مطالعات هیدرولیک یکی از مهم ترین جنبه های مطالعاتی تمامی پروژه های مهندسی رودخانه است. مطالعات هیدرولیک در یک رودخانه معمولاً مشتمل بر دو بخش هیدرولیک جریان و هیدرولیک رسوب بوده که هر یک به نوبه خود تأثیر تعیین کننده ای در انتخاب روش های مهار سیل و ساماندهی رودخانه و همچنین تعیین مبانی طراحی ساز ه های رودخانه ای از جمله دیوارهای سیل بند دارد.
در مطالعات هیدرولیک، مشخصات جریان مانند سرعت، عمق، تراز و شیب (نیمرخ طولی) سطح آب، تنش برشی جریان، ظرفیت حمل رسوب، عمق آبشستگی و تعیین گستره سیلاب برای بده های مختلف و به ویژه سیل طراحی تعیین میشود. از طرف دیگر در صورت وجود موانع یا تغییرات ناگهانی در مسیر جریان نظیر سد، بند انحرافی، پل، پیچ های تند، آبشار، گشاد یا تنگ شدگی مقطع، تلاقی گاه و دو شاخگی باید شرایط خاص جریان و تأثیر این موانع و یا تغییرات آن را بررسی نمود.
مشخصات هندسی رودخانه
مشخصات هندسی رودخانه ها از جمله عوامل مورد نیاز در مطالعات هیدرولیک جریان است. بدین جهت در پروژه های ساماندهی رودخانه لازم است با انجام عملیات نقشه برداری، مشخصات هندسی مورد نیاز نظیر سطح مقطع، شعاع هیدرولیکی، عمق جریان و غیره تعیین شود. به علاوه ترسیم نیمرخ طولی به منظور بررسی تغییرات شیب و تأثیر آن در رفتار هیدرولیک جریان از جمله اطلاعات پایه مورد نیاز است. در برداشت مقاطع عرضی رودخانه باید به نکات زیر توجه داشت.
مطالعات فرسایش و رسوب رودخانه
فرآیند فرسایش و رسوب گذاری با تأثیرگذاری بر رفتار ریخت شناسی و هیدرولیک رودخانه ها، عملکرد و ساختار سازه ای و پایداری دیوارهای سیل بند را به صورت های مختلف تحت تأثیر خود قرار می دهد. از این رو در طراحی دیوارهای سیل بند لازم است با انجام مطالعات و بررسی های کارشناسی، روند فرسایش و رسوب گذاری و تبعات ناشی از آن مورد بررسی قرار گیرد.فرآیندهای مرتبط با رسوب از جمله فرسایش، حمل و ته نشینی از یک طرف تابع خصوصیات جریان (میزان تلاطم جریان، قدرت حمل رسوب جریان، سرعت جریان و …) و از طرف دیگر، تابع خواص فیزیکی رسوبات (وزن مخصوص ابعاد و شکل) است.