با توجه به سهم اندک جابه جایی کانتینر توسط حمل و نقل ریلی ابتدا حمل و نقل چند وجهی معرفی شده و از آن جائی که حمل و نقل چند وجهی در کالاهای عمده، فقط با کانتینر میسر و مقرون به صرفه می باشد لذا مزایای حمل کالا با کانتینر، روند تجارت کانتینر تا سال 2006 در دنیا توضیح داده شده است پس برای اثبات اینکه جهان نیز به سمت حمل و نقل کانتینری روی آورده است، ظرفیت و عملکرد چند بندر کانتینری در مناطق مختلف دنیا و ظرفیت کشتی‌های کانتینر بر و روند گسترش آن ذکر شده است و در انتها به داخل کشور و بندر شهید رجائی به عنوان بزرگ ترین بندر عملیاتی ایران توجه داده شده و به مشکلات حمل و نقل ریلی و سهم اندک آن با توجه مزیت‌های بالقوه این شیوه حمل و در نهایت پیشنهاداتی جهت افزایش سهم حمل و نقل ریلی در زمینه کانتینر ارائه شده است.
حمل و نقل ترکیبی (چندوجهی) پس از انقلاب صنعتی، عرصه جدیدی بود برای صاحبان کالا که با به کارگیری کانتینر این نوع حمل ونقل سرعت و شتاب بیشتری گرفت مدتها است مشکلات حمل و نقل چندوجهی را کشورهای مختلف از سد راه برداشته اند و با حمایت از کنوانسیون حمل و نقل چند وجهی سازمان ملل مقررات جدید اسناد حمل و نقل چند وجهی را از ژانویه سال 1992 مورد اجرا گذاشته شد. اما کشور ما با مشکلات زیادی در این زمینه مواجه است که بخشی از آن به عدم سرمایه گذاری لازم و بخشی نیز به بی‌توجهی مسئولین و دست اندرکاران مربوط می شود.
با توجه به قدرتمندی جمهوری اسلامی ایران در حمل و نقل دریایی و با دارا بودن بزرگ ترین ناوگان دریایی در خاورمیانه، عمده مشکلات بیشتر به حمل و نقل جاده ای و ریلی بر می گردد. به طوریکه در سال 1384 از یک میلیون و 400 هزار عملیات حمل و نقل کانتینری در بندر شهید رجایی فقط 27 هزار TEU کانتینر توسط ناوگان ریلی حمل گردیده است علیرغم اینکه ناوگان ملی دریایی (کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران) حدود 50% سهم حمل و نقل کانتینری را بعهده داشته، متاسفانه ناوگان ریلی فقط 2% درحمل و نقل کانتینر سهم داشته است که با توجه به مزیت‌های حمل و نقل ریلی ضرورت دارد این حمل و نقل توسعه یابد.
تعریف حمل ونقل چند وجهی:
براساس کنوانسیون سازمان ملل، تعریف حمل و نقل چند وجهی عبارت است از: حمل کالا به وسیله حداقل دو شیوه متفاوت حمل، براساس یک قرارداد حمل چند وجهی از محلی در یک کشور (که محموله در اختیار متصدی حمل قرار می گیرد) به محلی در کشور دیگر (که محموله تحویل می شود) یا براساس تعریف دیگر عبارت است از: جابه جایی و حمل کالا با استفاده از تمام امکانات حمل و نقل در یک مسیر که می تواند ریلی، جاده ای، هوایی و یا دریایی باشد.
مزایای حمل و نقل چندوجهی:
مزایای کانتینر برای حمل و نقل چند وجهی:
معطلی کانتینر و عواقب آن:
یکی از بزرگ ترین مشکلات خطوط کشتیرانی و سازمان بنادر در بندر شهید رجائی مدت زمان معطلی کانتینر در بندر و نزد مشتریان است. مثلا ماندگاری به طور متوسط در محوطه CY از 45 روز به 33 روز تقلیل یافته که این کافی نیست به علاوه این زمان فقط مربوط به زمان تخلیه کانتینر از کشتی به CY و خروج آن از بندر است. خروج کانتینر نیز به این معنی نیست که تمام کانتینرها بلافاصله پس از خروج به طور خالی عودت گردد بلکه زمان زیادی طول می کشد تا کانتینر به مقصد برسد و خالی آن دوباره به بندر عباس عودت داده شود.
از نقطه نظر تجاری، خطوط کشتیرانی علاقه مند هستند که کانتینرها هر چه سریعتر به ناوگان آنها عودت داده شوند تا بتوانند حداکثر استفاده را از آن بنمایند، لذا معطلی کانتینر نزد صاحبان کالا این امکان را از آنها سلب می کند، خاطر نشان میسازد دریافت اجاره کانتینر دلیل بر رضایت خطوط نیست و هدف نهائی عودت کانتینر در اسرع وقت است.
سازمان بنادر و پیمانکاران بندر به منظور تامین فضای لازم برای کانتینرهای رسوبی ناچار خواهند بود مرتب به محوطه CY اضافه کنند. به همین دلیل بندر عباس به عنوان بزرگ ترین پایانه کانتینری کشور به جای بار اندازی تبدیل به انباری بزرگ شده که اهداف بندر را تحت الشعاع قرار داده است.
اکثر خطوط کشتیرانی مدت زمان رفت و برگشت کانتینر را 10 روز نظر گرفته اند در صورتیکه در ایران حداقل 60 روز زمان میبرد و این برای خطوط و صاحبان کالا زیان آور است. مزید اطلاع مدت عودت کانتینر در برخی از بنادر دنیا بین 3 تا 5 روز است.
به همین دلیل بندر عباس به عنوان بزرگ ترین پایانه کانتینری کشور به جاِی باراندازی تبدیل به انباری بزرگ شده که اهداف اصلی بندر را تحت الشعاع قرار داده است.
مزایای بالقوه حمل و نقل ریلی:
علت سهم اندک ناوگان ریلی در ایران:
پیشنهادات:
نویسنده: دکتر محمد ساطعی، کارشناس عالی توسعه صنعت حمل و نقل
|
|
|
|
| نماد اعتماد الکترونیک | نشان ملی ثبت | گواهی شامد ارشاد |
© کلیه حقوق مادی و معنوی این وب سایت متعلق به داده پردازان هومان پویان می باشد.
