سیستم ­های پران قالب­ های تزریق پلاستیک

معرفی سیستم پران و نقش آن در قالب تزریق پلاستیک:
سیستم پران، بخشی از قالب تزریق پلاستیک را تشکیل می­دهد که وظیفه آن، جدا کردن قطعه سرد شده از روی سنبه قالب و خارج کردن آن قطعه از قالب می­باشد و معمولاً از فولاد با کیفیت بالا ساخته می شود.

در مرحله اول، پس از باز شدن کامل قالب، میله پران دستگاه تزریق پلاستیک به پشت صفحه پران فشار وارد آورده و صفحه پران را به سمت جلو حرکت می­دهد. پین­های راهنمای صفحه پران نیز وظیفه راهنمایی این حرکت را بر عهده دارند.

در مرحله دوم، میله های پران که کونیک آنها بین دو صفحه پران و ساپورت پران قفل شده است، به سمت جلو حرکت کرده و قطعه را از قالب خارج می­کنند.

و نهایتاً در مرحله آخر، پس از خروج قطعه، میله پران دستگاه تزریق پلاستیک به عقب حرکت کرده و فنر هایی که دور پین­های راهنمای صفحه پران قرار دارند، صفحه پران را به عقب حرکت می­دهند و پس از بسته شده قالب، صفحه پران دقیقا در محل اولیه خود قرار می­گیرد.

اجزای سیستم پران:
در این قسمت به معرفی اجزای یک سیستم پران اولیه می­پردازیم:

پین برگرداننده (Return pin):
پین برگرداننده به کمک فشار فنر نصب شده روی آن، با فشاری که روی صفحه پران وارد می­کند، صفحه پران را به عقب برمی‌گرداند.

استپر صفحه پران (Ejector stopper):
استپر صفحه پران، از برخورد بین صفحه سنبه و صفحه پران جلوگیری می­کند.

پین استپ (Stop pin):
پین استپ، جهت نگهداشتن صفحه پران به صورت افقی و جلوگیری از عقب­نشینی بیش از حد صفحه پران و آسیب رسیدن به صفحه در اثر ضربه تعبیه شده است.

پین پران (Ejector pin):
پین پران، وظیفه خارج کردن قطعه از قالب را بر عهده دارد.

 صفحه پران (Ejector plate):
به مجموعه مونتاژ شده میله­های پران، پین برگرداننده، استپر پران و دو صفحه پیچ شده روی هم، صفحه پران گفته می­شود.

پین انسداد راهگاه (ُSprue lock pin):
پس از باز شدن قالب، راهگاه به وسیله پین انسداد راهگاه، مسدود می­گردد.

فاصله دهنده بلوک (Spacer block):
جهت ایجاد فاصله بین صفحه پایینی قالب و صفحه سنبه، از فاصله دهنده بلوک استفاده می­شود که صفحه پران در این فاصله حرکت می­کند.

 پین راهنمای پران (Ejector guide pin):
حرکت کشویی­مانند صفحه پران توسط پین های راهنمای پران شکل می­گیرد.

 پیچ­های پران (Ejector bolts):
جهت اتصال دو صفحه پران، از پیچ­های پران استفاده می­گردد.

میله و بوش پران (Sleeve ejector system):
در این نوع پران، میله پران درون بوش پران حرکت کرده و وظیفه خروج قطعه از قالب را به عهده دارد.

انواع سیستم پران:
سیستم پران و خروج قطعه تولیدی، انواع مختلفی دارد که در زیر به بررسی آن­ها می­پردازیم:

پران به کمک میله پران (Pin ejection):
در این نوع پران، قطعه به کمک میله پران از قالب خارج می­شود. برای قطعات مربع و مستطیل شکل، حداقل از 4 میله پران استفاده می­شود که در چهار گوشه قطعه قرار می­گیرند و یا در قطعات دایره­ای از حداقل 3 میله پران با زاویه 120 درجه استفاده می­گردد. تعداد این میله­های پران بسته به سایز، مساحت و نوع سطح مقطع قطعه، تعیین می­گردد.

پران به کمک صفحه پران (Sleeve ejection):
از این نوع پران، جهت خارج کردن قطعات استوانه­ای و قطعاتی که در قالب آنها، سنبه به صفحه زیرین ثابت شده است استفاده می­گردد. در این نوع سیستم پران، صفحه پران روی سنبه می­لغزد و قطعه را از قالب خارج می­کند که از مزیت­های این مکانیزم می­توان به عدم وجود اثر پران روی قطعه اشاره کرد.

پران به کمک صفحه پران نواری و میله­های پران­کش (Stripper plate ejection):
از این نوع پران، جهت خارج کردن قطعات با نواحی بزرگ تر استفاده می­گردد که در آن یک صفحه نواری بین سنبه و ماتریس قرار داده شده است.برای جلوگیری از پلیسه، صفحه نواری در تماس با کویته قالب بوده و فاصله­ای بین صفحه سنبه و صفحه ماتریس ایجاد می­گردد. در این روش نیز اثر پران روی قطعه ملاحضه نمی­گردد.

 پران به کمک پران­های تیغه­ای (Blade ejection):
از این نوع پران، جهت خروج قطعات با مقاطع نازک و مستطیل شکل استفاده می­گردد. این نوع تیغه­ها به وسیله قرار دادن تیغه­های مستطیلی درون یک میله استوانه­ای و یا ماشین­کاری میله­های استوانه­ای در طول­های مناسب ساخته می­شوند. برای سهولت مونتاژ نیز، درون صفحه پران یک فرورفتگی جهت قرار گرفتن تاج پین تعبیه شده است.

پران به کمک چرخش(By rotation ejection):
از این نوع پران، جهت خراج کردن قطعات با رزوه داخلی استفاده می­گردد. روش کار بهاین صورت است که یک گیرباکس بر روی قالب نصب شده و پس از باز شده قالب، سنبه­های هر کویته چرخیده شده و قطعه از قالب خارج می­گردد.

پران به کمک فشار هوا (Air ejection):
در این نوع پران، در هر کویته سوپاپ بادی وجود دارد که با فشار باد، قطعه خارج شده و سوپاپ باد به وسیله یک فنر به محل اولیه خود باز می­گردد.

 علت جام کردن سیستم پران و راه ­حل رفع آن:
سیستم پران باید قبل از بسته شدن قالب، دقیقا به محل اول خود بازگردد.در غیر این صورت، میله های پران شکسته شده و کویته قالب نیز آسیب دیده و ادامه تولید امکان­پذیر نمی­باشد.

دلایل جام کردن سیستم پران:

1. وجود خش روی میله­های پران که علت آن، عدم وجود روغن روی پران و عدم روانکاری و نگهداری سیستم پران است.
2. عدم مونتاژ صحیح پین­های پران توسط قالبساز
3. پین­کج­ها هنگام تزریق شکسته شده باشند
4. پلیسه مواد درون قالب یا پشت صفحه­پران یا بین درز های میله­پران ها و صفحه­پران نفوذ کرده باشد.
5. تفاوت دما بین صفحه سنبه و صفحه ماتریس و پین­ها

رفع مشکل جام کردن سیستم پران:

• در صورت وجود خش روی میله­های پران، آنها را سنباده زده و پولیش کنید و پس از نمیز کردن دقیق قالب و صفحه­پران، آن را روغن­کاری کنید.
• در صورتی که نمی­خواهید قالب را دمونتاژ کرده و یا تولید را متوقف کنید، اگر مشکل خیلی حاد نباشد، می­توانید از اسپری­های تمیز کننده و اسپری روغن نیز استفاده کنید.