پرداخت ها در پروژه های عمرانی

پس از تعیین بسته های کاری و تعیین ترتیب حوزه های خدمت توام و به تبع آن ترتیب سازمانی نهادهای حاضر در پروژه، نوع قراردادهای پروژه، از نظر روش قیمت گذاری باید تعیین شود. پرداخت ها در پروژه های عمرانی، متاثر از میزان عدم قطعیت در پروژه است. یکی از تفاوت های اساسی بین انواع مختلف پیمان ها، چگونگی اداره کردن ریسک ها و پرداخت بابت آنها است. که می تواند در طیفی از روش های مبتنی بر قیمت تا روش های مبتنی بر هزینه قرار گیرد.

انتخاب روش های قیمت گذاری موضوع مهمی است که لازم است با در نظر گرفتن عوامل زیادی از جمله دوره ی عمر پروژه، ریسک های شناخته شده، مشکلات و چالش های فناوری و البته توانایی کارفرما در تعریف دقیق پروژه صورت گیرد. تصمیم گیری صحیح در این زمینه، می تواند منجر به متعادل شدن توزیع ریسک های و انجام بهتر پروژه شود. عوامل متعددی در انتخاب روش های قیمت گذاری و پرداخت مناسب در هر پروژه نقش دارد.

پیمان های مبتنی بر قیمت

در پیمان های مبتنی بر قیمت (مثل پیمان های مقطوع و تا حدودی پیمان های بهای واحدی که مبلغ پیمان بر مبنای احجام کار تغییر می یابد)، این گونه تلقی می شود، که پرداخت های تمامی هزینه ها، بالاسری و سود را پوشش می دهند. و پیمانکار در قیمت پیشنهادی به اندازه لازم ذخیره برای ریسک های مشخص شده یا قابل پیش بینی در نظر گرفته است.

پیمان های مبتنی بر هزینه

در پیمان های مبتنی بر هزینه تمامی هزینه های واقعی که برای انجام موضوع پیمان صرف شده، بازپرداخت می شود. و به علاوه مبلغی بابت سود بالاسری و هر هزینه ی دیگر که به صورت قابل بازپرداخت تعریف نشده در نظر گرفته می شود. در این حالت به طور تقریب همه ی ریسک ها به وسیله ی کارفرما تقبل می شود. مگر آن که در پیمان به صورت دیگری تعیین شده باشد یا به وسیله مبلغ توافق شده ای پوشش داده شود.

با توجه به انتخاب یکی از این نوع دو پیمان، میزان درگیر شدن کارفرما د ر مدیریت و سازمان پروژه و ایجاد تغییر در کارها متفاوت خواهد بود. در پیمان های مبتنی بر قیمت، مدیریت و سازمان کار باید دست پیمانکار باشد و رویه های مشخص و محکمی برای ایجاد تغییرات وجود داشته باشد د ر حالی که در پیمان مبتنی بر هزینه، انعطاف پذیری بیشتری می تواند وجود داشته باشد.

امکان رقابت در قیمت

به طور معمول رقابت موثر در قیمت موحب تعیین قیمت واقع بینانه می شود و به طور معمول در این حالت پیمان های از نوع مقطوع می تواند به صلاح کارفرما باشد.وجود امکان بر آورد واقع بینانه قیمت از جمله استفاده از قیمت کارهای مشابه یا غیر آن می تواند در انتخاب نوع پیمان موثر باشد.

آنالیز هزینه

در صورتی که امکان رقابت در قیمت وجود نداشته و امکان آنالیز قیمت با دقت کافی وجود نداشته باشد، برآورهای مستقل هزینه به وسیله پیمانکار و کارفرما می تواند مبنایی برای مبادله پیمان با مذاکره باشد. در این حالت، عدم قطعیت باید مشخص شود و در حد امکان، تأثیر آنها روی هزینه ها شناسایی و ارزیابی شود و پیمانی که تعهد هزینه معقولی را متوجه پیمانکار می کند مورد مذاکره قرار گیرد.

نوع و پیچیدگی کار

خواسته های پیچیده به ویژه اگر منحصر به فرد باشد، به طور معمول دارای ریسک بیشتری برای کارفرماست. این موضوع به ویژه در مورد کارهای تحقیق و توسعه ی پیچیده ای که همراه با عدم قطعیت است و احتمال بروز تغییرات هزینه را از پیش مشکل می سازد، صدق می کند. پس از تکمیل پروژه، پروژه های مشابه بعدی با عدم قطعیت کمتری روبرو هستند و می توان ریسک بیشتری را به پیمانکار واگذار کرد.

اضطراری بودن کار

هر گاه د ر انجام کار مورد نظر اضطرار وجود داشته باشد. کارفرما می تواند ریسک بیشتری را بپذیرد. یا می تواند انگیزه ی بیشتری برای پیمانکار فراهم کند تا وی کار را به موقع انجام دهد.در پیمان هایی که دوره اجرای طولانی دارند، به ویژه زمانی که عدم قطعیت اقتصادی قابل ملاحظه است، ممکن است نیاز به پیش بینی تعدیل قیمت وجود داشته باشد.