تهویه انبار مواد شیمیایی و سموم

تهویه انبار مواد شیمیایی و سموم:
تهویه انبار مواد شیمیایی و سموم خطرناک و غیر خطرناک شامل تنظیم دمای هوا (سرمایش و گرمایش مطابق با نیاز)، کاهش رطوبت و کنترل آن، فیلتراسیون هوای ورودی و خروجی از انبار، گردش دائمی هوا در صورت نیاز، خارج کردن هوا طی بازه های زمانی منظم و غیره می شود.

مواد شیمیایی را می توان از لحاظ مختلف طبقه بندی نمود و شرایط نگهداری و تهویه این مواد نسبت به یکدیگر متفاوت خواهد بود.

مهم ترین مواد شیمیایی شامل مواد منفجره، گازها، مایعات و جامدات با پتانسیل اشتعال بالا، گازهای سمی، مواد اکسید کننده، مواد عفونت زا، خورنده، مواد شیمیایی پودری، اسید، حلال های شیمیایی، مواد شوینده، محلول ها و روغن های شیمیایی و غیره هستند.

به طور کلی دستورالعمل های عمومی برای نگهداری و تهویه مواد شیمیایی وجود دارد که در ادامه نحوه انتخاب مناسب ترین سیستم تهویه انبار مواد شیمیایی را بررسی می کنیم.

خصوصیات سیستم تهویه مطبوع انبار مواد شیمیایی مطابق دستورالعمل های نگهداری:
دستگاه های سرمایشی و گرمایشی انبار مواد شیمیایی باید از نوعی انتخاب و نصب شوند که مستقیما مواد درون انبار را سرد یا گرم نکنند. دستگاه های گرمایشی که به طور مستقیم با سوخت گاز یا گازوئیل کار می کنند، نبایستی در درون انبار نصب شوند. برای مثال گرم کننده های تابشی که مجهز به مشعل گازسوز هستند نباید به عنوان دستگاه گرمایشی در سیستم تهویه انبار مواد شیمیایی مورد استفاده قرار بگیرند.

به طور عمومی و مطابق استانداردهای GMP دمای هوای درون انبار مواد شیمیایی با توجه به نوع موادی که در آن نگهداری می شود، می بایستی توسط سیستم تهویه سرمایشی و گرمایشی بین 2 تا 5 درجه سانتی گراد (حالت سردخانه ای) و یا بین 8 تا 15 درجه سانتی گراد (حالت خنک) به صورت پایدار و ثابت نگه داشته شود.

همچنین به طور عمومی رطوبت هوا نباید از 40 درصد (رطوبت نسبی) فراتر رود. برای چک کردن صحت انجام این کارها تعدادی رطوبت سنج و دما سنج با فواصل مشخص در انبار مواد شیمیایی نصب می گردد تا توسط اپراتور کنترل گردد. تغییر دمای برخی از مواد شیمیایی و مخازن نگهدارنده آنها موجب تحت فشار قرار گرفتن آنها خواهد شد.

دستگاه های سیستم تهویه انبار مواد شیمیایی باید بتواند حداقل 6 بار عمل تعویض کل هوای درون انبار را در هر ساعت انجام دهد و ظرفیت هوادهی آن به گونه ای باشد که از عهده انجام این کار برآید.

از طرفی هواکش های مناسبی که بتواند این حجم از هوا را تخلیه کند نیز بایستی تعبیه شود تا از تجمع بخار مواد شیمیایی که خطر آتش سوزی یا مسمومیت در آنها وجود دارد، جلوگیری گردد.

هم در دستگاه های وارد کننده هوا به سالن یا سوله انبار بایستی فیلتر تعبیه شود و هم در هواکش های خروجی هوا. مساحت سطح هواکش ها نسبت به مساحت سطح کف انبار می بایستی حداقل 1 به 150 باشد.

مناسب ترین سیستم برای گرمایش، سرمایش و تهویه انبار مواد شیمیایی و سمی:
سیستم بویلر، چیلر و هواساز کامل ترین و مناسب ترین سیستم برای برآوردن نیازهای ذکر شده برای تهویه انبار مواد شیمیایی است.

همانطور که در شکل زیر مشاهده می کنید، دستگاه هواساز دارای کویل های آبگرم و آب سرد است که کویل آب سرد آن با لوله کشی به چیلر و کویل آبگرم آن به بویلر متصل می شود. هواساز در بیرون از انبار (مثلا بر روی بام و یا بر روی یک چارچوب فلزی یا بتنی) نصب می گردد و با کانال کشی هوایی به درون انبار راه می یابد.

هواساز دارای یک فن بزرگ است که هوا را از بیرون انبار مواد شیمیایی مکیده و پس از عبور دادن از فیلترهایی، هوا را با سطح سرد کویل ها (موقع سرمایش) و یا با سطح گرم کویل ها (موقع گرمایش) برخورد می دهد تا دمای هوا متناسب با نیاز کاهش یا افزایش یابد.

چیلر دستگاه خنک کننده آب است که در روزهای گرم سال کار می کند و بویلر دستگاه گرم کننده آب است که در روزهای سرد سال کار می کند.

درون دستگاه هواساز برای تنظیم رطوبت از رطوبت گیر و رطوبت زن استفاده می شود تا رطوبت هوای ورودی به انبار مواد شیمیایی در حد قابل قبول و مورد نیاز و به طور اتوماتیک ثابت نگه داشته شود. عملکرد هواساز، چیلر و بویلر به خاطر وجود سنسورهای مختلف در داخل و بیرون انبار، به صورت خودکار کنترل می گردد.

در صورتی که دستگاه چیلر و دستگاه هواساز با یکدیگر ادغام شوند و هر دو در یک دستگاه مشترک طراحی و تولید شوند به آن دستگاه روف تاپ پکیج یا همان پکیج یونیت نیز گفته می شود که همان کار هواساز و چیلر را انجام می دهد.

چیلرها معمولا در دو نوع چیلر تراکمی آب خنک و چیلر تراکمی هوا خنک طراحی و ساخته می شوند که به همراه چیلر تراکمی آب خنک از برج خنک کننده فایبرگلاس نیز استفاده می شود.

برای هدایت هوای فرستاده شده از سمت هواساز به تمام قسمت های سالن یا سوله انبار از کانال هایی (مطابق شکل زیر) که در سقف انبار تعبیه می شوند، استفاده می شود.

این کانال ها هوای با دما و رطوبت تنظیم شده را در کل سالن توزیع می کنند. ابعاد این کانال ها باید به گونه ای طراحی شود که به سیستم این قابلیت را بدهد تا حداقل 6 بار در هر ساعت کل هوای درون انبار با هوای تازه جایگزین گردد.