه منحرف شود مشروط بر آنکه مشکلی برای جریان طبیعی آب قنات به وجود نیاید.
قنات منحرف شده جدید در صورتی که دستگاه نظارت تشخیص دهد باید با پوشش حفاظت و تقویت شود.
قنات قدیمی که به صورت مایل در زیر راه قرار می گیرد باید مطابق دستورات دستگاه نظارت پر شود.چنانچه قنات در عمق کمتر از پنج متر از سطح زمین طبیعی قرار گرفته باشد باید با لوله های بتن مسلح به قطر حداقل 80 سانتیمتر پوشش و تقویت شود.برای عمق های بین پنج تا ده متر قنات باید با قطعات بتن مسلح پوشش شود.
چنانچه عمق قنات نسبت به سطح زمین طبیعی بیش از ده متر باشد می توان آن را با تأیید دستگاه نظارت بدون عملیات حفاظتی باقی گذاشت و یا در صورت لزوم با قطعات بتن مسلح پوشش و تقویت نمود.
برای حفاظت قنات های دائر که در خاکبرداری قرار می گیرند بایستی طبق دستورات دستگاه نظارت عمل شود.برای پوشش، حفاظت و تقویت قنات ها باید مطابق نقشه های اجرایی و مشخصات فنی عمل شود.
قنات های متروکه زیر بستر راه
در حالتی که مسیر قنات های قدیمی و متروکه مسیر راه را قطع کند و عمق قنات حداکثر تا 10 متر باشد، باید قنات مزبور را همان طوری که در بالا گفته شد پر نمود. در صورتی که عمق قنات بیشتر از 10 متر باشد بنا به دستور دستگاه نظارت عمل خواهد شد. معمولاً در این حالت ها ته هر چاه باید نخست تا حداقل به ارتفاع 1/5 متر قلوه سنگ و یا شن درشت و بقیه با شفته آهک پر شود.
چاه قنات
چنانچه چاه های بازدید قنات (میله قنات) موجود در مسیر راه و یا داخل حریم آن قرار گیرد، این نوع چاه ها را باید برابر دستورات دستگاه نظارت ضمن حفظ عبور آب قنات، چاه قنات را کور نمود. چنانچه بر اثر کور نمودن چاه ها فاصله دو چاه مجاور نسبت به هم از حد لازم تجاوز نماید در این صورت پیمانکار طبق دستور دستگاه نظارت یک یا چند حلقه چاه قنات در خارج از حریم راه طبق نقشه مصوبه احداث خواهد کرد.
چاه های آزمایش و کنترل
در صورتی که برای پیدا کردن مسیر قنات های قدیمی نیاز به حفر چاه های آزمایشی باشد، چاه های حفر شده پس از انجام آزمایش و بازرسی باید کاملاً پر و مطابق مشخصات کوبیده شود. بهتر است این چاه ها در دو طرف مسیر حفر شده و روی آنها با کپه های خاک علامت گذاری شود. در این عملیات اگر به قنات های قدیمی دایر صدمه ای وارد شود پیمانکار باید به هزینه خود آنها را تعمیر و مرمت نماید.
قنات های موجود مجاور راه های در دست اقدام
از دست زدن و برداشتن خاک های اطراف میله های قنات که خارج از حریم راه قرار گرفته اند باید خودداری شود. هر گونه خسارتی که به قنات های موجود دایر برسد پیمانکار باید فوراً آن را به هزینه خود تعمیر نماید.
پاسخ زینگ:
سلام. از افراد متخصص در این موضوع خواهشمند است پاسخ خود را درج نمایند (ثبت نام متخصصان)