سیستم های تهویه مطبوع انبساط مستقیم

سیستم های تهویه مطبوع انبساط مستقیم:
سیستم های تهویه مطبوع انبساط مستقیم یا همان DX (مخفف Direct Expansion) بر مبنای سیکل تبرید تراکمی کار می کنند و از اجزای اصلی کمپرسور، اواپراتور انبساط مستقیم (یا کویل انبساط مستقیم که به آن کویل DX نیز گفته می شود)، کندانسور، شیر انبساط، مبرد و لوله کشی آن تشکیل می شوند که هم به صورت سیستم سرمایش انبساط مستقیم و هم به صورت سیستم گرمایش انبساط مستقیم طراحی و ساخته می شوند.

منظور از سیستم انبساط مستقیم این است که در دستگاه از سیال آب به عنوان سیال واسطه انتقال حرارت استفاده نشده و مبرد به طور مستقیم عمل سرمایش و گرمایش هوا را در دستگاه هایی مانند فن کویل و هواساز انجام می دهد و از این رو به آنها فن کویل یا هواساز با کویل انبساط مستقیم یا همان هواساز با کویل DX گفته می شود.

کویل انبساط مستقیم چیست ؟
در پاسخ به سوال کویل انبساط مستقیم چیست می توان گفت که کویل انبساط مستقیم یا همان کویل DX به لوله های مسی گفته می شود که درون لوله ها گاز فریون (مبرد) جریان می یابد تا عمل سرمایش و گرمایش هوا به طور مستقیم توسط مبرد انجام شود و نه با سیال واسطی مانند آب سرد و گرم.

در واقع به جای اینکه آب در دستگاه هایی مانند چیلر و بویلر، سرد یا گرم شود و با پمپ به کویل دستگاه هایی مانند هواساز و فن کویل پمپاژ شود، مبرد موجود در دستگاه مستقیما به هواساز با کویل DX یا فن کویل با کویل DX ارسال می شود تا مبرد با جاری شدن در لوله ها، دمای هوای اطراف لوله ها (که توسط فن دمیده می شود) را کاهش یا افزایش دهد. در ضمن برای افزایش سطح انتقال حرارت، اطراف لوله های مسی کویل DX از پره ها یا صفحات آلومینیومی استفاده می شود.

مهم ترین سیستم های تهویه مطبوع انبساط مستقیم DX عبارتند از:

• سیستم تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی GHP به همراه فن کویل و هواساز با کویل انبساط مستقیم.
• سیستم تهویه مطبوع سرمایشی و گرمایشی VRF به همراه فن کویل و هواساز با کویل انبساط مستقیم.

در سیستم های سرمایشی و گرمایشی VRF و GHP از آب استفاده نمی شود. در این سیستم ها از یونیت های داخلی مانند فن کویل و هواساز برای خنک کاری و نیز گرمایش هوای داخل ساختمان استفاده می شود که با لوله کشی مسی حاوی مبرد به یونیت های خارج از ساختمان متصل می شوند.

اسپلیت و داکت اسپلیت:
اسپلیت ها (کولرهای گازی) و داکت اسپلیت ها نیز بر پایه سیکل تبرید تراکمی کار می کنند و در مدار آنها از آب استفاده نمی شود و در واقع سیستم سرمایش انبساط مستقیم محسوب می شوند.

روف تاپ پکیج (پکیج یونیت):
برای مثال در شکل زیر نمونه ای از دستگاه روف تاپ پکیج که دارای کویل DX، کمپرسور و فن های کندانسور است را مشاهده می کنید. در واقع دستگاه روف تاپ پکیج ترکیبی از چیلر تراکمی و هواساز با کویل DX در یک دستگاه مشترک و یکپارچه است.

چیلر تراکمی و هواساز با کویل انبساط مستقیم:
برای مثال در شکل زیر نمونه ای از هواساز با کویل DX نشان داده است که به دستگاه چیلر تراکمی به طور مستقیم (بدون سیال واسطه آب) متصل شده است.

در سیستم های تهویه مطبوع انبساط مستقیم، کویل انبساط مستقیم یا همان اواپراتور که حاوی مبرد است به صورت مستقیم درون واحدهای توزیع کننده هوای سرد و گرم مانند هواساز، فن کویل و … جاسازی می شود و به سیال واسط مانند آب جهت انتقال حرارت نیازی نیست.

بدین ترتیب با حذف سیال واسط آب، علاوه بر مزیت های مربوط به حذف آن، راندمان سیستم به خاطر کاهش اتلافات، افزایش پیدا می کند.

مزایای سیستم انبساط مستقیم یا همان DX:
(مزایای آن نسبت به سیستم های هوا - آب و نیز سیستم های تمام آب)

• کاهش هزینه های نصب به خاطر حذف لوله کشی آب و پمپ های آب.
• نیاز به حداقل فضا جهت نصب، به طوری که به موتورخانه یا فضای بزرگ جهت نصب نیازی ندارد و معمولا به صورت پشت بامی ساخته می شود.
• مصرف انرژی کمتر به خاطر کاهش اتلافات مسیر انتقال حرارت.
• کاهش هزینه های نگهداری به علت حذف سیال واسط آب و نیز تجهیزات موتورخانه حرارت مرکزی.
• قابلیت کنترل هر یونیت داخلی (هواساز یا فن کویل ها) به صورت مجزا و مستقل از سایر یونیت ها.
• قابلیت کنترل رطوبت به شکل مناسب و دقیق.